In het kader van de Gezondheid+ en Welzijnswet voor Dieren worden eisen gesteld aan de huisvesting en verzorging van onze dieren

Middelkoop, J.H., van

Dutch

van Middelkoop, J.H.

NARCIS 

Invloed bezettingsdichtheid op strooiselkwaliteit bij traditionele huisvesting en bij strooiselbeluchting

Name not available

Wageningen Yield 

Invloed bezettingsdichtheid o strooiselkwaliteit
bij traditionele huisvesting en
ting
ij strooiselbeluch-
J.H. van Middelkoop, onderzoeker vleeskuikenhouderij
In het kader van de Gezondheid+ en Welzijnswet  voor Dieren worden eisen
gesteld aan de huisvesting en verzorging van onze dieren. Het ministerie van
LNV stelt momenteel een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)op, waarin
voor vleeskuikens minimumnormen worden opgenomen voor huisvesting en
verzorging. LNV wil zich eind 1997 uitspreken over de omstandigheden waaron-
der vleeskuikens gehouden kunnen worden, zonder daarbij onaanvaardbaar in
hun welzijn te worden aangetast. In verband hiermee heeft zij de Raad voor
Dierenaangelegenheden gevraagd “een orienterend advies uit te brengen met
betrekking tot de huisvestings- en verzorgingseisen op het primaire bedrijf en
welke eisen aan de vleeskuikenhouderij gesteld dienen te worden op het terrein
van diergezondheid en welzijn”.
Inleiding Lager strooiselgebruik
Eén van de belangrijkste punten rondom het
dierwelzijn in de vleeskuikenhouderij is de
bezettingsdichtheid per vierkante meter. In
de Europese aanbevelingen werd in 1996
nog uitgegaan van een maximum van 25 kg
per vierkante meter bij een aflevergewicht
van 2 kg, omdat bij een hogere bezetting
ernstige welzijnsproblemen voorkomen (zie
o.a. Kirkden and Broom, 1995). In de aanbe-
velingen van het ministerie van Landbouw in
Groot Brittannië wordt 34 kg/m*  als het maxi-
mum voor de bezetting genoemd.
Naast het bezwaar van de fysieke beperking
bij een hoge bezetting, wordt ook een ver-
slechtering van de strooiselkwaliteit ge-
noemd als gevolg van een lager drogestof-
gehalte. Bij vochtiger strooisel krijgen meer
kuikens last van huidaandoeningen en zijn
deze aandoeningen ook erger. De vraag is
of bovengenoemde conclusie algemeen
geldt en dus ook voor de huidige omstandig-
heden in Nederland, of dat zij alleen geldt bij
bepaalde omstandigheden van huisvesting
en verzorging.
De laatste jaren gebruiken de vleeskuiken-
houders in Nederland 0,75-1,5  kg houtkrul-
len per vierkante meter. Dat is veel minder
dan vroeger, omdat bleek dat men bij een
dikkere laag krullen veel eerder last had van
korstvorming. De praktijk heeft geleerd dat
het strooisel ruller blijft als de strooisellaag
niet te dik is. Het gebruik van een dikke
strooisellaag is ook niet meer nodig, omdat
de vloeren van de huidige stallen goed
geïsoleerd zijn. Deze ervaring met de in-
vloed van de dikte van de strooisellaag be-
tekent dat men bij de interpretatie van
onderzoeksgegevens ook rekening moet
houden met de dikte van de strooisellaag (en
de isolatie van de vloer) waar de kuikens op
gehouden werden.
Proeven PP
Het Praktijkonderzoek Pluimveehouderij
‘Het Spelderholt’ heeft in 1994 in een reeks
van proeven met verschillende bezettingen
per vierkante meter onderzoek gedaan naar
het effect van de bezetting op technische
Praktijkonderzoek 97/4 21
resultaten en naar de invloed van de bezet-
ting op de strooiselkwaliteit. In drie opeen-
vo lgende proeven met verschil lende
bezettingsdichtheden werd wekelijks het
drogestofgehalte in het strooisel bepaald.
De bezettingsdichtheid aan het eind van de
groeiperiode varieerde van 40-51 kg per
vierkante meter bij een gemiddeld afleverge-
wicht van 2180 gram. Bij deze proeven voor
het opzetten van de dieren werd 1 kg witte
houtkrullen per vierkante meter in de afde-
lingen gestrooid. Zoals te zien in tabel 1,
daalt bij de traditionele strooiselvloer het dro-
gestofgehalte in het strooisel de eerste 4-5
weken. Dat is op zich niet vreemd, omdat de
mestproductie toeneemt met het ouder wor-
den en daardoor ook de hoeveelheid vocht
in de mest. De vochtuitscheiding per vier-
kante meter wordt hoger wanneer meer die-
ren per vierkante meter worden opgezet. Op
grond daarvan is het logisch dat aan het eind
van de groeiperiode het percentage droge-
stof in het strooisel lager lag, naarmate de
bezetting per vierkante meter hoger was. In
de periode daarvoor was er alleen een dui-
delijk verschil bij de twee uitersten in bezet-
ting.
Aan de hand van de voeropname is te bere-
kenen dat de vochtuitscheiding via de mest
in de laatste week 24% van het totaal be-
draagt. Niettemin nam, behalve bij de hoog-
ste bezetting, in de laatste week het droge-
stofgehalte in het strooisel toe. Hoewel bij
deze proeven de temperatuur in de mest niet
was bepaald, is uit ander onderzoek bekend,
dat de temperatuur in het strooisel de laatste
week door broei vaak ongeveer 30-32°C
bedraagt.
Traditionele strooiselvloer
Uit de vergelijking van de totale vochtuit-
scheiding met de mest per vierkante meter
met de hoeveelheid vocht per vierkante me-
ter op 41 dagen blijkt dat ongeveer de helft
van het vocht uit het strooisel is ‘verdwenen’
(tabel 2). Hierbij valt het op dat bij een hogere
bezetting in absolute zin meer vocht is ver-
dwenen. Aangenomen wordt dat de ‘ver-
dwenen’ hoeveelheid vocht is vervluchtigd
en met de ventilatielucht naar buiten afge-
voerd. Bij de traditionele strooiselvloer was
de extra hoeveelheid vocht die bij een hoge-
re bezetting vervluchtigd was niet genoeg
om te voorkomen dat het drogestofgehalte
in het strooisel aan het einde van de groei-
periode bij een hogere bezetting toch lager
was. Voor het waarborgen van een goede
strooiselkwaliteit is het noodzakelijk dat het
vocht dat met de mest wordt uitgescheiden
zich niet in het strooisel ophoopt, maar af-
voer plaatsvindt naar de omringende lucht
Tabel 1: drogestofgehalte in strooisel per bezetting per week bij de traditionele
strooiselvloer (gemiddelde van drie rondes).
-
Bezetting per
m* (kg)
40, 1
43,9
47,9
51,2
Gemiddeld
7 14
84,3 76,l
87,3 74,3
84,0 73,3
82,8 73,6
84,6 74,3
Dagnummer
21
70,5
66,3
66,O
68,O
67,7
28 35 41
63,8 64,7 65,6
60,3 58,3 62,8
64,0 59,l 61 ,1
66,i 60,4 58,0
63,6 60,6 61,9
22 Praktijkonderzoek 97/4
Tabel 2: hoeveelheid vocht in strooiselmest op 41 dagen per vierkante meter bij de
traditionele huisvesting.
Bezetting
per m2 (kg)
Drogestof Berekende hoeveelheid vocht/m* (kg) Verdwenen/
gehalte in Aanwezig Totaal Verdwenen Uitgescheiden
strooisel (%) uitgescheiden W)
40, 1 65,6 24,6 54,2 29,5 54,5
43,9 62,8 28,6 60,2 31,6 52,5
47,9 61 ,l 32,3 66,2 33,9 51,i
51,2 58,0 37,2 72,2 35,l 48,5
en dat deze met de (ventilatie)lucht  naar
buiten wordt afgevoerd.
Een goede manier om te voorkomen dat het
strooisel te vochtig wordt of gaat broeien is
beluchting  van het strooisel, bijvoorbeeld
door het huisvesten van vleeskuikens op
een verhoogde strooiselvloer. Tabel 3 geeft
een overzicht van het drogestofgehalte in
het strooisel bij de kuikens die in bovenge-
noemde proeven op een verhoogde strooi-
selvloer gehouden werden. Tegen de
verwachting in blijkt dat ook bij de verhoogde
vloer het drogestofgehalte de laatste week
hoger is dan de week daarvoor. Het is niet
bekend waardoor dit werd veroorzaakt. Af-
gezien daarvan, lijkt het er op dat ook bij de
verhoogde vloer het drogestofgehalte in het
strooisel bij een hogere bezetting lager is. Dit
beeld komt duidelijker naar voren op dag 28
en dag 35 dan aan het einde van de groei-
periode. Bij de drogestofbepaling op dag 41
was alleen bij de hoogste bezetting het dro-
gestofgehalte lager.
Bespreking
Bij het vergelijken van het drogestofgehalte
in het strooisel blijkt duidelijk dat door be-
luchting  het strooisel ook bij een hoge bezet-
ting goed droog gehouden kan worden. Bij
de verhoogde strooiselvloer was het droge-
stofgehalte in het strooisel gedurende de
gehele groeiperiode ook bij de hoogst bezet-
ting steeds minimaal 60%. Bij de traditionele
strooiselvloer kwam alleen bij de laagste
bezetting het drogestofgehalte niet onder de
60%.
Tabel 3: drogestofgehalte in strooisel per bezetting per week bij de verhoogde
strooiselvloer (gemiddelde van drie rondes).
Bezetting per
m* (kg)
40,l
43,9
47,9
51,2
Gemiddeld
7 14
84,2 81 ,O
85,4 76,8
83,8 80,6
82,4 76,7
83,9 78,8
Dagnummer
21
77,6
73,6
74,l
66,4
72,9
28 35 41
70,o 71 ,1 69,8
69,3 63,3 67,6
65,7 62,9 68,3
65,8 60,O 63,3
67,7 64,3 67,3
Praktijkonderzoek 97/4 23
I aoei 4:
verhoogde vloer.
Bezetting
per m2 (kg)
40, 1
43,9
47,9
51,2
Drogestof Berekende hoeveelheid vocht/m2 (kg) Verdwenen/
gehalte in Aanwezig Totaal Verdwenen Uitgescheiden
strooisel (%) uitgescheiden tok)
69,8 23,2 54,2 31 ,o 57,2
67,7 26,6 60,2 33,6 55,9
68,3 28,9 66,2 37,3 56,3
63,3 34,0 72,2 38,2 52,9
Tabel 4 geeft een overzicht van de bereken-
de hoeveelheid vocht die met de mest per
vierkante meter wordt uitgescheiden en van
het aanwezige vocht bij de verhoogde vloer
op 41 dagen. Uit dit overzicht blijkt dat bij de
hoge bezetting op de verhoogde vloer 9-
10% meer vocht uit het strooisel was ver-
dwenen dan bij de traditionele vloer. Bij de
lage bezetting bedroeg dat 5-6%. Beiangrij-
ker dan de hoeveelheid verdwenen vocht is
de hoeveelheid vocht die nog in het strooisel
aanwezig was. Bij de traditionele vloer nam
dat toe bij een toename van de bezetting met
1,1-1,2  kg vocht per vierkante meter per
kilogram diergewicht bij het afleveren. Bij de
verhoogde vloer was dat, afgezien van het
feit dat het verband wat minder rechtlijnig
was, ongeveer 1,O kg vocht per vierkante
meter per kilogram diergewicht bij het afle-
veren.
Het verschil wordt toegeschreven aan de
beluchting  van het strooisel op de verhoogde
vloer. Meer dieren per vierkante meter pro-
duceren niet alleen meer vocht, maar ook
meer drogestof, waardoor de toename van
het percentage vocht in het strooisel relatief
gezien minder is dan de toename van de
vochtuitscheiding.
Recente proefgegevens
In de periode van mei/juni  1997 vond een
proef plaats waarbij de resultaten bij een
bezetting van 41,4 kg per vierkante meter
vergeleken werden met die bij een bezetting
van 47,2 kg dieren per vierkante meter bij
een groeiperiode van 37 dagen. In tabel 5
wordt een overzicht gegeven van het verloop
van het drogestofgehalte per vloertype en
bezetting gedurende het verloop van de
groeiperiode. Hoewel de bezetting per vier-
kante meter hoog was, bleef het drogestof-
gehalte de gehele groeiperiode hoog. Er was
wel een duidelijk verschil in drogestofgehalte
tussen de beide vloertypes, maar niet tussen
de beide bezettingen.
Tabel 5: recente gegevens drogestof-
gehalte in strooisel per bezet-
ting bij de traditionele strooi-
selvloer.
per m2 8 22 35
(kg)
Traditioneel 41,4 80,O 72,9 75,5
47,2 78,8 72,6 74,2
Verhoogd 41,4 81,6 82,3 86,5
47,2 81,3 81,7 84,7 j
Praktijkonderzoek 9714
Concfusie
Als de dierbezetting per vierkante meter
toeneemt leidt dat tot een verhoogde
vochtproductie per vierkante meter. Dit
wil niet zeggen dat hierdoor per definite
de strooiselkwaliteit achteruit gaat. Een
goede vochtafvoer kan worden bereikt
door het strooisel voortdurend te be-
luchten en gebruik te maken van het
vochtopnemend vermogen van de ven-
tilatielucht.
Op grond hiervan de opmerking dat bij
een goed stalklimaat en voldoende aan-
dacht voor het strooisel ook bij een hoge
bezetting het strooisel gedurende de ge-
hele groeiperiode droog en rul gehou-
den kan w0rden.m
Praktijkonderzoek 97/4 25


http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/47481

Invloed bezettingsdichtheid op strooiselkwaliteit bij traditionele huisvesting en bij strooiselbeluchting

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield