Harmsen, J.

Vermeulen, G.D.

Dutch

Wageningen Yield 

Bodemkwaliteitsverbetering in combinatie met bodemgebruik 
J. Harmsen (SC-DLO) 
G.D. Vermeulen (IMAG-DLO) 
Doelstelling 
Biologische reiniging van (water)bodem via een landfarmachtige methode is een goedkope 
maar tijdrovende methode om afbreekbare stoffen uit de bodem te verwijderen. De biolo-
gische fractie verdwijnt zodra een goede aerobe structuur is verkregen binnen enkele 
maanden tot jaren. Voor de restconcentratie is meer tijd nodig. Afhankelijk van de veront-
reiniging en de wijze waarop de verontreiniging in de bodem aanwezig is, kan de beno-
digde reinigingsperiode variëren tussen de 5 en ca 40 jaar (Harmsen et al., 1996). 
In een dicht bevolkt land als Nederland is het niet denkbaar dat de bodem gedurende zo'n 
lange periode ongebruikt kan blijven liggen. Afgezien van de gemiste ruimte moet ook 
rekening worden gehouden met de grondkosten, waardoor reinigen op lange termijn erg 
duur kan worden. Reinigen gedurende zo'n lange periode wordt aantrekkelijker als de 
kosten, of een deel ervan kunnen worden toegeschreven aan een andere gebruiksactiviteit. 
Dit kan landbouw of natuurontwikkeling zijn, maar in ieder geval iets met een positieve 
gebruikswaarde. 
Bij een combinatie van bodemreiniging en bodemgebruik worden twee produkten geleverd, 
een landbouwkundig gewas of natuurwaarde en schone grond. Optimalisatie van de me-
thode moet gericht zijn op de twee produkten. Hiernaast is het van belang dat inzicht 
wordt verkregen in de risico's die gemoeid zijn met deze benadering. Hierbij moet worden 
gedacht aan verspreidingsrisico's en ecotoxicologische risico's. 
Resultaten en conclusies 
Bij het in het kader van POSW door SC-DLO uitgevoerde onderzoek naar reiniging van 
baggerspecie is gebleken dat beplanting een positief effect heeft op zowel de ontwatering 
als op structuurvorming in de bodem. Helaas is hier wel tijd voor nodig, maar een inten-
sieve bewerking van de specie kan achterwege blijven. Beplanting stelt in z'n algemeen-
heid dezelfde eisen aan de bodem als die gesteld worden aan biologische reiniging van 
bodem. Een combinatie van teelt van gewassen en bodemreiniging ligt dan voor de hand. 
Alhoewel biologisch afbreekbare stoffen als Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen 
(PAK) en minerale olie niet worden opgenomen door gewassen is het verbouwen van 
consumptieve gewassen niet de eerste keus. Het is te verwachten dat dit zal leiden tot 
maatschappelijke weerstanden. Gewassen in het kader van natuurontwikkeling of niet 
consumptieve gewassen (biomassa voor energie) lijken eerder acceptabel. In het onderzoek 
is een keuze gemaakt en zal in eerste instantie worden gekeken naar de teelt van een 
energiegewas in de vorm van wilg. 
Op de proefboerderij Oostwaardhoeve wordt momenteel door IMAG-DLO en SC-DLO in 
samenwerking met Milieutechniek de Vries & van de Wiel een onderzoeksfaciliteit op 
praktijkschaal gerealiseerd voor de verwerking van verontreinigde baggerspecie in combi-
natie met het verbouwen van een energiegewas. Het verbouwde wilgenhout wordt uiteinde-
33 
lijk in een centrale omgezet in elektrische energie. Het onderzoek richt zich op de reini-
ging van de baggerspecie en de risico's (verspreiding en ecotoxicologische) en op de 
concrete uitvoering van de wilgenteelt. Nagegaan wordt hoe de specie kan worden ver-
spreid tussen de wilgen of naar de meest geschikte periode waarop de wilg kan worden 
aangeplant. 
Berekening van de kosten laten zien dat in de voorgestelde combinatie de reiniging van 
baggerspecie goedkoper is dan de huidige toegepaste meer intensieve methoden in land-
farms of in depots. Belangrijk voordeel is dat de grond op termijn weer multifunctioneel 
wordt en er dus op termijn geen beperkingen voor gebruik zullen zijn. 
Referentie 
Harmsen J., J.J.H, van de Akker, A.G.C. Beurskens, O.M. van Dijk-Hooyer, W. Ma en 
H.J.J. Wieggers. Mogelijkheden van extensieve landfarming voor biologische reiniging van 
grond. Reeks Schone technologie DV3.ST.02, NOVEM, Utrecht. 
89 


Bodemkwaliteitsverbetering in combinatie met bodemgebruik

Name not available

NARCIS 

http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/410374

Bodemkwaliteitsverbetering in combinatie met bodemgebruik

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available

NARCIS