Voor de automatische bemonstering van vaste mest heeft IMAG-DLO een prototype gebouwd. Met een druk op de knop wordt een monster genomen van een vracht vaste mes

Derikx, P.J.L.

Walraven, N.

Dutch

Name not available

Automatische monstername van vaste mest

NARCIS 

Wageningen Yield 

TH E M A •••••••• 
Automatische monster-
name van vaste mest 
door: drs. N. Walraven en dr. PJL. Derikx 
Een representatief mestmonster is essentieel voor een juiste bepaling van 
de hoeveelheid stikstof en fosfor in een partij mest. Voor vloeibare mest 
(drijfmest) zijn al automatische bemonsteringsapparaten te koop. Eijkeikamp 
Agrisearch Equipment en Vlastuin Mest Applicaties verbeterden het IMAG-
DLO prototype tot een marktrijp product. Voor de automatische bemonste­
ring van vaste mest heeft IMAG-DLO nu ook een prototype gebouwd. Met 
één druk op de knop wordt een monster genomen van een vracht vaste mest. 
Mestbemonstering kan voortaan met de ogen dicht. 
• Schematische weergave van 
het prototype bemonsterings­
apparaat voor vaste mest. 
Legenda 
1. Ultrasone lengte/breedtebepaling 
2. Lengte positiegever 
3. Breedte positiegever 
4. Diepte positiegever 
5. Bodemsensor 
6. Mesthoogte-sensor 
A. Container 
B. Schakel/bedieningspaneel 
C. Aandrijfmotoren 
Monsternemen in zes minuten 
Hetbemonsteringsapparaatbestaatuit 
een portaal met een vij zelboor (zie teke-
ning). Het portaal manoeuvreert de vijzel-
boor boven de vaste mest. De vij zelboor is 
een soort kurkentrekker in een roestvast-
stalen buis. De vrachtwagenbestuurder 
plaatst de container met mest onder het 
portaal en verwij dert het dekzeil. Met een 
druk op de startknop rijdt het portaal één 
maal over de container heen. Sensoren 
bepalen de positie en afmetingen van de 
container en verdelen de container in zes 
denkbeeldige vakken. Het portaal rij dt 
vervolgens weer terug naar zijn startposi­
tie. Op de terugweg neemt de vijzelboor 
in elk vak opeen willekeurige plaats een 
deelmonster. In de vijzelboor zitten sen­
soren die het mestoppervlak en de bodem 
van de container detecteren. De vijzel be­
gint pas te draaien als deze het mestopper­
vlak raakt en stop t als de bodem van de 
container bereikt is. Na bemonstering 
wordthetmonstervan0,5tot0,8kgin 
een monsterpot overgebracht. Demon-
stemame duurt ca. zes minuten. Het pro­
totype heeft een beperkte vrij e hoogte van 
2,5 m. Hierdoor moeten containers op de 
grond worden geplaatst. In 
de praktij kversie is een vrij e 
hoogte van 4,5 m nodig zo­
dat containers op de vracht­
wagen kunnenblijven. 
Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor 
hethierbeschrevenmonstemameproces. 
Meer veiligheid 
"Bemonstering van vaste mest is met dit 
apparaat een stuk veiliger geworden", 
zegt Sjef Swinkels, mede-eigenaar van de 
firma Eraspo gespecialiseerd in het ver­
zamelen, vervoeren en verwerken van 
vaste mest. "Nu nemen we met de hand 
monsters van vaste mest. We gebruiken 
een schep voor zeer droge mest en een 
handboor voor natte mest. Hoewel de 
Arbo strenge voorschriften hanteert, 
worden die vaak niet nageleefd. Zo is 
het verboden om op de vrachtwagens te 
klimmen om monsters te nemen. Toch 
NUMMER6/7,2 JUNI 1999 - landbouwmechanisatie 
• Zijaanzicht van het bemonste­
ringsapparaat. 
wordt dit gedaan. Dit is namelij k de een­
voudigste en snelste manier om het 
monster te nemen". 
"Het prototype kan nogbeter", denkt de 
heer Swinkels. "Om met het apparaat 
monsters te nemen, moet het dekzeil 
verwijderd worden. Tijdens transport 
van vaste mest is een dekzeil verplicht. 
Ditvoorkomtdatmestuitde vrachtwagen 
valt, vermindert de stankoverlast en ver-
hindertverspreidingvan ziektekiemen. 
Om het zeil te verwij deren, moet iemand 
alsnog op de vrachtwagen klimmen. Dit is 
gevaarlijken kost tijd. Het verdient dus de 
voorkeur om te bemonsteren met het 
dekzeil nog op de vrachtwagen". 
Fraude nog mogelijk 
Eijkelkamp Agrisearch Equipment wil 
het bemonsteringsapparaat voor stapel-
bare mest op de markt brengen. Er wordt 
nog onderzocht hoe het mestmonster 
gecontroleerd kan worden verpakt. 
• Automatische bemonstering van 
een vracht vaste mest. 
• De kop van de vijzelboor. 
Hetzalnog enkele j aren duren voordat 
een analyse-apparaat voor debepalingvan 
de mestsamenstelling op de vrachtwagen 
beschikbaar komt. • 
Drs. N. Walraven en dr. P.J.L. Derikxzijn werkzaam 
bij het DLO-Instituut voor Milieu- en Agritechniek 
(IMAG-DLO), Wageningen. 
Mineralenboekhouding 
Om de uitstoot van stikstof en fosfor 
naar het milieu terug te dringen, ver­
plicht de overheid alle boeren om de 
mineralenboekhouding (Minas) bij 
te houden. Als er meer mineralen bin­
nenkomen dan worden afgevoerd, 
moet de boer een heffing betalen. 
De boer kan zijn aangifte doen met 
de forfaitaire of de verfijnde route. De 
forfaitaire route gaat uit van geschat­
te stikstof- enfosforgehaltes. Deze 
gehaltes voor mest liggen aan de lage 
kant. Hierdoor loopt een boer met een 
mestoverschot eerder de kans op 
heffingen dan bij de verfijnde route. 
De verfijnde route sluit beter aan bij 
wat er werkelijk op het bedrijf aan 
mineralenstromen omgaat. Deze 
route schrijft boeren voor om de mest­
samenstelling te bepalen middels 
weging, bemonstering en analyse van 
elke aangevoerde en/of afgevoerde 
vracht mest. 
Toekomst 
De definitieve bemonsteringsapparaten 
komen waarschijnlijk op een aantal vaste 
plaatsen te staan, bij voorkeur bij weeg­
bruggen. Bemonstering van vaste mest 
gaat meer tij d kosten dan van drij fmest, 
omdat de bestuurder naar een bemonste-
ringsapparaatmoet rijden. Swinkels: 
"Toekomstis om de mestsamenstelling 
meteen in de vracht mest te bepalen, 
bijvoorbeeld met röntgenstralen. 
Dan wordt monstername overbodig". 
Een dergelijke techniek bevordert de 
mestafzet. Nu duurt het vij f tot tien werk­
dagen voordat de analyseresultaten van 
hetmonsterbeschikbaar zijn. Als de me-
stafnemer de mest direct wil aanwenden 
voor bemesting, kan hij geen rekening 
houden met de precieze mestsamenstel­
ling. Ditbemoeilij kt het milieuverant­
woord gebruik van dierlij ke mest. 
B ovendien legt de tij dsduur tussen 
bemonstering en analyse-uitslag extra 
druk op de afzetmarkt. Mestgebruikers 
willen namelijk geen risico lopen op een 
mineralenheffing achteraf. 
Mestleveranciers betalen daarom veel 
geld om toch van hun mest af te komen. 
de pot, die naar het Minas-
laboratorium wordt gestuurd, kan fosfor 
of stikstof toegevoegd worden. Zo lijkt 
het of er meer mineralen per vracht 
vervoerd worden en kunnen eventuele 
heffingen worden ontlopen. 
Met hetpraktijkrijpe apparaatis een der-
gelijkbedroguitgesloten.Demonsterpot-
ten gaan verzegeld naar het laboratorium. 
Niemand mag erbij kunnen. 
landbouwmechanisatie - NUMMER6/7,2 JUNI 1999 


http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/502959

Automatische monstername van vaste mest

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield