Het lagekostenbedrijf draait nu ruim twee jaar. Sterke punten zijn vooral de goede melkproductie en de hoge ruwvoeropname, mede door het groeiende aandeel klaver in het grasland. Extra aandacht blijft nodig voor de mineralenvoorzieningvan het vee en de 's zomers soms te gladde vloer

Teenstra, E.

Name not available

Lagekostenbedrijf klaar voor 21e eeuw

Wageningen Yield 

Melkproductie blijft sterk punt
Gevraagd naar de sterke punten van het lage-
kostenbedrijf, noemen de bedrijfsboer Roel
Withaar en zijn vervanger Jan van Dieren una-
niem de goede productie van de koeien. In de
bedrijfsopzet was gerekend met een productie
van 7500 kg melk per koe per jaar, maar ook in
het tweede jaar produceren de koeien nog
steeds zo rond de 8000 kg. De verwachte 305-
dagenproductie is momenteel ongeveer 8400
kg. En dat bij een krachtvoergift van minder dan
1300 kg per koe. Verderop in dit nummer vindt
u een artikel dat dieper ingaat op de voeding op
het lagekostenbedrijf. 
De hogere melkproductie heeft wel een keerzij-
de. Omdat het melkquotum vaststaat op
400.000 kg worden in plaats van 55, nog maar
50 koeien gemolken. Hierdoor is de omzet uit
veeverkopen lager dan aanvankelijk gedacht.
Ook betekent het een lichte onderbezetting van
de stal en dus relatief hogere vaste kosten per
koe. Een kleine groei van het melkquotum zou
dit kunnen rechttrekken.
Koeien wennen aan laag krachtvoerniveau
Een ander sterk punt is de hoge ruwvoeropna-
me, deels door de beperkte krachtvoergiften.
"De koeien zijn inmiddels gewend om veel ruw-
voer te vreten en lang te weiden. Hierdoor heb-
ben we tot nu toe geen last van pensstoornissen
en in de zomer bovendien weinig last van masti-
tis", aldus Jan van Dieren. 
Op dit moment bevat tweederde van de gras-
landpercelen klaver. Hoewel de grasgroei met
klaver wat grilliger verloopt dan de groei zonder
klaver, had een gras-klavermengsel een gunstig
effect op de melkproductie in de zomer van
1999. Withaar: "Op grond van de melkleveran-
ties schat ik dat de melkproductie bij beweiding
op de klaverpercelen één à anderhalve kilo per
koe per dag hoger was dan op de volledig gras-
percelen. Maar dit kwam ook omdat de grasper-
celen toen zwaar onder de roest zaten."
Ondanks de grillige groei van gras-klaver levert
de planning van de beweidingen weinig proble-
men op. "Omdat we dag en nacht weiden, heb-
ben we vrij veel percelen (20) en is er dus altijd
wel eentje in het juiste groeistadium", aldus Jan
van Dieren.
Vruchtbaarheid verbeteren met selenium
Zorgpunt van het lagekostenbedrijf is nog steeds
de vruchtbaarheid. De tussenkalftijd van de
afgesloten lijsten ligt op 437 dagen. Slechts 
22 procent van de dieren is drachtig na de eer-
ste inseminatie. Bloedonderzoek heeft uitgewe-
zen dat dit mogelijk veroorzaakt wordt door een
slechte seleniumvoorziening, mede als gevolg
van de lage krachtvoergiften. De melkkoeien
krijgen daarom, sinds augustus begonnen is met
de snijmaïsbijvoeding, droogstandsmineralen
over de maïs. De periode daarvoor blijft lastig,
omdat ze dan geen maïs krijgen. Ook het jong-
vee heeft trouwens extra selenium nodig.
Daarom krijgen ook zij droogstandsmineralen
over het voer. Volgend jaar krijgen ze een bolus
in voordat ze de wei ingaan. 












1
Lagekostenbedrijf klaar voor 21e eeuw
Ervaringen over 1999
Eddy Teenstra
Het lagekostenbedrijf draait nu ruim twee jaar. Hoe het in 1999 ging, vertellen Roel Withaar en
Jan van Dieren. Sterke punten zijn vooral de goede melkproductie en de hoge ruwvoeropname,
mede door het groeiende aandeel klaver in het grasland. Extra aandacht blijft nodig voor de mine-
ralenvoorziening van het vee en de ’s zomers soms te gladde vloer. Al met al lijkt het lagekosten-
bedrijf echter klaar voor de 21e eeuw.
Praktijkonderzoek 99-6
Laag dak maakt
voeren lastig.
1999 te boek als zeer groeizaam 
Zoals bij de meeste veehouders gaat het jaar
1999 de boeken in als een goed groei-jaar. Door
het vroege voorjaar in combinatie met de ver-
hoogde stikstofgift voor de eerste snede (nieuw
stikstofbemestingsadvies), kon op 28 april al
zo’n 3,5 ton droge stof per ha gekuild worden.
Analyse van het kuilmonster resulteerde in 898
VEM, 75 gram DVE en 46 gram OEB per kg
droge stof. Het OEB-gehalte is daarmee onge-
veer 30 gram hoger dan het gemiddelde van de
eerste-snede-analyses van het onderzoekslabora-
torium. Daaruit zou je kunnen concluderen dat
de praktijk dus nog niet volop met de nieuwe
bemestingsadviezen werkt. Jammer is de wat
tegenvallende VEM-waarde. Dit komt mogelijk
door de late aanwending van vaste mest, waar-
door er wat mestresten in de kuil zijn gekomen.
Het verhoogde ruw-asgehalte (116 gram) is hier-
voor een aanwijzing. 
Ook de snijmaïsopbrengsten (ras Vitaro) waren
dit jaar ongekend hoog. Op een perceel
gescheurd grasland lag de opbrengst rond de
18,5 ton droge stof per ha. Op de overige perce-
len was het iets lager, maar ook nog altijd zo’n
17,5 ton per ha.
Dichte vloer vraagt blijvende aandacht
De dichte vloer met een afschot van 3% blijft
een punt van aandacht. Vooral in de zomer vin-
den er rond het melken geregeld glijpartijen
plaats. Gelukkig heeft dit tot nu toe nog niet tot
ongelukken geleid. Withaar en van Dieren laten
de mestschuif na het melken een keer op en
neer gaan en strooien daarna 20 à 30 liter zaag-
sel over de vloer zodat deze stroef opdroogt. Dit
voorkomt de meeste problemen, maar heeft wel
het nadeel dat er langzaam een laag op de vloer
aankoekt.
Jongveestal groot succes
De tentstal voor het jongvee van vier weken tot
een jaar bevalt uitstekend. Withaar hoeft nooit
meer wat anders. De kalveren groeien er erg
goed in. Zo goed zelfs dat ze volgens Withaar al
haast op een leeftijd van 12 maanden voor het
eerst geïnsemineerd kunnen worden. Hoewel de
opfok geen problemen geeft, is het wel de vraag
hoe de tentstal zich blijft houden. Het houtwerk
begint na twee jaar gebruik langzaam wat slijta-
ge te vertonen. Wellicht dat we dat in de toe-
komst moeten vervangen door een meer duur-
zaam materiaal. Het uitmesten gebeurt eens per
zes weken. 
Kuilverharding opnieuw gelegd
Afgelopen zomer is een kuilplaat bestaande uit
mijnbanden opnieuw gelegd. Deze plaat was in
1998 onder te natte omstandigheden aangelegd,
waardoor er nogal wat verzakkingen en sporen
in waren gekomen. Met een shovel zijn de ban-
den opgerold en is de ondergrond opnieuw uit-
gevlakt. Om extra stevigheid te krijgen, zijn
bovendien 40 zakken cement door de boven-
grond gemengd. Dit komt neer op ongeveer één
zak per zes m2. Het loonwerk, inclusief de
cement en wat extra zand, kostte ongeveer 
ƒ 1600 voor een plaat van 9 x 25 meter. De
totale prijs inclusief het grondwerk voor een der-
gelijke kuilplaat komt daarmee op ongeveer 
ƒ 22,00 per m2. De overige twee kuilplaten van
mijnbanden vertonen overigens, ook na twee
jaar, nog weinig storende verzakkingen.
Laag dak maakt snijmaïsbijvoeding arbeidsin-
tensief
Vanaf augustus krijgen de melkkoeien snijmaïskuil
bijgevoerd rond het melken. Het doel hiervan is
tweeledig. Enerzijds omdat de graskwaliteit lang-
zaam terugloopt en anderzijds om trommelzucht
te voorkomen door de groeiende klaveropname in
de tweede helft van het weideseizoen. Het voeren
van de maïs is echter nogal omslachtig. Door de
te lage goothoogte kan de trekker de blokken
maïs net niet voor het voerhek zetten. En omdat
het maar om een paar verspreide blokken gaat,
hebben ze te weinig steun aan elkaar en vallen
uiteen wanneer je ze met de trekker wilt aan-
schuiven. Om broei te voorkomen, zit er dus wei-
nig anders op dan de blokken met de hand te ver-
delen. Withaar en van Dieren adviseren veehou-
ders die het stalontwerp willen overnemen dan
ook om te zorgen voor voldoende goothoogte,
zodat de trekker er onderdoor kan.
2
                       
Praktijkonderzoek 99-6
De dakgoot
komt soms 
akelig dichtbij.


Lagekostenbedrijf klaar voor 21e eeuw

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield

NARCIS