Het is goed mogelijk om in een rantsoen met graskuil de snijmaos te vervangen door gehele planten silage (GPS) van triticale. De melkproductie kan zonder meer op peil blijven. Goed inkuilen bevordert de voerkwaliteit en daarmee de productie. Voldoendeaandacht voor de energievoorziening van met name hoogproductieve koeien is wel nodig

Bleumer, E.

Duinkerken, G., van

Name not available

Opnieuw veel melk uit triticale

Wageningen Yield 

ll
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
22
Praktijkonderzoek 99-5
Tabel 1 Voederproef stalseizoen 1998/99
Graskuil/- Graskuil/-
snijmaïs triticalekuil
Opname
Ruwvoer (kg ds) 11,3 11,3
Krachtvoer (kg ds) 9,2 9,2
Droge stof (kg) 20,5 20,6
kVEM 19,5 18,2
Productie
Melk (kg) 33,0 33,3
Vet (%) 4,66 4,52
Eiwit (%) 3,32 3,21
Meetmelk (kg) 35,6 35,1
Triticale of snijmaïs?
Voor het derde achtereenvolgende jaar is op
proefbedrijf Cranendonck een voederproef uit-
gevoerd waarbij een graskuil/snijmaïs rantsoen
is vergeleken met een graskuil/triticale rantsoen.
De eerste twee proeven toonden aan dat de
voor vet en eiwit gecorrigeerde melkproductie
nagenoeg gelijk was. Er werd meer melk uit triti-
cale geproduceerd dan op basis van de voeder-
waarde verwacht mocht worden. Cranendonck
verbouwt op een deel van de percelen triticale
omdat de opbrengst van snijmaïs zonder bere-
gening op de droge zandgrond regelmatig
tegenvalt. Het opnemen van zowel snijmaïs als
triticale in het bouwplan zorgt voor een zekere
risicospreiding en een gemiddeld hoog saldo
per hectare. Op Cranendonck wordt gemiddeld
circa 10 ton ds/ha geoogst (exclusief nagewas).
Inkuilen belangrijk
Het juiste oogsttijdstip wordt met name bepaald
door de rijpheid van de korrel. Deze moet zacht
deegrijp zijn. Het stro begint dan meestal net
geel te verkleuren, maar de knopen zijn nog
groen. Het ds-gehalte van het gehele gewas is
35 tot 40%. Graan rijpt echter veel sneller af
dan bijvoorbeeld maïs en het is daarom in de
oogsttijd van belang het gewas dagelijks te
beoordelen. Bij een te droge kuil (boven 45%
ds) is goede conservering moeilijk (broei). De
verteerbaarheid van het stro is dan ook lager en
de harde graankorrels kunnen onverteerd in de
mest terecht komen.
Het gebruik van toevoegmiddelen bij het inkui-
len is doorgaans niet nodig. Goed vastrijden van
de kuil en een hoge voersnelheid (meer dan 1,5
meter per week) zijn zeer belangrijk om broei
en schimmel te voorkomen. Door de kuil met
bijvoorbeeld zand onder te dekken wordt een
goede conservering bevorderd.
Goede voeropname en melkproductie
In de voederproef is een ruwvoermengsel van
graskuil en triticale vergeleken met een mengsel
van graskuil en snijmaïs. De mengverhouding
op ds-basis bedroeg 50-50%. Er werd via de
krachtvoerautomaat aanvullend brok gevoerd
met 940 VEM en 105 DVE. Om aan de DVE-
norm te voldoen werd bij de groep gras/triticale
aan vaarzen een kwart kilo en aan oudere die-
ren een halve kilo bestendig sojaschroot
gevoerd. Bij de gras/maïs groep was dit respec-
tievelijk nul en een kwart kilo. Het bestendig
sojaschroot werd in mindering gebracht op de
krachtvoergift.
Triticale wordt doorgaans goed opgenomen.
Mits goed geconserveerd is het een fris en sma-
kelijk voer. Dit blijkt ook uit de opnamecijfers in
tabel 1. De melkproductieresultaten van de voe-
derpoef komen goed overeen met de bevindin-
gen uit de proeven die in de voorgaande jaren
zijn uitgevoerd: voldoende liters en een iets
lager eiwitgehalte.
Let op energievoorziening
Ondanks de goede melkproductie zijn er signa-
len dat de energievoorziening op het triticale-
rantsoen iets minder is dan op het snijmaïsrant-
soen. Zo is het eiwitgehalte in de melk iets lager
op triticale. Bij energietekort wordt een deel van
het voereiwit namelijk gebruikt voor de energie-
Opnieuw veel melk uit triticale
Gert van Duinkerken en 
Edwin Bleumer
Het is goed mogelijk om in een rantsoen met graskuil de snijmaïs te vervangen door gehele plan-
ten silage (GPS) van triticale. De melkproductie kan zonder meer op peil blijven. Goed inkuilen
bevordert de voerkwaliteit en daarmee de productie. Voldoende aandacht voor de energievoorzie-
ning van met name hoogproductieve koeien is wel nodig.
23
l  l  l  l  l  l  l  l  l  l  l  l l
Praktijkonderzoek 99-5
voorziening. Daarnaast gebruiken dieren op een
triticalerantsoen een groter deel van hun
lichaamsreserves dan dieren op het snijmaïs-
rantsoen. De kans op slepende melkziekte bleek
dan ook wat groter bij het rantsoen met triticale.
In dit verband is het zetmeelgehalte dan ook
één van de belangrijke kengetallen op het uit-
slagformulier van de voederwaarde. Triticale
met weinig zetmeel (minder dan 200 g/kg ds)
lijkt minder geschikt voor hoog productief melk-
vee en vraagt in ieder geval extra aandacht voor
de energievoorziening van de koe.
Teelt van triticale
Triticale is een wintergraan en wordt inge-
zaaid in oktober. Gedurende de winter is het
land bedekt met een groen gewas. In het
vroege voorjaar (liefst al in februari) kan drijf-
mest worden uitgereden met de zodenbemes-
ter (bijvoorbeeld 30 kuub rundveemest per
hectare). Omstreeks april kan aanvullend
stikstof uit kunstmest worden gegeven tot een
totale gift (incl. drijfmest en bodemvoorraad)
van 150 tot 160 kg N/ha. De teelt is relatief
eenvoudig, bespuiting tegen onkruid of plan-
tenziektes is doorgaans niet nodig. In juli
wordt het gewas geoogst en als gehele plan-
ten silage (GPS) ingekuild. Door deze vroege
oogst worden de droge maanden juli en
augustus voor een groot deel ontlopen. 
Triticale is bij uitstek geschikt om op te
nemen in een vruchtwisselingsysteem. Door
achtereenvolgens snijmaïs, triticale en gras te
telen kan het land het gehele jaar benut wor-
den voor voerproductie en worden mineralen
in de bodem beter vastgehouden. Bovendien
krijgen plantenziekten en onkruiden in zo’n
bouwplan minder kans dan bij de teelt van
één gewas.
Bij een haksel-
lengte van 6
mm kan de kuil
goed worden
aan-gereden.


Opnieuw veel melk uit triticale

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield