In drie jaar Koeien & Kansen is het kunstmestgebruik op de bedrijven met bijna 50 procent gedaald. Gelijktijdig verbeterde de benutting van de stikstof uit de dierlijke mest en kunstmest. De bijdrage van klaver biedt daarbij extra mogelijkheden. Ook het gebruik van fosfaatkunstmest is in dezelfde periode met meer dan de helft afgenomen

Bakker, R.

Boer, D.J., den

Dutch

den Boer, D.J.

NARCIS 

Hoge benutting meststoffen voorwaarde voor goed resultaat : 50% minder kunstmest in drie jaar

In drie jaar Koeien &amp; Kansen is het kunstmestgebruik op de bedrijven met bijna 50 procent gedaald. Gelijktijdig verbeterde de benutting van de stikstof uit de dierlijke mest en kunstmest. De bijdrage van klaver biedt daarbij extra mogelijkheden. Ook het gebruik van fosfaatkunstmest is in dezelfde periode met meer dan de helft afgenomen

Name not available

Wageningen Yield 

Stikstofgift sterk gedaald
Figuur 1 toont het verloop van de stikstofbemesting over de
jaren 1997 tot en met 2001. De jaren 1997 (12 bedrijven) en
1998 (17 bedrijven) geven de bemesting weer van de bedrijven
voor de start van het project. De resultaten van 2001 zijn nog
voorlopig. De invloed van klaver en beheersgrasland is niet in
figuur 1 opgenomen. De teelt van gras-klavermengsels is van 13
ha in 1998 gestegen naar ruim 80 ha in 2001. Bij een bezetting
van 35 procent, kan klaver zo’n 120 tot 150 kg stikstof per ha
leveren. Enkele bedrijven pachten bovendien grasland met
beheersbeperkingen. De lage stikstofbemesting op dit land
maakt een hogere bemesting mogelijk op de overige percelen.
Bijgaand kader geeft in kort de gevolgde bemestingsstrategie
op Koeien & Kansenbedrijven.
Sinds 1998 is de aanvoer van kunstmeststikstof op grasland
sterk afgenomen. Gelijktijdig is de hoeveelheid werkzame stik-
stof uit de dierlijke mest juist toegenomen. Door deze mest
zoveel mogelijk in de eerste helft van het groeiseizoen toe te
dienen, stijgt de benutting van de organisch gebonden stikstof.
In 1999 is bijvoorbeeld 39 % van de mest voor de eerste snede
gegeven en 13 % in augustus en september. In 2000 is dit
respectievelijk 42 en 8 %.
Ook op het maïsland is de hoeveelheid werkzame stikstof
uit dierlijke mest toegenomen. Deze steeg van 95 naar 114 kg
per ha.
Afbouw kan beter
Voor een goede stikstofbenutting is het belangrijk om de gift
tijdig af te bouwen. Te veel stikstof in de nazomer leidt veelal
niet tot een hogere grasopbrengst, maar wel tot (te) hoge
eiwitgehalten in het gras. Figuur 2 laat zien dat in de nazomer
van 2000 minder ver boven het advies is bemest dan in 1999.
Op een aantal bedrijven is er dus nog winst te behalen door de
stikstofgift in de nazomer sneller af te bouwen. 
Fosfaat
Ook het gebruik van kunstmestfosfaat is tijdens de
projectperiode sterk afgenomen. In 1998 kreeg het grasland nog
24 kg en het maïsland 32 kg fosfaat per ha. In 2001 was dit
voor beide gewassen nog maar circa 10 kg. Deze daling was
mogelijk doordat in het voorjaar alleen graslandpercelen met
een lage of vrij lage fosfaattoestand nog kunstmest kregen. Op
het maïsland is bij een Pw-getal hoger dan 40 naast de dunne
mest bovendien geen fosfaatkunstmest meer in de rij nodig.
Dirk Jan den Boer en Robert Bakker, NMI
Hoge benutting meststoffen voorwaarde voor goed resultaat
50% minder kunstmest in drie jaar
In drie jaar Koeien & Kansen is het kunstmestgebruik op de bedrijven met bijna 50 procent gedaald. Gelijktijdig verbeterde
de benutting van de stikstof uit de dierlijke mest en kunstmest. De bijdrage van klaver biedt daarbij extra mogelijkheden.
Ook het gebruik van fosfaatkunstmest is in dezelfde periode met meer dan de helft afgenomen.
4
Colofon
Redactie: 
E.D. Teenstra  PV-Lelystad
Vormgeving: 
TVA Mediaproducties B.V. Doetinchem
Layout en druk: 
Drukkerij Cabri B.V. Lelystad
Gratis exemplaren van de nieuwsbrief
zijn aan te vragen bij het secretariaat.
Overname van artikelen is toegestaan
mits voorzien van duidelijke bronver-
melding
‘Wij waren erop gebrand niet als
vervuilers te boek te staan’
Bennie en Thea Bomers
‘Je bent toch dom bezig als je in je
bedrijf meer kosten maakt dan
nodig is?’
Kees en Jannie Van Wijk
Bemestingsstrategie
De strategie om de MINAS-normen voor
2003 te halen bestaat uit zes stappen:
1. In het bedrijfsontwikkelingsplan
(BOP) staat hoeveel kunstmest
maximaal kan worden aangevoerd
(aangekocht);
2. Voor aanvang bemestingsseizoen
jaarplan opstellen met verdeling van
de beschikbare dierlijke mest over
het grasland en de voedergewassen;
3. Berekenen hoeveel kunstmeststikstof
aanvullend voor de voedergewassen
nodig is;
4. Kunstmestgift voedergewassen
aftrekken van totaal in BOP (stap 1)
levert de toegestane kunstmestgift
op het grasland;
5. Kunstmestgift plus geschatte
hoeveelheid werkzame stikstof uit
dierlijke mest (stap 2) levert de
stikstofjaargift op grasland (ook
rekening houden met klaveraandeel
en beheersbeperkingen);
6. Uitvoeren bemesting; planning en
registratie per snede met het
bemestingsadviesprogramma (BAP).
0
50
100
150
200
250
300
350
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
Kg stikstof per ha
Grasland Maïsland Cultuurgrond
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
1
9
9
7
1
9
9
8
1
9
9
9
2
0
0
0
2
0
0
1
K U N S T M E S T
D I E R L IJ K E   M E S T
Figuur 1  Verloop stikstofbemesting met kunstmest en het werkzame deel van dierlijke 
mest op Koeien & Kansenbedrijven van 1997 tot en met 2001.
0
20
40
60
80
100
120
voor 1e
snede
voor 2e
snede
mei juni juli aug sep
Stikstofgift per snede (kg per ha) 2000
Tijdstip van bemesting
Figuur 2  Verloop van de geadviseerde en van de uitgevoerde
stikstofbemesting per snede in 1999 en 2000.
Gift per snede
Adviesgift per snede
Gift per snede
Adviesgift per snede
0
20
40
60
80
100
120
voor 1e
snede
voor 2e
snede
mei juni juli aug sep
Stikstofgift per snede (kg per ha) 1999
Tijdstip van bemesting


Hoge benutting meststoffen voorwaarde voor goed resultaat : 50% minder kunstmest in drie jaar

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield