Door de roosterbalk smaller te maken is een grotere mestdoorlaat mogelijk. Dit is alleen mogelijk met andere materialen zoals staal

Blanken, K.

Lent, J., van

Dutch

Wageningen Yield 

Praktijkonderzoek Veehouderij - RSP
April 2001
29
Klaas Blanken en Jos van Lent
In een ligboxenstal voor melkvee worden vloeren gemaakt
van betonroosters. Bij de standaard uitvoering blijft er
echter veel mest aan de roosterbalken hangen. Door de
roosterbalk smaller te maken is een grotere mestdoorlaat
mogelijk. Dit is alleen mogelijk met andere materialen
zoals staal. Een dergelijke verandering roept echter vra-
gen over begaanbaarheid en klauwproblemen en ammoni-
akemissie. Daarom is op Praktijkcentrum Bosma Zathe
onderzoek gedaan naar de roosteruitvoering.
Om de ammoniakemissie van een roostervloer te reduceren is
een (stalen) rooster onderzocht met een grotere mestdoor-
laat. De balkbreedte is teruggebracht tot 75 mm en de
spleetbreedte tot 30 mm. Om uitglijden te voorkomen hadden
de roosters een tranenprofiel op de bovenkant. Het oppervlak
van de balken is iets bol, zodat de urine kan afstromen. Uit
de eerste proeven in 1995 bleek, dat de emissie circa 52 %
lager was dan bij een betonnen rooster, wanneer gelijktijdig
de kelder afgesloten wordt met stalen bakken. Bij dit type
roostervloer bleek meer klauwproblemen voor te komen.
Daarom is besloten het rooster verder te ontwikkelen. De
roosters werden voorzien van een kunststof toplaag inge-
strooid met zand en later met groeven. In dit artikel staan de
resultaten van de emissiemetingen op de aangepaste stalen
roosters. In een ander artikel in dit zelfde nummer staan de
resultaten met het onderzoek naar de klauwgezondheid.
Meetprotocol 
Om inzicht te krijgen in het effect van de aangepaste
roosters op de ammoniakemissie, zijn metingen gedaan 
met een lindvalldoos en een gasanalyser. Hiermee is het
mogelijk om de ammoniakemissie van verschillende 
bronnen onder vergelijkbare omstandigheden te meten. 
De lindvalldoos is een bemonsteringsapparaat dat op het te
meten oppervlak geplaatst wordt. Met de lindvalldoos kan
een vloerdeel afgesloten worden van zijn omgeving en
gedurende een periode gemeten worden. Met een ventilator
wordt een hoeveelheid lucht door de doos gezogen. Bij het
meten van roosters moet gelijktijdig het bijbehorend mest-
oppervlak in de kelder gemeten worden. Hiervoor zijn
constructies in de kelder gemaakt, zodat een kelderdeel ter
grootte van de lindvalldoos afgesloten wordt van de rest van
de kelder.
Om de invloed van de voorgeschiedenis van een stuk stalvloer
te minimaliseren zijn de vloeren voorafgaande aan de metin-
gen handmatig bevuild met een overmaat aan urine. Het
vloeroppervlak werd met drie liter urine bevuild, zodat het
gehele oppervlak nat werd. De urine werd ’s morgens voor de
metingen opgevangen bij melkgevende dieren. 
De ammoniakconcentraties van de in- en uitgaande lucht van
de lindvaldoos werden gemeten met een gasmonitor. In 1995
is hiervoor een NOx-monitor gebruikt, vanaf 1996 is een infra-
rood gasanalyser gebruikt (B&K 1302). Het verschil tussen de
Lagere ammoniakemissie 
bij stalen roosters 
Tabel 1 Resultaten van ammoniakmetingen op "stalen" roosters t.o.v. betonroosters
Samenvatting emissies
Stalen rooster Stalen rooster Betonrooster
Stalperiode Vloersoorten met bak met kelder met kelder
1996 Staal 73% 79% 100%
1997/’98 Kunststof met zand 118% 87% 100%
1998/’99 Kunststof met groeven 91% 82% 100%
Staltemperatuur tijdens metingen
1996 Staal 7,4 7,6 7,4
1997/’98 Kunststof met zand 19,8 14,6 15,4
1998/’99 Kunststof met groeven 14,8 13,3 16,2
Praktijkonderzoek Veehouderij - RSP
April 2001
30
hoge uitgaande en de lagere ingaande lucht is de ammoniak
die van het object vrijkomt.
Per meetdag werden de drie proefvakken (stalen roosters
met bakken, stalen roosters met mestkelder en de beton-
roosters met kelder) 2 maal gemeten. Tijdens de metingen
werden de temperatuur en de luchtvochtigheid continu geme-
ten. Ook werd het mestniveau gemeten.
Resultaten
Eind 1995 werd een tweede stalen roostervloer zonder schijn-
vloer aangelegd. Om op kosten te besparen werd de bakcon-
structie achterwege gelaten. De stalen roosters en de beton-
nen roosters werden in 1996 11 dagen gemeten met de
lindvalldoos verdeeld over het jaar. Wijzigingen aan de stalen
roosters kunnen effect hebben op de ammoniakemissie. Bij
de nieuwe varianten in de jaren erna werd de ammoniakemis-
sie gedurende 4 dagen gemeten. De resultaten van de metin-
gen worden weergegeven in tabel 1. In deze tabel wordt de
gemiddelde ammoniakemissie van de ontwikkelde roosters
vergeleken met de emissie van een betonnen roostervloer.
Met name de emissiemetingen van roosters + bakken gaven
tegenvallende reducties te zien. De verklaring hiervoor is
mogelijk slijtage aan de bakken, waardoor ze niet niet meer
vlak zijn en het aankoeken van mest in de bakken wordt
bevorderd. Bij de metingen in 1995 liet men de mestschuif op
de bakken schuiven voor de meting terwijl bij de andere
Minder ammoniak bij stalen roosters.
metingen de bakken evenredig verdeeld wel en niet voor de
meting werden geschoven.
Uit de metingen van 1996 en verder blijkt dat de emissiereductie
van de stalen roosters (al dan niet met kunststof) lager was dan
de metingen aan de nieuwe stalen roosters in 1995. 
Omdat in de kunststof toplaag, die met de hand werd aange-
bracht, met een bovenfrees groeven zijn gemaakt lopen de groe-
ven niet goed af en blijft hier urine in staan. Machinaal gemaakte
roosters geven mogelijk een lagere ammoniakemissie.
Tijdens de ammoniakmetingen werd ook de staltemperatuur
gemeten. De hogere emissie van het stalen rooster met bak in
1997/1998 is te verklaren door de hogere temperatuur tijdens
de metingen. De emissiereductie van stalen roosters met kunst-
stof, maar zonder bak ligt tussen de 10 en 20 %.
Meer informatie over stalen roosters is te vinden in Publicatie
110: Reductie ammoniakemissie door stalen roostervloeren.
Conclusie :
• Met stalen roosters kan de ammoniakemissie vanuit de stal
worden verlaagd. 
• Mits de prijs niet te hoog is, kunnen stalen of kunststof
roosters perspectief bieden.


Lagere ammoniakemissie bij stalen roosters

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available