Het totale arbeidsvolume in de primaire agrarische sector is tussen 1994 en 2001 met ongeveer 6% gedaald. In 2000 bood de sector werk aan 2,7% van de Nederlandse beroepsbevolking

Everdingen, W.H., van

Voskuilen, M.J.

Dutch

Wageningen Yield 

 
Actuele informatie over land- en tuinbouw 
 
ARBEID IN DE AGRARISCHE SECTOR 
Martien Voskuilen en Walter van Everdingen 
 
Ontwikkeling arbeidsvolume 
 
Het totale arbeidsvolume in de primaire agrarische sector is tussen 1994 en 2001 met ongeveer 6% ge-
daald (figuur 1). In 2000 bood de sector werk aan 2,7% van de Nederlandse beroepsbevolking. Het 
arbeidsvolume per bedrijf is in dezelfde periode gestegen van 1,9 tot 2,2 arbeidsjaareenheden (voltijdsba-
nen). Deze trend loopt parallel met de bedrijfsvergroting. 
 
Ontwikkeling aa
 
 
Het totaal aanta
genomen van 2
gezinsarbeidskr
daling van het a
vergroting mee
arbeidsbehoefte
(76%) komen vo
ven draaien hoo
 
Arbeidskosten 
 
De arbeidskoste
drijf (tabel 1), w
arbeidskosten z
gezinsarbeid zijn
verslasten. Deze
gedekt.  
De grotere bedr
de afnemende a
arbeidskosten in
1999/00 om bij
bedrijven een ho
ten bestaat uit b
Er zijn grote vers
en champignonb
 
LEI, Agri-Monitor,0
50
100
150
200
250
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Aje (1.000)
1,5
1,7
1,9
2,1
2,3
2,5
Aje / bedrijf
aje niet betaald 
aje betaald 
aje / bedrijf
 
Figuur 1 Ontwikkeling van het arbeidsvolume (in arbeidsjaa eenheden) in de p imaire land- en tuin- r r
bntal werkzame personen 
l werkzame arbeidskrachten in de primair agrarische sector is in de periode 1994-2001 af-
82.000 tot 269.000 (-5%). Dit was het resultaat van een afname van het aantal 
achten (-35.000) en een toename van het aantal niet-gezinsarbeidskrachten (+22.000). De 
antal gezinsarbeidskrachten is het gevolg van bedrijfsbeëindiging, terwijl door schaal-
r personeel is aangetrokken. Deze werknemers leveren intussen 36% van de totale 
, uitgedrukt in arbeidsjaareenheden, van de land- en tuinbouw. De meeste werknemers 
or in de tuinbouwsectoren, vooral op de grotere bedrijven. Akkerbouw- en veehouderijbedrij-
fdzakelijk op gezinsarbeid. 
n op de land- en tuinbouwbedrijven bedroegen in 1999/00 ongeveer 76.000 euro per be-
at neerkwam op 29% van de totale kosten. Veruit het grootste deel (80%) van de 
ijn berekende kosten voor de arbeid van de ondernemer en zijn gezin. De kosten voor deze 
 gebaseerd op het aantal gewerkte uren per persoon en een CAO-uurloon inclusief werkge-
 kosten zijn geen uitgaven, maar vormen inkomen, voorzover ze door opbrengsten worden 
ijven kunnen de arbeid over het algemeen efficiënter inzetten dan de kleinere, wat blijkt uit 
rbeidskosten per nge bij toenemende bedrijfsomvang. Op de kleinere bedrijven bepalen de 
 veel sterkere mate de totale kosten. Het ging dan bij de kleinste bedrijven (16-40 nge) in 
na 40% van de totale kosten, tegen 25% bij de grotere bedrijven. Overigens halen kleinere 
ger gezinsinkomen per nge dan de grotere, omdat op kleinere een groter deel van de kos-
erekende arbeidskosten. 
chillen tussen de bedrijfstypen in de inzet en kosten van arbeid. Vooral op de glastuinbouw- 
edrijven zijn de arbeidskosten hoog. Ongeveer de helft hiervan bestaat uit kosten voor be-
 december 2002 pagina  1
 
Actuele informatie over land- en tuinbouw 
 
 
LEI, Agri-Monitor, d
taalde arbeidskrachten. Ook op de andere tuinbouwbedrijven leveren betaalde krachten een belangrijk deel 
van de arbeid. Op de akkerbouw- en overige graasdierbedrijven liggen de kosten duidelijk lager door de 
lagere arbeidsbehoefte of kleinere bedrijfsomvang. 
 
Meer informati
PR 02-03 Landbo
 Tabel 11 Arbeidskosten naar bedrijfsomvang, 1999/00    
 Bedrijfs- Arbeidskosten  Aandeel (%) 
 omvang   
 (nge) per bedrijf per nge in totale gezinsarbeid 
  (1.000 euro) (euro) kosten   
Alle bedrijven 104 76,1 730 29 80 
 16-40 30 35,3 1.180 38 98 
 40-100 69 60,2 870 32 94 
100-150 120 82,2 680 28 89 
150-800 247 151,2 610 25 58   
Bron: Bedrijven-Informatienet van het LEI.ecember 2002 pagina  2
e: 
uw-Economisch Bericht 2002 


Arbeid in de agrarische sector

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available

NARCIS