Het totaal aantal land- en tuinbouwbedrijven daalde tussen 2000 en 2001 met 4,8% tot net iets onder de 93.000 bedrijven. Dat betekent ten opzichte van de tweede helft van de jaren negentig een verdergaande versnelling in de terugloop van het aantal bedrijven

Voskuilen, M.J.

Dutch

Name not available

Minder bedrijven, gelijke productie, meer werknemers

Wageningen Yield 

 
Actuele informatie over land- en tuinbouw 
 
 
 
 
MINDER BEDRIJVEN, GELIJKE PRODUCTIE, MEER WERKNEMERS 
Martien Voskuilen  
 
Het totaal aantal land- en tuinbouwbedrijven daalde tussen 2000 en 2001 met 4,8% tot net iets onder de 
93.000 bedrijven (tabel 1). Dat betekent ten opzichte van de tweede helft van de jaren negentig een verder-
gaande versnelling in de terugloop van het aantal bedrijven. Tussen 2000 en 2001 was het verloop het 
grootst in de intensieve veehouderij en bij de gecombineerde bedrijven, maar ook in andere sectoren was 
de vermindering aanzienlijk. Slechte bedrijfsresultaten, toenemende kosten en administratieve lasten in ver-
band met de mestwetgeving, maar ook gunstige economische omstandigheden buiten de landbouw zijn 
waarschijnlijk voor veel varkenshouders de aanleiding geweest het bedrijf te beëindigen, en verklaren mede 
de grote belangstelling voor de Regeling beëindiging veehouderijtakken. Neemt het totaal aantal bedrijven 
af, het aantal grootschalige bedrijven (>150 Nederlandse grootte-eenheden (nge)) stijgt. Met 12% van het 
aantal bedrijven, realiseren die bedrijven 43% van de productie (zie het voorgaande artikel). De hoogcon-
junctuur met veel vraag naar grond voor 'rode' bestemmingen en hoge grondprijzen heeft verder geleid tot 
een vrij sterke afname van het areaal cultuurgrond in 2000-2001. Aan de forse stijgingen van de grondprijs 
is echter in 2001 een eind gekomen. 
Tabel 1 Ontwikkeling van het aantal land- en tuinbouwbedrijven naa  bed ijfstype  r r  
Bedrijfstype Verandering in % per jaar a) Aantal bedrij-
  ven 2001 
 1994-96 1996-98 1998-00 2000-01   
Alle land- en tuinbouwbedrijven -2,4 -2,7 -3,5 -4,8 92.783 
 Glastuinbouw en champignon -3,3 -3,6 -4,2 -7,2 7.830 
 Opengrondstuinbouw -2,8 -1,9 -3,7 -6,2 9.671 
 Akkerbouw 0,2 -1,4 -1,9 -5,1 12.895 
 Melkvee -3,2 -3,4 -4,6 -4,2 25.560 
 Overige graasdier -1,4 -3,2 0,9 1,5 19.526 
 Intensieve veehouderij -3,1 -2,1 -6,1 -9,5 8.809 
 Gecombineerd -3,3 -1,7 -6,7 -10,7 8.492   
a) Bij de bepaling van de mutaties per type zijn binnen de verschillende tijdvakken constante nge-
normen gehanteerd. 
Bron: CBS-Landbouwtelling, bewerking LEI. 
 
Productiecapaciteit licht gedaald 
 
De sterke daling van het aantal bedrijven heeft nauwelijks geleid tot een kleinere productiecapaciteit (geme-
ten in nge). Deze daalde over de totale land- en tuinbouw gemeten tussen 2000 en 2001 slechts met 0,3% 
(tabel 2). De inspanningen van de overheid om het mestoverschot te verlagen hebben bijgedragen aan de 
daling van de productiecapaciteit van de intensieve veehouderij. De verminderde productiecapaciteit van de 
akkerbouw is veroorzaakt door de afname van het areaal aardappelen. In de loop van de tijd is het aandeel 
van de veehouderij in de totale productiecapaciteit teruggelopen. De plantaardige productie maakte in 2001 
bijna de helft uit van het totaal.  
 
LEI, Agri-Monitor, juni 2002 pagina  1
 
Actuele informatie over land- en tuinbouw 
 
 
LEI, Agri-Monitor, juni 2002 pagina  2
Tabel 2 Ontwikkeling productiecapaciteit a van de land- en tuinbouw naa  secto ) r r   
Bedrijfstype Verandering in % per jaar a) Verdeling 
   nge (%) 
   
 1994-96 1996-98 1998-00 2000-01 1994 2001   
Land- en tuinbouw, totaal -0,6 0,1 -0,5 -0,3 100 100 
 glastuinbouw b) -0,7 -0,9 1,8 0,8 21 26 
 tuinbouw open grond -0,4 5,1 2,4 0,0 13 12 
 akkerbouw 2,3 1,0 0,1 -3,7 12 12 
 graasdierhouderij c) -1,1 -1,3 -2,6 1,9 42 38 
 intensieve veehouderij -1,4 -1,1 -1,6 -5,8 12 13   
a) Binnen de verschillende tijdvakken zijn constante nge-normen gehanteerd; b) Inclusief champignon-
teelt, witloftrek en bloembollenbroei; c) Inclusief voedergewassen en gras. 
Bron: CBS-Landbouwtelling, bewerking LEI. 
Meer werknemers 
 
Het aantal arbeidskrachten in de land- en tuinbouw is tussen 1994 en 2001 met 0,7% per jaar gedaald (ta-
bel 3). Vooral de afname van het aantal gezinsarbeidskrachten was sterk (-35.000). Daar stond juist een 
toename tegenover van het aantal niet-gezinsarbeidskrachten (+22.000). Deze laatste groep  levert  intus-
sen 36% van de 
totale arbeidsbehoefte in de land- en tuinbouw. Voor het grootste deel (76%) ligt die behoefte in de tuin-
bouw, en dan vooral op de grotere bedrijven. Op akkerbouw- en veehouderijbedrijven wordt het werk nog 
steeds hoofdzakelijk verricht door het ondernemersgezin. 
Tabel 3 Aantal arbeidskrachten (x 1.000) in de land- en tuinbouw in 1994 en 2001    
 1994 2001 Verandering 
   in % per jaar   
Totaal aantal arbeidskrachten 282 269 -0,7 
 uit gezin agrariër 221 186 -2,4 
 niet uit gezin a) 61 83 4,5   
a) Exclusief de niet-regelmatig en tijdelijk werkzame niet-gezinsarbeidskrachten. 
Bron: CBS-Landbouwtelling, bewerking LEI. 
 
Meer informatie: 
PR 1.02: Landbouw-Economisch Bericht 2002. 
 


Minder bedrijven, gelijke productie, meer werknemers

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield

NARCIS