Sinds kort laat Praktijkcentrum Raalte zich gelden op het gebied van duurzame energie. De stal wordt verwarmd met behulp van zonnewarmte van het energiedak en een warmtepomp. Het energiesysteem biedt ook de mogelijkheid om het strobed van drachtige zeugen te koelen. Een overschot aan warmte wordt opgeslagen in de bodem, voor tijden met een grotere warmtevraag en weinig zon. Een duurzaam en diervriendelijk systeem dus

Leeuw, M.T.J., de

Name not available

Aan de slag met duurzame energie

de Leeuw, M.T.J.

NARCIS 

Wageningen Yield 

PraktijkKompas Varkens Oktober 200316
de bodem. 
Er is niet gekozen voor traditionele zonnecollectoren, omdat
berekeningen uitwezen dat het energiedak in deze situatie
economisch interessanter is. Bij dezelfde opbrengst zijn de
investeringskosten namelijk 60 % lager. 
Strobedkoeling 
Een belangrijk aspect binnen het project is de strobedkoeling.
In een afdeling voor 68 biologische drachtige zeugen is de
dichte vloer voorzien van slangen in het beton. Dit vloerdeel is
bedekt met een dikke laag stro. Door met name in de zomer
water door het vloercircuit te pompen dat enkele graden koeler
is dan de vloertemperatuur, wordt het strobed gekoeld. De
warmte die hierbij vrijkomt kan weer gebruikt worden om
via de warmtepomp een bijdrage te leveren aan
de verwarming van andere delen van de stal,
of kan opgeslagen worden in de bodem.
De verwachting is dat koeling
van het strobed naast de win-
ning van energie nog een aantal
andere voordelen heeft. Zo
verbetert mogelijk het welzijn
van de dieren vanwege meer
comfort en een kleinere
kans op hittestress. Dit
komt de productie ten
goede, terwijl een vermin-
dering van de emissie van
ammoniak en
broeikasgassen wordt
verwacht. 
Opslag energie in bodem
De vraag en het aanbod van
energie in de stal is jaarrond niet
in evenwicht. In de zomer zal er
veel warmte uit het dak en het
Sinds kort laat Praktijkcentrum Raalte zich gelden op
het gebied van duurzame energie. De stal wordt ver-
warmd met behulp van zonnewarmte van het energie-
dak en een warmtepomp. Het energiesysteem biedt
ook de mogelijkheid om het strobed van drachtige
zeugen te koelen. Een overschot aan warmte wordt
opgeslagen in de bodem, voor tijden met een grotere
warmtevraag en weinig zon. Een duurzaam en
diervriendelijk systeem dus.
“Energy” Dak‚
Het “Energy” Dak‚ van het bedrijf R&R
Systems is inmiddels een
beproefd systeem om zonne-
warmte te benutten voor
verwarmingsdoeleinden. Het is
een zonnecollector die bestaat
uit zwarte geïsoleerde dak-
platen, voorzien van lamellen
waar water doorheen
stroomt. De platen met een
totaal oppervlak van 70 m2,
zijn volledig geïntegreerd in
het dak. Het zwarte dak
absorbeert veel warmte,
waardoor het water al snel
10 tot 15 °C kan opwarmen.
De warmte kan al dan niet via
de warmtepomp worden ingezet
om de stal te verwarmen. Als er
niet voldoende warmtevraag is,
wordt deze tijdelijk opgeslagen in
Mark de Leeuw
Aan de slag met duurzame energie
Leggen van energiedakplaten op een stal 
(Bron: R&R Systems bv)
vens die volgen uit de monitoring is het mogelijk om te bepalen
hoeveel er bespaard wordt op aardgas en kan een economi-
sche evaluatie gemaakt worden, inclusief een vertaling naar de
varkenshouderij in Nederland.
strobed gegenereerd worden, terwijl de vraag naar verwarming
van de stallen op dat moment gering is. Op deze momenten
wordt de warmte opgeslagen in de bodem en in tijden van veel
warmtevraag weer opgepompt. Hiervoor zijn in de bodem
verticale u-vormige ‘slangen’ aangebracht waar een vloeistof
doorheen gepompt wordt. Dit wordt een bodemcollector
genoemd. De vloeistof draagt in de zomerperiode overtollige
warmte over aan de bodem en neemt vervolgens in de winter-
periode warmte op uit de bodem. Daarmee wordt zomerwarm-
te benut voor verwarming in de winter. Op jaarbasis stoppen
we evenveel energie in de bodem als dat we eruit halen. In
Raalte zijn twee verticale ‘slangen’ in de bodem aangebracht,
tot op een diepte van circa 120 meter. 
Monitoring 
Een aantal energiemeters meten gedurende een jaar continu
de energiestromen in het systeem. Zo wordt duidelijk hoeveel
energie het energiedak en het strobed oplevert onder welke
omstandigheden. Verder wordt gemeten hoeveel energie er
wordt opgeslagen in de bodem en wanneer er energie wordt
toegevoegd aan het verwarmingscircuit. Ook het elektriciteits-
verbruik van de warmtepomp wordt gemeten. Met de gege-
Demonstratie
De belangstelling voor duurzame energie neemt steeds meer
toe. Veel varkenshouders hebben behoefte aan kennis over de
verschillende duurzame energietechnieken, over de techniek,
maar zeker ook over de economische haalbaarheid. Het
Praktijkonderzoek deelt graag zijn kennis op dit gebied met
iedereen die hiervoor belangstelling heeft. Daarom zal er ruim
aandacht besteed worden aan het project in Raalte tijdens
excursies en tijdens een themadag, die gepland staat in het
voorjaar van 2004. Via het PraktijkKompas houden we u op de
hoogte.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door Energiebureau Overijssel en door ondersteuning van het programma Duurzame Energie in
Nederland, dat door Novem wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.
Boren van de sondesAfdeling voor drachtige biologische zeugen met een gekoeld strobed
PraktijkKompas Varkens Oktober 200317


Aan de slag met duurzame energie

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield