PraktijkKompas van november 2002 berichtte al over stralingspanelen in biggenhokken met grotendeels dichte vloer. De panelen bleken goed te functioneren: het microklimaat was goed en er kon theoretisch 50% energie bespaard worden. Op veel bedrijven zijn de biggen echter nog op volledig roostervloer gehuisvest, veelal in combinatie met plafondventilatie

Leeuw, M.T.J., de

Name not available

Stralingspanelen zijn ook toepasbaar bij volledig roostervloer

Wageningen Yield 

PraktijkKompas Varkens April 200312
net is 70 à 90°C en het water uit het lage temperatuurnet
45 à 50°C. Omdat op het lage temperatuurnet een
zonneboilerinstallatie is aangesloten, was het interessant om te
kijken of ook de stralingspanelen hierop konden functioneren.
Het bleek echter dat een groot deel van de tijd het lage tempe-
ratuurnet niet voldoende warmte levert om in dit huisvestings-
systeem een goed microklimaat te kunnen creëren. Er was
zelfs regelmatig een watertemperatuur van maar liefst 80°C
nodig, terwijl er maximaal water van 70°C door de panelen
mag stromen volgens de specificaties van de panelen. Hierbij
moet aangetekend worden dat het onderzoek plaatsvond
gedurende drie ronden in de winterperiode, met buitentempe-
raturen die vaak beneden het vriespunt lagen. Wellicht dat in
andere jaargetijden beter gebruik gemaakt kan worden van het
lage temperatuurnet. 
Resultaten
Figuur 1 geeft een mooi beeld van het klimaat in de proef-
afdeling gedurende een ronde begin dit jaar. Van twee hokken
is de temperatuur onder de panelen weergegeven en de
gewenste temperatuur. Ook de afdelingstemperatuur is weer-
gegeven. Er valt uit op te maken dat de gewenste temperatuur
in het begin van de ronde niet geheel gehaald werd, met name
door de lage buitentemperaturen. De rest van de ronde en de
Stralingspanelen zijn ook toepasbaar 
bij volledig roostervloer
PraktijkKompas van november 2002 berichtte al over
stralingspanelen in biggenhokken met grotendeels
dichte vloer. De panelen bleken goed te functioneren:
het microklimaat was goed en er kon theoretisch
50% energie bespaard worden. Op veel bedrijven zijn
de biggen echter nog op volledig roostervloer gehuis-
vest, veelal in combinatie met plafondventilatie.
Goede reden voor Praktijkonderzoek Veehouderij om
ook de mogelijkheden van stralingspanelen in dit
huisvestingssysteem eens te bekijken. 
Systeem functioneert goed
Ook bij biggen op volledig roostervloer blijkt het systeem goed
te functioneren. De ruimtetemperatuur lag gedurende de drie
proefronden gemiddeld 2,2°C lager dan de temperatuur onder
de panelen, waardoor een energiebesparing van circa 30%
mogelijk is. Het klimaat op dierniveau was goed te noemen en
het lig- en mestgedrag van de dieren was zeer goed. Zonder de
afdeling ingrijpend te verbouwen biedt de toepassing van onder-
komens dus goede mogelijkheden. Het belangrijkste aandachts-
punt zijn de kosten van het onderkomen. De onderzochte
stralingspanelen, met een geïntegreerd warm watercircuit, zijn
met investeringskosten van Û 16,- per dierplaats vrij duur ten
opzichte van een traditioneel verwarmingssysteem dat circa
Û 2,- per dierplaats kost. Creatieve oplossingen zijn echter
mogelijk die het systeem met onderkomens goedkoper maken.
Toepassing duurzame energie lastig
De onderzoeksstal in Sterksel was voorzien van een hoog en
een laag temperatuurnet. Het water uit het hoge temperatuur-
Mark de Leeuw
9 - 1 14 - 1 19 - 1 24 - 1 29 - 1 3 - 2 8 - 2 13 - 2
Te
m
pe
ra
tu
ur
 (f
ra
de
n 
ce
lc
iu
s)
T gewenst T afdeling T paneel hok 4 T paneel hok 1 T buiten
- 10
- 5
0
5
10
15
20
25
30
Figuur 1  Daggemiddelden van de temperaturen (°C) in de proefafdeling gedurende een ronde
Als met onderkomens wordt gewerkt op volledig roostervloer
is het aan te bevelen om de roosters onder de onderkomens
te voorzien van dichte vloerplaten, zodat ongewenste lucht-
stromingen worden voorkomen en de ligplaats aantrekkelijker
wordt. Ook moet ervoor gezorgd worden dat er een rustige
mesthoek in de hokken aanwezig is. Is die er niet, dan kan
deze vaak eenvoudig gecreëerd worden door haaks op de
hokafscheiding een schotje te plaatsen op de plek waar
mesten gewenst is.
andere ronden werd het gewenste klimaat wel bereikt. Ook is
in de figuur te zien dat de afdelingstemperatuur steeds enkele
graden lager ligt dan de temperatuur onder de panelen.
Het lig- en mestgedrag van de dieren was zeer goed en ook de
productieresultaten van de dieren waren goed.
Eenvoudig onderkomen
Uit het onderzoek met stralingspanelen bij scharrelbiggen en bij
biggen op volledig roostervloer bleek dat het gebruik van onder-
komens niet ten koste hoeft te gaan van het klimaat en dus de
productie. Bovendien hoeft de afdeling niet ingrijpend verbouwd
te worden om toch energie te kunnen besparen. De investe-
ringskosten van de stralingspanelen vormen echter het grootste
probleem: de terugverdientijd ligt tussen 10 en 15 jaar. Er kan
echter ook gekozen worden voor een creatieve oplossing zoals
een eenvoudig onderkomen in de vorm van sandwichpanelen in
combinatie met Twinbuizen onder de panelen. Met investerings-
kosten tussen Û 6,- en Û 8,- per dierplaats is de terugverdientijd
hiermee gereduceerd tot 5 à 6 jaar.
PraktijkKompas Varkens April 200313
Proefafdeling
Het klimaatsysteem is ingebouwd in een afdeling voor gespeende biggen op volledig roostervloer op Praktijkcentrum Sterksel
(zie figuur 2). In de afdeling zijn vier groepen van 25 biggen gehuisvest. Voor het creëren van een warm microklimaat is elk hok
voorzien van opklapbare stralingspanelen. De panelen hangen aan de zijmuur op een hoogte van 70 cm. De temperatuur van de
panelen wordt geregeld op basis van temperatuursensoren die zich onder de panelen bevinden. De panelen kunnen op het hoge
temperatuurnet (70 à 90°C) of op het lage temperatuurnet (45 à 50 °C) worden aangesloten. Er wordt plafondventilatie toegepast,
lucht wordt afgevoerd via een ventilator met reguliere instellingen, voorzien van een regelklep en meetwaaier. 
Meer weten:
Van het onderzoek met stralingspanelen
verschijnt binnenkort een PraktijkRapport
getiteld 'Huisvestingssystemen 
met gescheiden klimaatzones
bij gespeende biggen'.
 
Bestellen:
Tel. 0320-293211
www.pv.wur.nl
Onderkomens kunnen voerpad vervangen
Om aan het varkensbesluit te voldoen verdwijnt bij grotere
groepen biggen op volledig roostervloer vaak de voergang uit
de afdeling bij verbouw. De voergang vervult echter een
belangrijke rol bij het behouden van de kwaliteit van het
binnenklimaat. Onderkomens kunnen de voergang bij
plafondventilatie vervangen: breng de lucht via spleten boven
de onderkomens de afdeling binnen. De lucht zal op de 
onderkomens vallen, alvorens het hok te bereiken. 
Zo wordt putventilatie en koude luchtval op de biggen 
voorkomen.
Figuur 2  Schets van het klimaatsysteem met stralingspanelen op Praktijkcentrum Sterksel
915 cm
52
0 
cm
70
 c
m
10
 c
m
Hok 1
Hok 2
Hok 3
Hok 4
Mesthoeken
52
0 
cm
70
 c
m
10
 c
m
52
0 
cm
70
 c
m
10
 c
m
70
 c
m
75 cm
Indicatieve 
luchtstroom
70
 c
m
25
0 
cm
70
 c
m
Binnenwand
Hokafscheiding
Verwarmde deksels
Roostervloer 
(kunststof gecoat)
Brijvoerbak
Temperatuursensor
Drinkbakje
Dichte vloerdelen 
op rooster


Stralingspanelen zijn ook toepasbaar bij volledig roostervloer

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield

NARCIS