De laatste tijd staat een hogere gezondheidsstatus van de zeugenstapel in de belangstelling. De aankoop van opfokzeugen is de belangrijkste bron van insleep van ziekten, zodat het zelf opfokken van zeugen een belangrijke stap is in de richting van eenhogere gezondheidsstatus. Het Praktijkonderzoek zet het een en ander op een rij en berekent de gevolgen van eigen aanfok

Bosma, B.

Vermeer, H.M.

Dutch

Wageningen Yield 

PraktijkKompas Varkens Maart 20042
huisvesting moet u rekening houden met de zuivere rassen.
Deze zeugen (veelal NL-lijn) hebben veelal meer moeite om
zich te handhaven in een groep met ook andere dieren.
Bij rotatiekruising selecteert men 10 % tot 12,5 % van de
betere zeugen en kruist deze met één van de drie moeder-
lijnen. Bij rotatiekruising is geen zuivere lijn aanwezig, maar
iedere zeug is hierbij een potentiële fokzeug. Dit maakt dat
deze vorm ook geschikt is voor kleinere bedrijven. Een nadeel
is dat het bedrijf met deze kruisingsmethode dus een zeugen-
stapel met drie verschillende zeugen omvat. Ook kunnen
daardoor de biggen minder uniform zijn.
Nevenproducten uit de fokkerij
Een belangrijk nadeel van het zelf fokken van vermeerderings-
zeugen zijn de vleesbiggen verkregen uit de fokkerij. Dit zijn de
biggen die niet voldoen aan de eisen van de vermeerderings-
zeugen, maar die ook de vleeseigenschappen van de normale
vleesbiggen missen. Deze biggen presteren als vleesvarkens
een lagere groei, slechter vleespercentage en hogere voeder-
conversie. Om optimaal gebruik te maken van deze biggen
moeten deze met een speciaal voerschema worden groot
gebracht en mogelijk op een ander tijdstip worden afgeleverd.
In de berekeningen is uitgegaan van optimale voedering.
Bedrijfsopzet
De resultaten van
eigen aanfok worden
vergeleken met een
standaardbedrijf (A)
met 375 aanwezige
zeugen welke de
opfokzeugen aan-
koopt op een leeftijd
van 6,5 maanden. Dit
bedrijf is vergeleken
met een bedrijf met
375 zeugen met
eigen aanfok (B), een
bedrijf waarbij 33
zeugen ingewisseld
De laatste tijd staat een hogere gezondheidsstatus
van de zeugenstapel in de belangstelling. De aan-
koop van opfokzeugen is de belangrijkste bron van
insleep van ziekten, zodat het zelf opfokken van
zeugen een belangrijke stap is in de richting van een
hogere gezondheidsstatus. Het Praktijkonderzoek zet
het een en ander op een rij en berekent de gevolgen
van eigen aanfok.
Rotatie- vs. driewegkruising
De meest toegepaste typen vermeerdering zijn rotatiekruising
en driewegkruising. Bij driewegkruising bestaat circa 
10-12,5 % van de zeugen uit een zuiver ras. Van deze 
10-12,5 % wordt 20 % geïnsemineerd met de zuivere lijn, om
de zuivere lijn in stand te houden. De overige 80 % van de 
10-12,5 % zuivere lijn wordt gebruikt voor de productie van
vermeerderingszeugen (zie figuur 1). Om voldoende selectie-
mogelijkheden te houden, moeten voldoende zeugen van het
zuivere ras aanwezig zijn. Deze vorm van vermeerdering is
daarom vooral geschikt voor de grotere bedrijven. Bij groeps-
Bert Bosma en Herman Vermeer
Eigen aanfok van zeugen rendabel?
Rotatiekruizing met 3 rassen: A, B, C en Y-eindbeer
Vervanging:
B * A
Vervolgens C * (BA)
A * (CBA)
B * (ACBA)
C * (BACBA)
Vermeerdering: Y * bovengenoemde kruizingen
Vleesbiggen
Driewegkruising met rassen: A, B, C en Y-eindbeer
A * A
B * A
Y  *  BA Vermeerdering
Y(BA) Vleesbiggen
Vervanging
Figuur 1 Rotatie- vs. driewegkruising
Arbeidsinkomen
Bij gelijkblijvende technische resultaten, zal het houden van
opfokzeugen in situaties B en D een positief effect hebben op
het bedrijfssaldo (zie tabel 2). Dit wordt veroorzaakt door een
besparing op de aankoop van opfokzeugen en de mogelijke
verkoop van vleesvarkens. 
Het effect van opfokzeugen op het arbeidsinkomen is veel
kleiner dan het effect op het bedrijfssaldo. Alleen ingeval de
vleesbiggen uit de fokkerij zelf worden afgemest zal een kleine
toename van het arbeidsinkomen worden gezien. Hierbij is
ervan uitgegaan dat de extra benodigde arbeid wordt inge-
huurd (Û tarief: 16,42). Verder is uitgegaan van nieuwbouw.
In eerste instantie is uitgegaan van gelijkblijvende technische
resultaten. In de praktijk blijken bedrijven welke de opfok in
eigen hand nemen een verbetering van de technische resulta-
ten te laten zijn. Bij een verbetering van het technisch resultaat
van 0,5 big per zeug per jaar levert eigen aanfok in alle
gevallen een verbetering van het arbeidsinkomen op.
Bedrijfsaanpak
Het zelf aanfokken van biggen gaat niet vanzelf. Het vergt een
fokkerijplan, vakkennis en vooral een goede registratie.
Bestellen van opfokzeugen kan een maand van tevoren. Maar
het insemineren voor eigen opfok moet een jaar van tevoren
gebeuren. Daarnaast moet u rekening houden met extra kosten
bij de overgang naar eigen aanfok. in deze overgangsperiode
moet u niet alleen nog steeds opfokzeugen aankopen, maar
maakt u ook kosten voor de eigen aanfok, heeft u minder
verkoop van biggen en heeft u de begeleiding door een
fokkerij-instelling.
worden voor opfokzeugen op basis van arbeidsvraag (C) en
een bedrijf met 375 zeugen waar de vleesbiggen uit de fokkerij
zelf afmest worden (D); (zie tabel 1).
Voor een bedrijf met 375 gemiddeld aanwezige zeugen ziet
het aantal benodigde dekrijpe opfokzeugen en benodigde
opfokzeugen van 25 kg er als volgt uit:
Zeugenstapel 375 gemiddeld aanwezige zeugen
Vervanging zeugen 45% => 176 benodigde dekrijpe
opfokzeugen
(inclusief uitgeselecteerde
opfokzeugen)
10% van zeugen voor eigen 
aanfok => 870 biggen 260 biggen voor eigen aanfok
610 vleesbiggen uit de fokkerij  
Het aantal te verkopen vleesbiggen daalt op een bedrijf met
375 zeugen met 870 stuks. Het bedrijf krijgt hiervoor
260 biggen voor opfok en 610 vleesbiggen uit de fokkerij voor
terug. Daarbij wordt bespaard op de aankoop van 176 dekrijpe
opfokzeugen. 
Tabel 1 Bedrijfsopzet (gemiddeld aanwezige dieren)
Zeugen Opfokzeugen Vleesvarkens Arbeidsvraag
(uren)
A Standaardbedrijf 375 0 0 4280
B Met eigen aanfok 375 115 0 4698
C Met eigen aanfok, zeugen ingewisseld voor aanfok 342 105 0 4280
D Met eigen aanfok + afmest van vleesbiggen uit de fokkerij 375 115 192 4988
Tabel 2 Bedrijfssaldo en arbeidsinkomen op basis van KWIN-Normen
Gelijkblijvende Biggenproductie:
technische resultaten + 0,5 big/zeug/jaar
Bedrijfssaldo Verandering Verandering
arbeidsinkomen arbeidsinkomen
A Standaardbedrijf 139900 
B Met eigen aanfok 154900 - 700 + 6100
C Met eigen aanfok, zeugen ingewisseld voor aanfok 141200 - 1300 + 5500  
D Met eigen aanfok + afmest van vleesbiggen uit de fokkerij 171600 + 200 +  6100 
PARINGSADVIE
S Gebruik NI
ET de gemerkt
e combinaties
781983 PRAKT
IJKCENTRUM S
TER Lijn: NNNN
Datum afgedru
kt: 13-feb-20
04
Totaal lijst
TOPIGS
Pls Tat
MSE VBH 13L3
1 13L39 13
L47 13L56
13L59 13L68
13L69 13L75
13L78 AGNE
DEDDY DEFN
O
nummer nu
mmer
8413AP 8451A
P 8500AP 994
3DW 1274GD 6
410HD 8074EW
8179EW 8638A
P B8PM5 B9P
W8 SA8V8
KI ->
W V
H W
V H
V V
H V
V V
MSE VBH ->
53 70
51 69 61 69
50 63
62 64 61 67
54 65
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
RS0F7 51
61
PARINGSADVIE
S Gebruik NI
ET de gemerkt
e combinaties
781983 PRAKT
IJKCENTRUM S
TER Lijn: NNNN
Datum afgedru
kt: 13-feb-20
04
Totaal lijst
TOPIGS
Pls Tat
MSE VBH DEJA
N DOOK DO
RAN DORRY
DURC DUURT
EIBEL ELCOT
ESCOM EVERA
EVERY MADS
nummer nu
mmer
VG2C8 SU5U6
D3FL8 7593H
A4YW5 YE9Z2
NE2A3 4772H
PB2S5 YE1J5
NE6B6 7001H
KI ->
V H
W W
H V
H V
W V
V V
MSE VBH ->
67 75 53 61
59 63 57 72
58 75 54 52
60 69 57 59
53 58 59 76
64 81 56 64
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
RS0F7 51
61 DO
OK
PARINGSADVIE
S Gebruik NI
ET de gemerkt
e combinaties
781983 PRAKT
IJKCENTRUM S
TER Lijn: NNNN
Datum afgedru
kt: 13-feb-20
04
Totaal lijst
TOPIGS
Pls Tat
MSE VBH MAHE
N MILAS MU
DRY QIAN QI
GGO QUINO
nummer nu
mmer
C2VG4 XH0P8
E1MD8 UA9U6
C5VT1 NE5K6
KI ->
V W
H H
H W
MSE VBH ->
63 64 60 76
62 62
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
RS0F7 51
61
PraktijkKompas Varkens Maart 20043


Eigen aanfok van zeugen rendabel?

NARCIS 

Name not available

http://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/34229

Eigen aanfok van zeugen rendabel?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS

Name not available