Multistress van verontreiniging en hydrodynamiek op populaties van Oligochaeta in de uiterwaarden; een onderzoek in de Afferdensche en Deestsche Waarden

Abstract

Dit rapport beschrijft een onderzoek naar de populatie-ecologie van regenwormen (Oligochaeta, Lumbricidae) in de Afferdensche en Deestsche Waarden (ADW), een uiterwaarde van de rivier de Waal. Ondanks het feit dat de bodem in dit gebied is verontreinigd en elk jaar overstromingen plaatsvinden komen regenwormen er in een grote soortsdiversiteit en in grote aantalsdichtheden voor. Afhankelijk van de bodemgesteldheid omvat de totale gemiddelde populatie een biomassa van 1500 kg per hectare. De uiterwaarden vormen hiermee een belangrijk voedselzoekgebied voor vermivore (wormenetende) faunasoorten en dragen als zodanig bij aan de totale biodiversiteit van de natuur in Nederland. Om de ecologische betekenis van multipele stress in beeld te brengen is onderzoek verricht naar de invloed van potentieel sturende omgevingsfactoren, waaronder hoogteligging, textuur en verontreiniging van de bodem, nutriëntengehalten en bodemvocht. Uit (multivariate) statistische analyse bleek dat de hydrodynamiek van het gebied en het bodemvochtgehalte belangrijke sturende variabelen vormden voor de soortsdiversiteit en populatiedichtheden, terwijl de aanwezige metaalverontreiniging in dit opzicht van mindere betekenis was. Vanuit het oogpunt van praktische toepasbaarheid leveren de resultaten belangrijke aanknopingspunten op voor het bodem- en natuurbeheer van de uiterwaarden in Nederland