In de jaren negentig bleek de bosbouw- en groenvoorzieningsector een van de onveiligste sectoren te zijn in Nederland. Verbetering van de werkomstandigheden was dus hard nodig. Hierbij is de beschikbaarheid van goedgekeurde apparatuur en middelen een belangrijk aandachtspunt. Logo's (als kwaliteitsaanduiding) kunnen de aspirant-koper helpen om iets goeds te kope

Niemeijer, C.M.

Oosterbaan, A.

Name not available

Wanneer is goed veilig?

Wageningen Yield 

26
van een te klein rits-trekkertje tot slechte steun 
van zaagschoeisel, van losbrekende veterhaken 
tot niet werkende geluidsdemping, alsmede 
alle goede eigenschappen wordt gerapporteerd 
naar de KWF. Aan de hand van gemiddeld 
twaalf testrapporten en een eventueel labora-
toriumrapport, worden in een zitting van de 
commissie alle plussen en minnen kritisch 
besproken. Op grond van een meerderheid van 
stemmen wordt een goedkeuring (eventueel 
onder voorbehoud van een kleine aanpassing) 
voor een termijn van enige jaren gegeven die 
de fabrikant het recht geeft zijn artikel op de 
markt aan te bieden als “KWF goedgekeurd”. 
In de jaren negentig bleek de bosbouw- en groen-
voorzieningsector een van de onveiligste sectoren te 
zijn in Nederland. Verbetering van de werkomstan-
digheden in deze sector was dus hard nodig. Hierbij 
is de beschikbaarheid van goedgekeurde appara-
tuur en middelen een belangrijk aandachtspunt. 
Logo’s helpen de aspirant-koper om iets goeds te 
kopen.
Het Duitse Kuratorium für Waldarbeit und 
Forsttechnik (KWF) is een belangrijke organi-
satie op het gebied van de verbetering van de 
bosbouwtechniek en arbeidsomstandigheden 
in de bosbouw. Het instituut biedt praktische 
hulp door onderzoek, bemiddelt tussen prak-
tijk en industrie en zoekt oplossingen voor 
bosbouwtechnische problemen. Het KWF 
heeft een aantal werkgroepen voor keuringen: 
“Schlepper und Maschinen”, “Geräte und 
Werkzeuge” en “Arbeitschutzausrüstung, 
Kleidung und Personalwagen”. Deze werkgroe-
pen testen materialen, werktuigen en persoon-
lijke beschermingsmiddelen voor de bosbouw 
op veiligheid en gebruikerscomfort. Op verzoek 
van een fabrikant die materiaal ter keuring aan-
biedt, worden laboratorium- en praktijktesten 
uitgevoerd. Voor de praktijktesten wordt het 
materiaal aangeboden aan testbedrijven die het 
product daadwerkelijk dragen of gebruiken. 
Die gebruikers letten op de eigenschappen die 
met veiligheid, milieu en ergonomie te maken 
hebben.
De werkgroep “Geräte und Werkzeuge” 
gaat over de testresultaten van ter keuring 
aangeboden (hand en kleine mechanische) 
werktuigen zoals kettingzagen, bosmaaiers, 
hulpmiddelen voor velling en onttakken en 
brandstoffen en smeermiddelen. De werkgroep 
“Arbeitsschutzausr_stung” behandelt de testre-
sultaten van aangeboden persoonlijke bescher-
mingsmiddelen (PBM’s). In de werkgroepen 
zitten vertegenwoordigers van verschillende 
sectoren die zich direct of indirect bezighou-
den met veiligheid en ergonomie binnen de 
bosbouw. Zij zijn afkomstig uit of werkzaam 
bij bosbouwscholen, onderzoek, bosbeheer of 
verzekeringsmaatschappijen. Vanuit het KWF 
wordt secretariële en organisatorische onder-
steuning geleverd.
Nederlandse inbreng
Nederland was lange tijd vertegenwoordigd in 
de verschillende werkgroepen door medewer-
kers van Staatsbosbeheer (beheer), IPC-Groen 
(onderwijs en instructie) en Alterra (onder-
zoek). De laatste jaren neemt alleen Alterra nog 
deel aan de werkgroepen. Voor 2003 is een be-
wuste keuze gemaakt slechts aan de werkgroep 
Arbeitsschutzausrüstung medewerking te 
verlenen omdat met de resultaten van die werk-
groep meer mensen bereikt worden dan alleen 
bosaannemers/-beheerders: een zeer groot deel 
van de in Nederland verkochte PBM’s komt 
terecht bij “werkers in het groen” die zich toe-
leggen op kleinschaliger beheer en onderhoud 
van bos, natuur en (stedelijk) groen. De ARBO 
verplicht werkgevers verplicht om voor doelma-
tige PBM’s te zorgen. 
Het testmateriaal wordt in principe over alle 
landen verdeeld, om een zo goed mogelijk 
beeld te krijgen. Of een land aan een bepaalde 
test kan of wil meewerken, is afhankelijk van de 
lokale situatie met betrekking tot werkgebied 
en werkzaamheden. Hierbij wordt gekeken 
naar terrein- en werkgebied  (bergachtig, heu-
velachtig, vlak werkgebied; droog/nat/kou; 
licht-, middelzwaar- en zwaarhout) en werk-
zaamheden (houtoogst, dunnen/zuiveren, 
uitslepen, klimmen, onderhoud, aanleg/verjon-
ging bijvoorbeeld plantgaten boren)
Zo zijn in ons land de laatste 3 jaar de volgende 
middelen getest bij bosaannemers en grote ter-
reinbeheerders met eigen uitvoerend personeel: 
motorkettingzagen, elektrische kettingzagen, 
handzagen, velhevels, veiligheidsschoenen en - 
laarzen, helmen (meestal als zogenaamde bos-
bouwcombi’s, met gehoor- en gelaatsbescher-
ming), veiligheidsbroeken, -jacks en -pakken, 
functioneel ondergoed en regenkleding.
KWF-Gebrauchswert
Over zowel de negatieve bevindingen, variërend 
Wanneer is goed veilig?
— Cees Niemeijer en Anne Oosterbaan
27 juni.juli2004
Keurmerk & markt
Om een beetje idee te hebben hoe het KWF-
keurmerk in de markt ligt, vroeg ik twee 
bedrijven in de sector naar hun gebruik 
en ervaring ermee. Letten ze erop bij hun 
inkoop? 
 Walther van der Poel van Poel 
Bosbouwartikelen BV in Nieuw Millingen: 
“Ja, daar let ik wel op, alleen de vraag uit de 
markt is er eigenlijk niet. Ik heb de indruk 
dat veel klanten eigenlijk niet van het be-
staan van dit keurmerk weten. Zelf heb ik 
het idee dat het CE-keur veel belangrijker 
zal worden, en op den duur misschien wel 
90 % van onze artikelen zal betreffen. Dit 
Europese keurmerk overlapt, als het goed 
is, het KWF-keurmerk. Het CE-keur is er 
in drie gradaties: als een soort eigen verkla-
ring van de fabrikant, als uitwerking van 
Europese richtlijnen en als hoogste niveau 
de keur voor zeer risicovolle producten. Als 
wij een modiﬁcatie in een bepaald product 
aanbrengen, zoals een bepaalde splits in een 
klimlijn, dan laten wij deze handelwijze 
extra certiﬁceren volgens een EN-norm, 
waardoor onze wettelijke aansprakelijkheid 
zowel naar de klant als naar de leverancier 
toe gedekt is en we daarmee onze verant-
woordelijkheid voor de veiligheid volledig 
genomen hebben.”
 Michel Mulder van Heigo Nederland 
BV in het Gelderse Elst: “Ja, bij ons is dat 
wel een inkoopspeciﬁcatie. Het is zelfs zo, 
dat in onze nieuwe kledinglijn op voorhand 
rekening gehouden is met de eisen die de 
KWF stelt. Daardoor zijn bijvoorbeeld in 
het ontwerp van de zaagbroek twee mo-
diﬁcaties opgenomen, die de veiligheid en 
het comfort verhogen. Momenteel loopt de 
procedure voor certiﬁcering bij het KWF en 
ik verwacht eind dit jaar het ofﬁciële keur-
merk te verkrijgen. Voor ons is dat een extra 
verkoopargument, boven op de wettelijk 
verplichte CE-keur.” Waar wordt die kleding 
overigens geproduceerd? Mulder: “Dat is in 
oost-Europa”. 
 Beiden vinden dat het toch van karakter 
Duitse KWF keurmerk niet leidt tot han-
delsbelemmeringen, in ieder geval hebben 
ze er nimmer iets van gemerkt. Op de KWF- 
website is goed te vinden welke producten 
een keur hebben en dat is duidelijk voor elke 
consument.
Ido Borkent, 
redacteur Vakblad Natuur Bos Landschap
Bosbouwtechnische materialen met het logo 
KWF-Gebrauchswert voldoen bij de huidige 
stand van de techniek aan alle eisen. Het oor-
deel kan vergezeld gaan van aanbevelingen 
ter verbetering van het product. Het logo dat 
momenteel gebruikt wordt, vervangt de tot 
januari 2003 gebruikte FPA-(Forsttechnischer 
Prüffausschuss des KWF) eikel. Daarnaast is  
er het KWF-Test-symbool: dit wordt onder 
andere gegeven aan artikelen die in de niet-pro-
fessionele bosbouwwereld gebruikt worden. 
Beide symbolen zijn voorzien van een datum-
aanduiding. 
Wat de beschermende kleding betreft, bestaat 
het goedkeurings-logo voor helmcombina-
ties, ﬂeece kledingstukken en broeken, jacks 
en schoeisel met zaagbescherming. Voor een 
test-logo kunnen nat-weerkleding, (thermisch) 
ondergoed en overige kledingstukken, hand-
schoenen, gezichts-/gelaatsbescherming en 
onderhoudsmaterialen in aanmerking komen.
Ook andere logo’s
Met het systeem van de logo’s kan iemand die 
iets goeds wil aanschaffen, erop vertrouwen dat 
een product dat voorzien is van een KWF-keur-
merk ook werkelijk geschikt is voor het werk 
waarvoor het aangeboden wordt. Dit wil echter 
niet zeggen dat niet-KWF-goedgekeurd mate-
riaal slecht is: als het op de beroepsmarkt voor 
bepaalde werkzaamheden aangeboden wordt, 
staat er een verplicht kenmerk op dat aangeeft 
dat het voldoet aan EN-normeringen. Zo moet 
er op zaagveiligheidschoeisel en -kleding bij-
voorbeeld een motorzaaglogo met een klasse-
aanduiding staan en het CE-teken en wordt 
ook signaalkleding voorzien van een kenmerk. 
Met het CE-teken toont de fabrikant aan dat het 
artikel aan de primaire veiligheidseisen en be-
treffende wettelijke bepalingen voldoet. 
Voor meer informatie over KWF en de geteste 
materialen: www.kwf-online.de
Cees Niemeijer en Anne Oosterbaan werken bij Alterra


Wanneer is goed veilig?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield