De ecologische hoofdstructuur en klimaatverandering: waar kunnen we het beste investeren in meer ecologische veerkracht?

Abstract

De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten heeft Alterra de vraag gesteld waar, mede bezien in het licht van de te verwachten klimaatverandering, de ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur om extra accenten vraagt, en waar zich kansen zullen voordoen om een gewenste versterking ook werkelijk door te voeren. Deze vraag is gesteld in de context van het lanceren van het Groene Netwerk, een concept dat door Natuurmonumenten wordt ontwikkeld. In deze korte studie baseren we ons op de optimalisatiestudie van het Milieu- en Natuurplanbureau en voorlopige resultaten uit het programma Klimaat voor Ruimte. Tevens is ervan uitgegaan dat vigerend beleid met betrekking tot milieu-, water- en ruimtelijke condities op alle fronten wordt doorgezet. Om de effecten van klimaatverandering op te kunnen vangen, zal de EHS een goede ecologische veerkracht moeten hebben. Grote eenheden zijn de peilers van deze ecologische veerkracht. Onze conclusies kunnen in drie opgaven worden samengevat: 1) Vanwege klimaatverandering zullen, ondanks vigerend beleid, vijf typen natuur extra onder druk komen te staan die internationaal belangrijk zijn. Geconstateerd is dat er kansen liggen voor herstel van veerkracht voor deze typen natuur in grote landschappelijke eenheden en in de natte as. Hiervoor is minimaal 3000 tot 4000 ha extra nodig met een primaire natuurfunctie. De meeste grote (landschappelijke) eenheden zullen tevens gebufferd en intern ontsnipperd moeten worden. 2) Er zullen grote samenhangende complexen gevormd moeten worden van de gebieden op de Drentse en Brabantse plateaux, en de gebieden in de natte as. 3) Tevens zal voor een voldoende functionele verbinding gezorgd moeten worden met de zuidelijk en zuidoostelijk van ons land gelegen systeme