Op 5 juni 2008 maaide een trekker, met maaimachine met daarop het prototype van een GPS-gestuurd nestenalarm, een perceel gras in Nijkerk. Daarmee werd de 1e stap gezet naar automatisch om weidevogelnesten heen maaie

Bleumer, E.J.B.

Migchels, G.

Schans, D.A., van der

Dutch

Wageningen Yield 

R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
V-focus  augustus  200832
Gerard Migchels, Edwin Bleumer 
(ASG – Animal Sciences Group van Wageningen 
Universiteit & Researchcentrum, Leystad)
David van der Schans 
(PPO – Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen) 
 D
e nestregistratie gebeurt door vrij-
willigers die de nesten op zoeken 
en markeren. De software 
gebruikt deze gegevens om de 
trekkerchauffeur te waarschuwen 
als hij een nest nadert. In een vervolgproject zal 
het systeem praktijkrijp gemaakt moeten wor-
den, zodat loonwerkers en melkveehouders over 
vijf jaar een systeem kunnen kopen waarmee zij 
weidevogelnesten kunnen redden. Het idee van 
de GPS-gestuurde maaimachine komt voort uit 
een innovatieproject van het Nationaal Landschap 
Arkemheen-Eemland. De agrarische natuur-
vereniging Ark & Eemlandschap is nauw 
betrokken bij de ontwikkeling van de GPS-maai-
machine. Met geld van het ministerie van Land-
bouw, Natuur en Voedselkwaliteit hebben 
onderzoekers van Wageningen UR samen 
met de onderneming Agrovision BV/Opticrop 
het idee verder uitgewerkt. 
Prototype
De vogelscout is op een pocket-PC met GPS 
ontvanger geïnstalleerd. De vrijwilliger registreert 
op de Pocket-PC waar de nesten zich in een wei-
land bevinden, om welke weidevogelsoort het 
gaat en wat de status van het nest is. Wanneer de 
veehouder of loonwerker het gras maait krijgt hij 
Weidevogels redden dankzij 
GPS-gestuurde maaimachines
Op 5 juni maaide een trekker met maaimachine, met daarop het prototype van een GPS-gestuurd 
nestenalarm, een perceel gras bij melkveehouder Kees van ’t Klooster in Nijkerk. Daarmee werd de 
eerste stap gezet naar het automatisch om weidevogelnesten heen maaien. 
V-focus  augustus  2008 33
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
op de trekker een waarschuwing wanneer het 
nest zich in de werkgang van de trekker en de 
maaimachine bevindt. Ook ziet hij op een klein 
scherm de exacte ligging van het nest. Met het 
prototype kunnen trekker en maaier nog niet 
volledig automatisch worden aangestuurd maar 
hiervoor is nu wel de basis gelegd. 
Een andere belangrijke functie van de weide-
vogelscout is dat nestgegevens snel en gemakke-
lijk kunnen worden toegevoegd aan het centrale 
bestand met weidevogelgegevens van Landschaps-
beheer Nederland. Dit heeft voor vrijwilligers die 
de nestbescherming uitvoeren als voordeel dat 
zij gegevens niet nogmaals hoeven over te typen. 
Ook is de software zo gemaakt dat bij een 
vervolgtraject van het project een koppeling is 
te maken met het bedrijfsmanagementsysteem 
van de melkveehouder. Ook maakt dit sub sidie-
aanvragen eenvoudiger. Daarnaast is het moge-
lijk om overzichten te maken waar de verschil-
lende vogels broeden.
Nog te nemen stappen
Het prototype van de GPS-gestuurde maai machine 
is nog niet praktijkrijp. Een vervolgproject maakt 
het mogelijk om binnen 5 jaar volledig automa-
tisch om nesten heen te maaien. Het plan is om 
via praktijkpilots het prototype te ontwikkelen tot 
een volwaardige praktijk toepassing. De praktijk-
pilot zet in op twee varianten. Een loonwerkers-
systeem met een volledig geïntegreerde GPS. 
Deze pilot zal plaatsvinden in Friesland met een 
aantal vrijwilligers van de wedevogelbescherming, 
een of twee loonwerkers en een aantal melkvee-
bedrijven. Deze pilot vindt plaats in nauwe samen-
werking met Cumela – de belangen organisatie 
van agrarische loonwerkers. 
In West-Nederland richt de pilot zich op een 
eenvoudiger systeem voor melkveehouders op 
basis van een pocket-PC. Hier zal samenwerking 
plaatsvinden met twee of drie agrarische natuur-
verenigingen. 
GPS-gestuurd maaien werkt alleen als de actuele 
plaats en status van de nesten bekend is. Snelle 
en eenvoudige data-uitwisseling tussen vrijwil-
ligers, melkveehouders en loonwerkers is dan 
een voorwaarde. Dat vraagt om slimme koppe-
lingen tussen systemen. 
Het belangrijkste blijft echter nog steeds het 
zoeken en vinden van een weidevogelnest. Land-
schapsbeheer Nederland traint en coördineert de 
12.000 vrijwillige weidevogelbeschermers en zij 
zal in de praktijkpilot vrijwilligers enthousiast 
maken om via GPS de nesten te lokaliseren. Het 
grootste voordeel is dat vrijwilligers straks bijna 
online op kaartmateriaal kunnen zien hoe het zit 
met de weidevogels in hun gebied. 
Techniek en nauwkeurigheid
Het grootste probleem van het systeem is nu 
nog de nauwkeurigheid van plaatsbepaling. 
Een relatief goedkope ontvanger geeft een nauw-
keurigheid van ongeveer 5 meter. Het Europese 
Galileo-project zorgt er de komende vijf jaar voor 
dat plaatsbepaling nauwkeuriger en betrouw-
baarder wordt. De komende vijf jaar worden 
on geveer dertig Galileo-satellieten in banen 
om de aarde gebracht. Door GPS en Galileo te 
combineren is de nauwkeurigheid van plaats-
bepaling vanaf 2012, 70 cm.
Toenemend gebruik van GPS ontvangers zal er 
ook voor zorgen dat de prijs ervan zakt. Nu al 
kun je voor 300–500 euro een mobiele telefoon 
of pocket-PC met GPS-ontvanger kopen. Het is 
dan slechts een kwestie van het juiste software 
pakket installeren en een vrijwilliger kan met 
zijn telefoon nesten markeren.
I N V O E R S C H E R M
De vrijwilliger van de vogel-
bescherming toetst op een 
pocket-PC de locatie van de 
nesten in. 
Illustratie: ASG
W E I D E V O G E L S C O U T
De bestuurder van de trekker met maaier ziet 
op het scherm (inzetfoto links) waar de vogel-
nesten zich bevinden in het grasland. 
Op het schermp zijn de nesten gelokaliseerd 
(inzetfoto rechts).
Foto: David van der Schans


Weidevogels redden dankzij GPS-gestuurde maaimachines

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield