Automatische detectie van mastitis is een goed alternatief voor de observatie van de uiergezondheid tijdens het melken, vooral op bedrijven met een melkrobot of een grote veestapel. Dit is aangetoond bij een praktijkproef van de inzet van een detectiemodel voor mastitis als internettoepassing. Het onderzoek maakt deel uit van het project Precision Livestock Farmin

Ipema, A.H.

Koenen, E.

Mol, R., de

Roelofs, R.

Dutch

Wageningen Yield 

V-focus  oktober  200814
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
V-focus  oktober  2008 15
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
Melkstal
sensoren
Computer CRV 
detectiemodel
Computer veehouder
VC5 pakket +
VeeManager pagina
metingen van melkgift,
melktemperatuur en
elektrische geleidbaarheid
output
detectiemodel
attenties voor
mastitis
mastitisbehandelingen
input
detectiemodel
sensorgegevens +
koekalendergegevens
Figuur 1 
project waren betrokken: CRV, Nedap en  
Wageningen UR. Het project werd ondersteund 
door de ICT Tender van de provincie Drenthe 
(www.icttender.drenthe.nl). CRV richtte zich  
op de dataverwerking en het interpreteerbaar 
maken van de gegevens. Nedap zorgde voor de 
infrastructuur en de sensoren op de melkvee­
bedrijven. De Animal Sciences Group (ASG)  
van Wageningen UR bracht kennis in voor de 
gegevensverwerking bij de mastitisdetectie.  
In het pilotproject is ook gekeken naar bronst­
detectie, maar in dit artikel beperken we ons tot 
de automatische detectie van mastitis.
De test op de twee melkveebedrijven vond plaats 
in de zomer van 2006. Het betroffen beide  
eenmansbedrijven met meer dan honderd melk­
koeien, en dus bedrijven waar een adequate 
mastitisdetectie een probleem kan zijn.  
De sensoren zijn in de melkklauw geïnstalleerd 
en de metingen werden gebruikt voor automati­
sche mastitisdetectie zoals hierboven beschreven. 
Helemaal vlekkeloos verliep het niet. De sensoren 
weigerden soms dienst, en er bleken nog enkele 
bugs in het computerprogramma te zitten.  
Daarnaast waren de attenties niet automatisch 
beschikbaar in de melkput. De ene veehouder 
zag de attenties het liefst op een PDA. De andere 
veehouder wilde een papieren overzicht, maar 
dan wel gecombineerd met andere attentielijsten 
(van bijvoorbeeld de voercomputer). Ondanks de 
technische haperingen tijdens het project, waren 
beide veehouders tevreden over deze manier van 
werken. De automatische mastitisdetectie werkte 
wel: de meeste mastitisattenties waren terecht 
(slechts een enkele keer vals alarm) en alle koeien 
die voor mastitis behandeld waren, waren eerder 
door het model geattendeerd. De resultaten 
waren goed bruikbaar voor de veehouders.
dr.ir. Rudi de Mol, ir. Bert Ipema,  
ir. Roel Roelofs en dr.ir. Erwin Koenen 
(ASG – Animal Sciences Group van Wageningen UR,  
  Lelystad) M astitis (uierontsteking) is een veel voorkomende ziekte bij melkvee. Tijdens het melken zullen veehouders het masti­
tisgeval herkennen aan de 
afwijkende melk en de gezwollen uier. Bij mel­
ken met een melkrobot ontbreekt dat controle­
moment. En bij een grote veestapel heeft de vee­
houder minder tijd per koe. Als gewerkt wordt 
met personeel is het de vraag of deze de mastitis 
signaleert. Met name bij robotmelken en bij gro­
te groepen kan automatische mastitisdetectie een 
uitkomst zijn. Automatische detectie is mogelijk 
met sensoren in de melkput in combinatie met 
koeherkenning. Bij een koe met mastitis zal de 
elektrische geleidbaarheid van de melk hoger 
zijn, de melkproductie lager en de melktempera­
tuur hoger. Het detectieprogramma bevat de  
sensormetingen per koe tot en met de laatste 
melking, berekent per koe of de meetwaarden  
tijdens de melking al dan niet afwijkend zijn  
van de verwachte waarden, en geeft een lijst met 
attenties van alle koeien waarvoor de afwijkingen 
zodanig zijn dat zij mastitis kunnen hebben.
De benadering van Precision Livestock Farming 
(zie artikel pag 11) werkt ook hier goed: een goed 
detectiemodel houdt rekening met de individuele 
eigenschappen van iedere koe. De normale 
geleidbaarheid van de melk kan per koe verschil­
len. Wat voor de ene koe een behoorlijke veran­
dering is, kan voor de andere koe passen in haar 
normale wisselvalligheid. Een dergelijk detectie­
programma is beschikbaar uit eerder onderzoek, 
maar het wordt nog weinig in de praktijk 
gebruikt. Het is vaak lastig om alle gegevens  
bij elkaar te brengen en goed in te passen in  
het bedrijfsmanagement.
Praktijkproef
Het gebruik van automatische mastitisdetectie 
kan in de praktijk gestimuleerd worden door 
gebruik te maken van moderne webtechnieken. 
Hierbij worden de gegevens op het bedrijf ver­
zameld, deze worden naar een centraal verwer­
kingspunt overgebracht en de attenties komen 
vervolgens voor de veehouder beschikbaar op 
internet. Op twee melkveebedrijven in de provincie 
Drenthe is deze werkwijze uitgetest. Bij dit  
Precision Livestock Farming
Automatische mastitisdetectie  uitkomst voor veel bedrijven
Automatische detectie van mastitis is een goed alternatief voor de observatie van de uiergezondheid  
tijdens het melken, vooral op bedrijven met een melkrobot of een grote veestapel. Dit is aangetoond bij 
een praktijkproef van de inzet van een detectiemodel voor mastitis als internettoepassing. Het onderzoek 
maakt deel uit van het project Precision Livestock Farming.
A U t o M A t i s c h E  
M A s t i t i s c h E c k
De melkstal op één van de testbedrijven,  
waarin automatische mastitisdetectie  
was aangebracht.
Foto: ASG
Infrastructuur voor de automatische detectie van mastitis via internet.
1.  In de melkstal worden de melkgift, melktemperatuur en elektrische geleidbaarheid van  
de melk gemeten, de sensormetingen per koe en melking gaan naar de computer van de 
veehouder.
2.  Op de computer van de veehouder worden de sensorgegevens gecombineerd met koe-
kalendergegevens en doorgestuurd naar de computer van CRV.
3.  De computer van CRV analyseert de gegevens. Eerst worden afwijkende metingen  
gesignaleerd. Vervolgens wordt bekeken of deze afwijkingen wijzen op mastitis.
4. Het detectieprogramma maakt een lijstje met attenties voor mastitis.
5.  Op een internetpagina kan de veehouder de attenties bij de laatste melking (en ook van 
eerdere melkingen) bekijken. Deze internetpagina is alleen toegankelijk voor de veehouder, 
doordat er een wachtwoordbeveiliging op zit.
6. In de melkstal kan de veehouder attentiekoeien zo nodig behandelen.
coNclUsiE
Automatische mastitisdetectie biedt  
perspectief voor melkveebedrijven die 
moeite hebben met de mastitiscontrole, 
omdat het aantal koeien te groot wordt 
of omdat de koeien gemolken worden 
door een melkrobot. Dat blijkt uit een 
praktijkproef. Om optimaal gebruik te 
kunnen maken van deze detectie, zal de 
techniek achter de dataverzameling en 
communicatie verbeterd moeten worden. 
CRV onderzoekt hoe deze applicatie  
verder toegepast kan worden binnen de 
melkveehouderij.


Automatische mastitisdetectie uitkomst voor veel bedrijven

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available