Vuur (Botrytis spp.) kan tijdens de teelt van lelie en tulp problemen veroorzaken. Dit resulteert vooral in een verlies in bolopbrengst en de kwaliteit van de bol. In het teeltseizoen zetten telers vaak elke week vuurbestrijdingsmiddelen in.Vergeleken met de bestrijding van andere ziekten en plagen worden er zelfs relatief veel middelen ingeze

Boer, M., de

Dutch

de Boer, M.

NARCIS 

Effectieve vuurbestrijding in lelies : minder middel - minder kosten

Name not available

Wageningen Yield 

• BLOEMBOLLENVISIE • 24 september 2009
24 september 2009 • BLOEMBOLLENVISIE •
• BLOEMBOLLENVISIE • 24 september 2009
24 september 2009 • BLOEMBOLLENVISIE •
24
• BLOEMBOLLENVISIE • 24 september 2009
24 september 2009 • BLOEMBOLLENVISIE •
• BLOEMBOLLENVISIE • 24 september 2009
24 september 2009 • BLOEMBOLLENVISIE •
25
We hebben dit middel daarom ook ingezet in 
een systeem waarbij op basis van een vuur-
waarschuwingssysteem het middel wordt 
ingezet bij een lage infectiekans en een fungi-
cide bij een hoge infectiekans. 
SucceSvolle reSultaten 
Het stadiumafhankelijk spuiten voor de bloei 
gaf een goede vuurbestrijding en goede bolop-
brengst met 21% minder middel. Het afwisse-
len van een GNO en een fungicide op basis 
van infectiekansen gaf in onderzoek een goe-
de vuurbestrijding en goede bolopbrengst met 
30% minder fungicide. 
In 2009 is, net als in 2008, een veldproef in 
Drenthe op het proefveld van ROL uitgevoerd. 
In deze veldproef zijn dezelfde behandelingen 
als in 2008 getest in de leliecultivars ‘Menorca’ 
(vuur-gevoelig) en ‘Sorbonne’ (ongevoelig). 
Momenteel zien we geen verschil in vuuraan-
tasting van het gewas tussen het spuiten met 
PPO Bloembollen doet al enige jaren on-derzoek om te kijken of met minder middel toch een goede bestrijding kan 
worden bereikt. Ook worden alternatieve mid-
delen getest in combinatie met gangbare vuur-
bestrijdingsmiddelen om te kijken of daarmee 
een goede vuurbestrijding te behalen is.
SPuiten oP baSiS van het 
groeiStadium van de Plant
Uit eerder onderzoek uit 2006 en 2007 is geble-
ken dat er gespoten kan worden op basis van het 
stadium van de plant. Dit betekent dat we star-
ten met het spuiten van een lage dosering van 
een middel (12.5% van de volle dosering). De 
dosering loopt in 6-8 bespuitingen vervolgens 
op tot de 100% vlak voor de bloei. Lelies zijn 
voor de bloei namelijk minder gevoelig voor 
vuur. Bovendien groeit de plant van opkomst tot 
aan de bloei en is het niet nodig om op een nog 
niet volgroeid gewas met 100% dosering van een 
vuurbestrijdingsmiddel te spuiten. Het is belang-
rijk dat er vanaf een vast stadium van de plant 
wordt gestart met spuiten. 
alternatieve middelen 
zonder milieubelaSting 
Uit een screeningsprogramma naar effectieve 
Gewasbeschermingsmiddelen van Natuurlij-
ke Oorsprong (GNO) is een middel naar voren 
gekomen dat een redelijk alternatief zonder 
milieubelasting is voor chemische vuurbestrij-
dingsmiddelen. Aangezien dit middel vooral 
werkt tegen kiemende sporen wordt dit mid-
del altijd op basis van een vuurwaarschuwings-
systeem gespoten. Echter, dit middel is niet zo 
sterk en effectief onder zware vuuromstandig-
heden als de meeste chemische alternatieven. 
de volle dosering vergeleken met het stadi-
umafhankelijk spuiten en het spuiten afhan-
kelijk van de hoogte van de infectiekans. In 
deze laatste behandeling is 6 x gespoten met 
Mirage Plus (alleen hoge infectiekansen) in de 
gevoelige cultivar tegenover 11 in de wekelijkse 
bespuiting. De gewasstand van de toepassing 
van alleen het GNO in de gevoelige cultivar is 
beduidend slechter vergeleken met de ande-
re behandelingen. In de ongevoelige cultivar is 
nog bijna geen vuuraantasting.
Het onderzoek wordt gefinancierd door het 
ministerie van LNV via het Plantgezondheids-
programma (BO-06).
Tekst: Marjan Boer, PPO Bloembollen
Foto: Jan Brouwer
Vuur (Botrytis spp.) kan tijdens de teelt van lelie en tulp proble-
men veroorzaken. Dit resulteert vooral in een verlies in bolop-
brengst en de kwaliteit van de bol. In het teeltseizoen zetten 
telers vaak elke week vuurbestrijdingsmiddelen in. Vergeleken 
met de bestrijding van andere ziekten en plagen worden er zelfs 
relatief veel middelen ingezet. Dit leidt tot meer kosten en meer 
milieubelasting. Is het nodig om elke week ongeacht het weer de 
volle dosering van een combinatie van verschillende middelen 
over het gewas te spuiten?
effectieve vuurbestrijding in lelies: minder middel - minder kosten
onderzoek
Telers over de aanpak en resultaten
(Op 21 augustus tijdens de open middag op proefveld ROL):
‘ Interessant, het is misschien inderdaad niet nodig om in het begin de volle 100% te spui-
ten op het gewas…’
‘Veel te risicovol, je gaat toch niet voor een paar tientjes je gewas in de waagschaal stel-
len..’ 
‘Geeft zo’n verlaagde dosering geen risico op resistentie ontwikkeling?’
‘Ik wil wel eens een stukje proberen in een gevoelige cultivar met het stadium afhankelijk 
spuiten’ 
‘Het gebruik van een vuurwaarschuwingssysteem scheelt toch bijna 50%..’ 
‘Ik gebruik in de Oriëntals al heel weinig middel en stop binnenkort, anders staat het gewas 
straks veel te groen’ 
‘Ik ben contractteler en mijn contractgever wil geen risico’s in de vuurbestrijding’
In onderzoek hebben we nu vier jaar gezien dat er goede mogelijkheden zijn voor stadium- 
afhankelijk spuiten en de toepassing van een GNO in combinatie met een chemische 
bestrijding. De volgende stap is het testen van deze maatregelen in de praktijk. 
Belangstellende kwekers gaven hun visie op de mogelijkheden om meer afhankelijk van het gewasstadium te spuiten
Oproep: 
PPo zoekt telers voor 
praktijktest efficiënte 
vuurbestrijding in lelies 
Doe mee aan een praktijkproef in 2010 
samen met PPO en: 
Test of met stadiumafhankelijk spuiten 
met minder middel vuur goed te bestrij-
den is. Test zelf of met het waarschu-
wingssysteem als hulpmiddel en even-
tueel een GNO met minder chemische 
middelen vuur goed te bestrijden is. 
Over de opzet en uitvoering van de 
proef (keuze cultivar, grootte proefper-
ceel, middelenkeuze) volgt nauw over-
leg; onderzoekers zorgen voor een goe-
de begeleiding bij het uitvoeren van de 
proef. 
Belangstellenden kunnen zich richten tot: 
Marjan de Boer, telefoon 0252-462121 of 
e-mail: marjan.deboer@wur.nl). 
Grafiek
Percentage toename van het bolgewicht 
t.o.v. de onbehandeld (geen middel). Het 
bolgewicht (g/bol) van de onbehandelde 
controle is op 100% gesteld (cultivar Men-
orca). De behandelingen 100% Mirage Plus 
en stadiumafhankelijk Mirage Plus zijn weke-
lijks gespoten (13 x totaal, gestart op 12 juni, 
gewas 30 cm hoog). Stadiumafhankelijk is 
ook gestart op 12 juni met 2 x 12.5% van de 
dosering, dan 1 x met 25%, 1 x 75% en daar-
na met 100% van de dosering. De behan-
delingen GNO (vws) en GNO of Mirage Plus 
(vws) zijn gespoten op basis van een vuur-
waarschuwingssysteem (11 x totaal). Bij de 
behandeling GNO bij lage infectiekans en 
Mirage Plus bij hoge infectiekans is 2 x met 
het GNO gespoten en 9 x met Mirage Plus. 
%
 to
en
am
e 
in
 b
ol
ge
w
ic
ht
geen m
iddel
100% 
Mirage
 Plus
stadiu
m afha
nkelijk
 van M
irage P
lus GNO (
vws)
GNO o
f Mirag
e Plus 
(vws)


Effectieve vuurbestrijding in lelies : minder middel - minder kosten

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield