Afhankelijk van de situatie kan een normaal melkveebedrijf nu al 0,7 tot 2 cent per kg melk verdienen met dynamisch voeren. Na afschaffen van het quotum kan dit nog meer worden. WUR Livestock Research heeft het systeem van dynamisch voeren in bedrijfsverband geëvalueerd en gekeken wat het effect is van verschillende melk- en krachtvoerprijzen op de krachtvoergift en voor het economisch resultaa

Andre, G.

Evers, A.G.

Haan, M.H.A., de

Dutch

Wageningen Yield 

V-focus  december  200916
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
V-focus  december  2009 17
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
situatie zonder DV, terwijl wel 1,6 kg krachtvoer 
per dag minder nodig is. De krachtvoerkosten 
dalen met 8.000 euro, terwijl de melkopbrengst 
met slechts 2.000 euro afneemt. Het krachtvoer 
wordt met DV dus beter benut. Gemiddeld is per 
kg melk ongeveer 40 procent minder krachtvoer 
nodig (en slechts 10 procent meer maïs).
 
Geen quotum verleasen 
Tabel 1 laat zien dat verleasen van melk bij een 
lage melkprijs en hoge krachtvoerprijs (situatie 
1) veel bijdraagt aan het economische voordeel. 
In de praktijk kan een boer ook de keuze maken 
voor het volmelken van het quotum in plaats van 
verleasen. Dit betekent meer koeien bij de lagere 
melkproductie. Zonder melk verleasen in situa-
Omdat dynamisch voeren een nieuw 
systeem is, leven er in de praktijk nog wel 
vragen. Welk effect heeft dynamisch voe-
ren op de koe? Hoe zit het met gezondheid 
en vruchtbaarheid? Een eerste indicatie 
uit de praktijk is dat de conditie bij DV 
gemiddeld goed is en dat de Negatieve 
Energiebalans (NEB) in het begin van de 
lactatie minder diep is. 
Nieuwsgierig
Aart Evers, Michel de Haan, Geert André 
en Edwin Bleumer 
Wageningen UR Livestock Research
Dynamisch voeren  
verbetert inkomen altijd
Afhankelijk van de situatie kan een normaal melkveebedrijf nu al 0,7 tot 2 cent per kg melk verdienen  
met dynamisch voeren. Na afschaffen van het quotum kan dit nog meer worden. WUR Livestock Research 
heeft het systeem van dynamisch voeren in bedrijfsverband geëvalueerd en gekeken wat het effect is  
van verschillende melk- en krachtvoerprijzen op de krachtvoergift en voor het economisch resultaat.
mEER RUwVoER
Bij een lage melkprijs en duur 
krachtvoer, wordt meer ruw-
voer en minder krachtvoer 
verstrekt. Per saldo worden 
daarmee duizenden euro’s 
bespaard.
Foto: Geesje Rotgers
D ynamisch voeren (DV) kijkt hoe de individuele koe reageert op wijziging van de krachtvoergift. Hiermee ‘leert’ het systeem wat 
de beste krachtvoergift is voor 
een specifieke koe. Het systeem houdt daarbij 
ook rekening met prijzen van melk, krachtvoer, 
ruwvoer en quotum. De beste krachtvoergift is 
daarmee een economisch optimale gift. Dit is 
anders dan de ‘normale’ manier van krachtvoer 
verstrekken, waarbij het krachtvoeradvies is geba-
seerd op de voeropname en melkproductie van 
de ‘gemiddelde’ Nederlandse koe. Dus niet echt 
passend bij elk individueel dier, want we weten 
uit de praktijk dat koeien verschillend zijn in 
voerefficiëntie. Het ene dier benut voer beter dan 
het andere. Dynamisch voeren maakt gebruik 
van de verschillen tussen dieren voor een opti-
maal economisch resultaat.
Vergelijking
Voor een voorbeeldbedrijf van 80 melkkoeien is 
gekeken wat de invloed is van dynamisch voeren 
op het inkomen. De technische gegevens zijn 
gebaseerd op de bedrijfsvoering van een van  
de praktijkcentra van WUR Livestock Research. 
Deze past dynamisch voeren en melken al enige 
tijd toe. De effecten van dynamisch voeren zijn 
bij twee marktsituaties doorgerekend:
•  Lage melkprijs (25 euro/100 kg) en hoge 
krachtvoerprijs (21,50 euro/100 kg),  
vergelijkbaar met de actuele situatie.
•  Hogere melkprijs (33,50 euro/100 kg) en 
lagere krachtvoerprijs (17 euro/100 kg),  
middellange termijnverwachting.
De melkproductie en krachtvoergift die DV uit-
rekent, is vergeleken met de berekende produc-
tie en krachtvoergift van dieren op basis van 
CVB-normen. Via de normatieve rantsoenbere-
kening is bepaald dat de dieren 22,5 kg melk uit 
het basisrantsoen halen. Bovenop dit rantsoen is 
krachtvoer verstrekt, volgens de norm of volgens 
de DV-methode waar de respons van de indivi-
duele koe de economisch optimale krachtvoer-
gift per koe bepaalt. Economische waarden voor 
melk, (ver)lease, krachtvoer en ruwvoer zijn 
meegenomen bij berekening van de optimale 
krachtvoergift bij DV. Voor lease geldt een prijs 
van 4,2 cent per procent vet. Voor de aankoop 
van maïs is 9 cent per kg ds gerekend. 
Lage melkprijs, krachtvoergift fors omlaag
Tabel 1 laat zien dat DV bij een lage melkprijs  
en een hoge krachtvoerprijs (situatie 1) gemid-
deld 3,4 kg krachtvoer minder en 1,1 kg ds maïs 
meer per koe per dag voert. Daardoor daalt de 
melkproductie per koe met 850 kg per jaar. 
Omdat het quotum met deze 80 koeien niet vol-
gemolken wordt, verleast dit voorbeeldbedrijf 
ruim 65.000 kg melk. Per saldo verbetert het 
inkomen bij dynamisch voeren onder deze 
marktomstandigheden ruim 14.000 euro. Want 
de lagere melkopbrengst wordt ruimschoots 
gecompenseerd door de lagere krachtvoerkosten. 
Wel is er voor 3.000 euro extra ruwvoer nodig 
en het winnen ervan kost ook nog 2.300 euro 
aan loonwerk.
Daarnaast dalen bij een lagere melkproductie  
de kosten voor mestafvoer, water en energie. 
Samen een voordeel van 2.700 euro. Een ander 
belangrijk voordeel komt van het verleasen van 
melk (11.700 euro). 
Hogere melkprijs, ook lagere krachtvoerkosten
Uit Tabel 1 blijkt dat bij een hogere melkprijs en 
een lagere krachtvoerprijs (situatie 3), DV voor 
dit bedrijf een voordeel van 5.300 euro oplevert. 
De melkproductie is nauwelijks lager dan in de 
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
CoNCLUSIE 
V-focus  december  200918
Standaard, 
voeradvies, 
Zonder DV1
Dynamisch voeren (DV)2
melkprijs laag (25 ct), 
krachtvoerprijs hoog 
(21,5 ct)
melkprijs hoog 
(33,5 ct), krachtvoer-
prijs laag (17 ct)
Algemeen 1. met 
quotum
2. Zonder 
quotum
3. met 
quotum
4. Zonder 
quotum
Aantal koeien 80 +0 +0 +0 +0
Melk per koe (kg) 9.475 -850 +220 -110 +1.010
Geleverde melk (kg) 758.000 -68.100 +17.200 -8.700 +81.000
% vet 4,26 +0,02 +0,02 +0,01 +0,01
% eiwit 3,34 +0,01 +0,02 +0,02 +0,01
Melk verleast (kg) 0 +65.400 – +7.600 –
Melkprijs Laag (€/100 kg) 24,92 +0,09 +0,10
Melkprijs Hoog (€/100 kg) 33,54 +0,13 +0,13
Gemiddelde opname per koe per dag
kg ds graskuil 9,0 +0,0 +0,0 +0,0 +0,0
kg ds maïs 4,5 +1,1 +0,2 +0,5 -1,0
kg ds bijproducten 2,9 +0,0 +0,0 +0,0 +0,0
kg krachtvoer 4,1 -3,4 -0,5 -1,6 +3,1
Totaal 20,5 -2,3 -0,3 -1,1 +2,1
Economische verschillen
opbrengsten (€) -4.700 +5.100 -600 +28.200
waarvan   melk -16.300 +5.100 -2.000 +28.200
                   melk verleasen +11.700 +0 +1.400 +0
Kosten (€) -18.800 -1.800 -5.900 +13.900
waarvan  ruwvoer +3.000 +500 +1.400 -2.800
                  krachtvoer -21.400 -3200 -8.100 +15.600
                  loonwerk
                   (incl. aangekocht voer)
+2.300 +400 +1.100 -2.200
                   water en energie -1.100 +300 -100 +1.300
                   mestafvoer -1.600 +400 -200 +1.900
Inkomen +14.100 +6.800 +5.300 +14.400
Per 100 kg geleverde melk (€) +2,0 +0,9 +0,7 +1,7
 
 
 1  Voeradvies gebaseerd op standaard Nederlandse koe, met krachtvoergift afhankelijk van melkproductie. 
 2  Voeradvies gebaseerd op individuele respons bij wijziging van krachtvoergift. 
Tabel 1 
Effect dynamisch voeren (DV) op inkomen bij verschillende prijsniveau’s van melk en kracht-
voer. Effect doorgerekend voor bedrijf met 80 koeien die hele jaar op stal staan. Effecten als 
verschil (kolom 3 t/m 6: 1-4) ten opzichte van de situatie zonder DV.
Dynamisch voeren levert door een 
betere benutting van krachtvoer 
altijd economisch voordeel op. 
De juiste economische waarden 
hanteren leidt onder goede en 
slechte marktomstandigheden 
tot meer inkomen. Zowel in een 
situatie mét als zonder quotum. 
tie 1 stijgt het inkomen nog steeds fors (circa 
9.000 euro). Dit komt vooral door lagere kracht-
voerkosten (circa 21.000 euro). Verder stijgen 
de ruwvoerkosten, veekosten en loonwerkkosten 
(totaal circa 12.000 euro). Bij deze inschatting is 
overigens geen rekening gehouden met kosten 
voor extra stalruimte.
DV na afschaffing quotum
Tot 2015 heeft Nederland te maken met het 
quotum. Vanaf dan gelden geen inkomsten 
voor verleasen van melk meer. De economische 
waarde van verleasen van melk bij dynamisch 
voeren vervalt dan. Dit leidt tot een andere 
krachtvoergift en een andere melkproductie. 
Tabel 1 laat dit zien. DV adviseert bij de beide 
prijsniveaus een hogere krachtvoergift dan in 
de situaties met quotum. De koeien produceren 
in beide gevallen (situaties 2 en 4) meer melk 
dan bij normvoedering. Zonder quotum stijgt 
het inkomen bij DV ook fors, afhankelijk van 
de marktsituatie, circa 7.000 euro (situatie 2) 
en ruim 14.000 euro (situatie 4).


Dynamisch voeren verbetert inkomen altijd

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available