De wijze waarop veehouders en dierverzorgers met hun dieren omgaan krijgt de laatste jaren steeds meer aandacht. En dat is niet zonder reden. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat het gedrag van dierverzorgers een belangrijke, of misschien wel de belangrijkste factor is in de prestaties, de gezondheid en het welzijn van de dieren. De nieuwe training Quality Handling leert cursisten hoe zij de omgang met dieren kunnen verbetere

Ruis, M.A.W.

Dutch

Name not available

Quality handling: training voor betere omgang met dieren

NARCIS 

Wageningen Yield 

V-focus  augustus  200938
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
V-focus  augustus  2009 39
R U N D V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
H
ou
di
ng
ss
co
re
controle getraind
rundvee
varkens
leghennen
van terugkoppeling op de antwoorden die elke 
deelnemer heeft gegeven op een aantal vragen 
bij aanvang van de training. Daarbij wordt aan-
gegeven hoe de antwoorden zich verhouden tot 
die van andere deelnemers. 
Voor veehouderij en groen onderwijs
De training is niet alleen interessant voor vee-
houders en dierverzorgers, maar ook voor stu-
denten en leerlingen die later in de veehouderij 
hun brood verdienen. De training wordt in 
Nederland aangeboden door de Animal Sciences 
Group van Wageningen UR, voor groepen van 
maximaal tien personen. In overleg met de 
groep worden dagdeel en locatie bepaald.
De training voor de varkens- en leghennen-
houderij kan in het Nederlands of Engels gege-
ven worden. Het trainingsprogramma voor de 
melkveehouderij is nog niet in het Nederlands 
beschikbaar, en is Engels-, Duits- of Franstalig. 
De training kan in een later stadium ook gege-
ven worden door andere organisaties die actief 
bezig zijn met kennisoverdracht en trainingen 
in de veehouderij. Zo ligt het bijvoorbeeld voor 
de hand dat in de training voor de varkens-
houderij samengewerkt wordt met FarmulaOne. 
Deze organisatie is gespecialiseerd in het leveren 
en vermarkten van (kennis)producten, en geeft 
o.a. de training Varkenssignalen.
Multimedia programma
De training wordt ondersteund met een multi-
media programma, verder zijn er afwisselend 
individuele sessies op de computer en groeps-
discussies. Er wordt gebruik gemaakt van 
gesproken tekst, geïllustreerd aan de hand van 
grafieken, cartoons, video’s en foto’s. Daarnaast 
definiëren deelnemers aan het einde van de 
training een actieplan met persoonlijke doelen 
waaraan gewerkt wordt. Dit doen ze aan de hand 
van de aanbevelingen in het programma: door 
er twee te benoemen die voor hen het meest van 
toepassing zijn. Naast aanbevelingen voor een 
positieve omgang, betreffen dit ook aanbevelin-
gen om aanpassingen in gedrag vol te houden. 
Verankering van een goede omgang met de 
dieren in de alledaagse routine, is niet alleen 
een kwestie van de juiste kennis. De toepassing 
ervan hangt ook samen met de werkdruk en met 
houding en gedrag van collega’s. Kritiek van col-
lega’s of collega’s die een goede omgang minder 
serieus nemen, maken het toepassen van aanbe-
velingen moeilijk, zo niet onmogelijk. Voor elke 
aanbeveling is een flyer gemaakt, die de deel-
nemers mee naar huis krijgen. Tenslotte ont-
vangen de deelnemers vier keer een nieuws-
brief. Waarmee ze herinnerd worden aan de 
informatie die gegeven is tijdens de training. 
Goede eerste indruk
Het is experimenteel getest of de Quality Hand-
ling training het gewenste effect heeft. Hiertoe 
is een aantal bedrijven twee keer bezocht. 
In Nederland betrof dit varkens- en leghennen-
bedrijven. Op de helft van de bedrijven volgden 
de medewerkers een prototype van de training, 
de andere helft (controle) deed dit niet. 
De houding verbeterde zichtbaar na het volgen 
van de training, vooral op de rundveebedrijven 
(zie figuur 1). De training is ook goed ontvangen 
door de deelnemers: ze vonden de informatie 
in het algemeen duidelijk en toepasbaar, zoals 
geïllustreerd aan de hand van beoordelingen 
door betrokken leghennenhouders.
Meer informatie: dr.ir. Marko Ruis, 
telefoon (0320) 29 35 50, marko.ruis@wur.nl
Marko Ruis 
(ASG – Animal Sciences Group van Wageningen UR)
Quality Handling is ontwikkeld door de instituten:
Animal Sciences Group van Wageningen UR (Nederland), 
University of Veterinary Medicine (Oostenrijk), Institut de 
l’Élevage (Frankrijk), INRA (Frankrijk), Monash University 
(Australië).
Quality Handling: training 
voor betere omgang met dieren
De wijze waarop veehouders en dierverzorgers met hun dieren omgaan krijgt de laatste jaren steeds meer 
aandacht. En dat is niet zonder reden. Er zijn namelijk steeds meer aanwijzingen dat het gedrag van dier-
verzorgers een belangrijke, of misschien wel de belangrijkste factor is in de prestaties, de gezondheid en 
het welzijn van de dieren. De nieuwe training Quality Handling leert cursisten hoe zij de omgang met 
dieren kunnen verbeteren.
RUSTIGE OF 
STRESSIGE KIPPEN?
Er is een duidelijke relatie 
tussen de productie van de 
dieren en het gedrag van de 
dierverzorger(s).
Foto: ASG
K ippen leggen meer eieren, zeu-gen produceren meer biggen en koeien produceren meer melk, als ze minder angst kennen. 
De training laat hiervan diverse 
voorbeelden zien. Er worden duidelijke relaties 
gelegd met gedrag van dierverzorgers. Tevens 
wordt getoond dat de variatie in angst onder 
dieren in de praktijk erg groot is, en dat relatief 
veel dieren erg angstig zijn. Op dit vlak is daar-
om nog veel te winnen. In Australië bijvoor-
beeld, waar een dergelijke training al langer 
wordt gegeven, werpt het volgen van de training 
zijn vruchten af. Niet alleen de mens-dier relatie 
verbetert sterk, maar ook de technische resultaten. 
Zo produceren de zeugen op bedrijven met een 
‘getrainde dierverzorger’ gemiddeld 7 procent 
meer gespeende biggen en melkkoeien geven tot 
wel 4 procent meer melk (dit natuurlijk onder de 
Australische omstandigheden, die op een aantal 
punten fors afwijken van de Europese situatie.)
De prestaties van de dieren zijn gerelateerd aan 
de mate van stress en angst die zij voor mensen 
ontwikkelen. Langdurige stress en angst zijn 
nadelig, niet alleen voor gezondheid en produc-
tie, maar ook voor het hanteringsgemak. Het 
werkplezier neemt af en de veehouder voelt dit 
in zijn portemonnee. 
Quality Handling
De training Quality Handling is ontwikkeld door 
verschillende instituten uit diverse EU-landen 
en Australië en maakt deel uit van het Europese 
Welfare Quality-project.
De training betreft een relatief kort programma 
van één dagdeel. Er is inmiddels een training 
beschikbaar voor de melkvee-, vleesvee-, varkens- 
en leghennensectoren. De training benadrukt 
dat een goede en positieve omgang met dieren 
vooral afhangt van een positieve houding, dat 
wil zeggen positieve gedachtes over de dieren 
en het werken met de dieren. Ter illustratie: 
dierverzorgers die positief over varkens denken 
vinden dat varkens gevoelige dieren zijn en 
makkelijk te hanteren. Dit leidt al snel tot een 
positief contact. De training laat ook zien dat 
houding en gedachtes vaak terug te voeren zijn 
naar de allereerste ervaringen en waarnemingen 
in de stal. Quality Handling is niet alleen infor-
matief, maar is ook gericht op de bewustwor-
ding van de eigen sterktes en zwaktes in de 
omgang met de dieren. Dit gebeurt aan de hand 
Figuur 1 
De houdingsscore, voor, tijdens en na het volgen van de training. De houding verbeterde 
zichtbaar na het volgen van de training, vooral op de rundveebedrijven.


Quality handling: training voor betere omgang met dieren

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

NARCIS

Wageningen Yield