Biologische grondontsmetting (BGO) is ontwikkeld om aaltjes en bodemschimmels te bestrijden zonder gebruikmaking van chemische middelen. In dit artikel wordt ingegaan op de mogelijkheid om BGO toe te passen om de vruchtwisseling van de aspergeteelt te verkorten. Een onderwerp, waar 40 jaar geleden (=jaargang 1) ook over geschreven wer

Goud, J.C.

Dutch

Wageningen Yield 

Pagina 242 Gewasbescherming  jaargang 40, nummer 5, september 2009
Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
[A
R
T
I
K
E
L
Herinplantprobleem
Een oude bekende vruchtwisselingsregel was dat 
slechts eenmaal per 30 jaar een aspergegewas op 
een perceel geteeld mag worden, omdat anders 
bodemmoeheid optreedt. Bodemmoeheid, ook 
wel herinplantprobleem van asperges genoemd, 
wordt veroorzaakt door of Fusarium oxysporum 
f.sp. asparagi en Fusarium redolens f.sp. aspa-
ragi (Baayen et al., 2000). De schimmels worden 
verspreid met grond en met plantmateriaal en 
blijven decennia lang in de grond aanwezig. 
Een aspergegewas groeit ongeveer 6-10 jaar en 
in deze tijd groeit de schimmel massaal over de 
ondergrondse delen van de aspergeplant. Nu wil 
men door de grondschaarste en het voordeel van 
dicht bij huis werken, liefst veel korter na elkaar 
asperges telen en wordt een kortere levensduur 
van het aspergegewas voor lief genomen (La-
mers en Wilms, 2008).
Aspergewortels die door Fusarium zijn aangetast.
Biologische grondontsmetting
Biologische grondontsmetting (BGO) is ont-
wikkeld om aaltjes en bodemschimmels te 
bestrijden zonder toevoeging van chemische 
bestrijdingsmiddelen. Bij BGO wordt 40 ton per 
ha vers organisch materiaal, meestal gras, in 
de bouwvoor ingebracht, gevolgd door aanrij-
den en beregenen van de grond en afdichten 
met barrièrefolie. De ontsmetting vindt plaats 
in de zomer en duurt minimaal 6 weken. Door 
de zuurstofl oze afbraak van het gras worden 
er allerlei chemische stoffen gevormd en ont-
staan er omstandigheden waarbij een groot 
aantal schimmels en aaltjes (Blok et al., 2000), 
en wortelonkruiden (van Zeeland en Van der 
Weide, 2006) worden gedood. In de praktijk 
wordt BGO toegepast tegen Fusarium in asperge, 
Verticillium dahliae in aardbei (Termorshuizen 
et al., 2007) en boomteelt. Andere toepassingen 
die perspectiefvol zijn, zijn de bestrijding van 
Meloidogyne chitwoodi in vermeerderingsma-
teriaal en stengelaaltjes in cash crops. (Zie ook 
de bijdragen van Korthals et al. en Paternotte et 
al. in de werkgroepensectie van dit nummer van 
Gewasbescherming.)
BGO bij asperge
In de aspergeteelt moet BGO met zorg worden 
uitgevoerd omdat Fusarium moeilijk te bestrij-
den is. Vanwege de kosten van het leggen van het 
folie door een loonwerker (β2900 per ha) wordt 
eerst nagegaan of de Fusarium-besmetting hoog 
genoeg is om een toepassing van BGO te recht-
vaardigen. Dit wordt gemeten aan de hand van 
wortelkolonisatie in een biotoets van de Nak-
tuinbouw, waarbij een score van 0,5 of hoger op 
een schaal van 0 (geen lesies) tot 3 (dode plant) 
een hoge besmetting aangeeft. In asperge wordt 
gewerkt met een dubbele dosering (80 ton per 
ha) van een groenbemester die tot 80 cm diepte 
goed verdeeld door het profi el wordt ingewerkt. 
Meestal wordt de groenbemester op een twee-
maal grotere oppervlakte ter plaatse geteeld. Het 
folie blijft minimaal zes weken liggen.
Biologische grondontsmetting 
tegen bodemmoeheid bij asperges
Jan-Kees Goud1 en Jan Lamers2
1 Laboratorium voor Fytopathologie, Wageningen University en KNPV
2 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V., AGV
Pagina 243Gewasbescherming  jaargang 40, nummer 5, september 2009
Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
[A
R
T
I
K
E
L
Machinaal leggen van het folie.
Referenties
Baayen RP, van den Boogert PHJF, Bonants PJM, Poll JTK, Blok WJ & 
Waalwijk C (2000) Fusarium redolens f.sp. asparagi, causal agent 
of asparagus root rot, crown rot and spear rot. European Journal 
of Plant Pathology 106: 907–912
Blok WJ, Lamers JG, Termorshuizen AJ, & Bollen GJ (2000) Control of 
soilborne plant pathogens by incorporating fresh organic amend-
ments followed by tarping. Phytopathology 90:253-259
Lamers J, Wanten P & Blok W (2004) Biological soil disinfestation: a 
safe and effective approach for controlling soilborne pests and 
diseases. Agroindustria 3: 289-291
Lamers J & Wilms J (2008) De lange termijn werking van biologi-
sche grondontsmetting. Biologische grondontsmetting doet de 
opbrengst ieder jaar stijgen tot wel 100% na herinplant van as-
perges. PPO nr. 3252045600. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving 
B.V., AGV, 27 pp.
Termorshuizen A et al. (2007) Evaluatie biologische grondontsmet-
ting. Utilisatierapport 2007, Technologiestichting STW, STW nr 
2007/05693/STW, p 71.
van Zeeland M & van der Weide R (2006) Onkruidbestrijding door 
afdekking. Biologische grondontsmetting biedt mogelijkheden 
voor bestrijding van wortelonkruiden. Ekoland 2006 (1): 22-23
Hogere opbrengst ondanks Fusarium
Uit praktijkproeven blijkt dat er na BGO nog vrij 
veel Fusarium in de grond werd aangetroffen 
en de besmetting loopt tijdens de teelt binnen 
vijf jaar op tot het normale – hoge – niveau na 
herinplant zonder BGO. Desondanks zijn er in 
veldproeven en in proeven bij telers, bij die hoge 
besmettingen, verhogingen van de opbrengst 
waargenomen van 27-53%, die bovendien 
van hogere kwaliteit was. Naar aanleiding van 
stengeldiktemetingen wordt verwacht dat na 
BGO een aspergegewas enkele jaren langer in 
volle productie zal blijven (Tabel 1). De hogere 
opbrengst en de langere levensduur, ondanks 
besmetting met Fusarium, kan gelegen zijn in 
het feit dat de levensduur van een aspergegewas 
al vroeg na planten wordt bepaald. Wanneer 
het gewas na het planten zich meteen goed kan 
vestigen en ontwikkelen, dan heeft het relatief 
een grote voorsprong op de Fusarium (Lamers & 
Wilms, 2008).
Verbeteringen en beperkingen
Verbeteringen die de laatste jaren in de BGO-
techniek zijn aangebracht zijn, het mechanisch 
leggen van de folie en het gebruik van imperme-
abel VIF-plastic (Lamers et al., 2004). De hui-
dige omvang van BGO-ontsmetting is beperkt 
gebleven vanwege problemen met het verlijmen 
van het plastic. Er wordt momenteel onderzoek 
uitgevoerd om de techniek verder te verbeteren 
door aanpassing van de groenbemester of het 
inwerken van andere alternatieven en verlaging 
van de kosten voor het plastic(leggen).
Tabel 1. Modelmatige benadering van de aspergeopbrengst na toepassing van BGO op een met Fusarium besmet 
perceel. Opbrengstverhogingen van deze grootte bij toepassing van BGO op percelen met een hoge besmetting zijn 
waargenomen in veld- en praktijkproeven gedurende de eerste zes teeltjaar en geëxtrapoleerd op basis van sten-
geldiktemetingen voor de overige jaren (Lamers en Wilms, 2008).
Teeltjaar Situatie zonder BGO Opbrengstverhoging (%) door BGO
1 aanplant 0
2 eerste oogst 5
3 oplopende productie 10
4 topproductie 20
5 topproductie 30
6 teruglopende productie 45
7 teruglopende productie 60
8 ruimen 80
9 geen gewas meer aanwezig 100 (t.o.v. controle; hoge productie)
10 geen gewas meer aanwezig 100 (t.o.v. controle; hoge productie)
Pagina 241Gewasbescherming  jaargang 40, nummer 5, september 2009
Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
[A
R
T
I
K
E
L
Toen en nu: 
De bestrijding van 
bodemmoeheid bij asperges
Om vooruitgang duidelijk in beeld te brengen is het soms nuttig om terug te kijken naar een praktijk-
probleem van 40 jaar geleden. Hoe werd het probleem toen aangepakt en waar richtte het onderzoek 
zich op? Uit onderstaande samenvatting en het volgende artikel blijkt de verschuiving van de chemie 
naar de biologie.
Uit Gewasbescherming jaargang 1:


Biologische grondontsmetting tegen bodemmoeheid bij asperges

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS

Name not available