Velthof, G.L.

Dutch

NARCIS 

Kunstmestvervangers onderzocht; een tussenstand

Wageningen Yield 

Informatieblad Mest van bedreiging naar kans
Kunstmestvervangers onderzocht; 
een tussenstand
Inleiding 
Mestverwerking wordt gezien als een van de mogelijkheden om de druk op de mest-
markt in Nederland te verlichten. Een van de mogelijkheden is dat mest wordt geschei-
den en dat het mineralenconcentraat, dat ontstaat na omgekeerde osmose van de 
dunne fractie, gebruikt wordt als kunstmestvervanger. 
Nederland heeft van de Europese Commissie toestemming gekregen om gedurende 
twee jaar (2009 en 2010) de landbouwkundige, economische en milieukundige aspec-
ten te onderzoeken van de productie en het gebruik van mineralenconcentraten. In 
deze pilot kunnen de mineralenconcentraten als kunstmest boven de gebruiksnorm van 
dierlijke mest worden toegepast, maar binnen de stikstofgebruiksnorm.
In de pilot nemen acht producenten van mineralenconcentraat en gebruikers (akkerbou-
wers en veehouders die het mineralenconcentraat als meststof gebruiken) deel.
Het onderzoek wordt door verschillende WUR-instellingen uitgevoerd in nauwe samen-
werking met vertegenwoordigers van de producenten van de acht installaties waar de 
mineralenconcentraten worden geproduceerd. Het onderzoek wordt gefinancierd door 
het productschap Zuivel, het productschap Vee en Vlees, het ministerie van LNV en het 
ministerie van VROM.  
De volgende studies worden uitgevoerd door verschillende WUR-instellingen: 
• Monitoring van stromen aan stikstof-, fosfaat- en mest op de mestverwerkingsinstal-
lataties; 
• Landbouwkundige en milieukundige effecten van toepassing van mineralencon-
centraten en andere producten uit deze installaties als meststof, opgesplitst in de 
volgende deelprojecten;
 • Beoordeling perspectieven concentraten op basis van de samenstelling; 
 • Veldproeven werkingscoëfficiënt bouwland;
 • Veldproeven werkingscoëfficiënt grasland;
 • Fosfaatwerking dikke fractie;
 • Ammoniak- en lachgasemissie;
 • Demonstratieproeven.
• Gebruikerservaringen en een economische analyse van het gebruik van mineralen-
concentraten in de pilot;
• Levenscyclusanalyse (LCA); analyse van de verandering in milieu-impact van de 
productie en het gebruik van de eindproducten uit mestverwerking ten opzichte van 
de huidige mestketens;
• Synthese van deze verschillende onderzoekssporen.  
	 Toediening	mineralenconcentraten	aan	grasland
	 Omgekeerde	osmose
Infoblad 02.indd   1 1-3-2010   16:02:46
Voor meer informatie:  
Gerard Velthof        BO-12.02. infoblad nr 02. februari 2010
Alterra, Postbus 47  
6700 AA Wageningen    
Tel.:  0317-486503   
e-mail: gerard.velthof@wur.nl 
 
Cluster BO-12.02 Verduurzaming Veehouderijketen. Gefinancierd door Ministerie LNV. http://www.kennisonline.wur.nl/BO/BO-12.02
Resultaten 2009
Begin 2010 is een tussentijdsrapport opgeleverd over de resultaten van 2009. In dit 
rapport worden de resultaten van het WUR-onderzoek weergegeven die half november 
2009 beschikbaar waren. Het betreft een tussenstand in het onderzoek en er kunnen 
slechts voorlopige conclusies worden getrokken. 
In deze serie informatiebladen (BO-12.02-infoblad- nr. 02 t/m nr. 13) wordt ingegaan 
op de resultaten in de verschillende deelonderzoeken. Het gaat om de volgende 
informatiebladen:
•  infoblad nr. 03: Kunstmestvervangers onderzocht; Monitoring installaties (P. 
Hoeksma) 
•  infoblad nr. 04: Kunstmestvervangers onderzocht; Hoe bepaal je de stikstof-
werking van mineralenconcentraten? (J. Schröder) 
•  infoblad nr. 05: Kunstmestvervangers onderzocht; Landbouwkundige en milieu-
kundige perspectieven van mineralenconcentraten (P. Ehlert en P. Hoeksma) 
•  infoblad nr. 06: Kunstmestvervangers onderzocht; Stikstofwerkingscoëfficiënt van 
mineralenconcentraten op grasland (J. Middelkoop en G. Holshof) 
•  infoblad nr. 07: Kunstmestvervangers onderzocht; Stikstofwerking mineralencon-
centraat en dikke fractie op bouwland (W. van Geel en W. van Dijk) 
•  infoblad nr. 08: Kunstmestvervangers onderzocht; Werkt fosfaat uit dikke fracties? 
(J. Schröder) 
•  infoblad nr. 09: Kunstmestvervangers onderzocht; Ammoniak- en lachgasemissies 
(G. Velthof en E. Hummelink) 
•  infoblad nr. 10: Kunstmestvervangers onderzocht; Eerste ervaringen met 
 mineralenconcentraat op ‘Koeien & Kansen-bedrijven’ zijn gunstig (K. Verloop en 
 B. Meerkerk) 
•  infoblad nr. 11: Kunstmestvervangers onderzocht; Eerste ervaringen met mine-
ralenconcentraat op ‘Telen met Toekomst-bedrijf’ Van den Berg zijn gunstig  
 (K. Verloop en H. van de Akker) 
•  infoblad nr. 12: Kunstmestvervangers onderzocht; Gebruikerservaringen en     
economische analyse (J. de Hoop en C. Daatselaar) 
•  infoblad nr. 13: Kunstmestvervangers onderzocht; Levenscyclusanalyse (LCA) 
Mineralenconcentraten (J. de Vries) 
Vervolg 
Het tussenrapport omvat de voorlopige resultaten van het onderzoek. 
Het onderzoek wordt in 2010 gecontinueerd en de veldproeven worden uitgebreid. 
De mogelijkheden worden verkend om de mestverwerking verder te optimaliseren op 
basis van de gegevens uit 2009. 
De rapportage en synthese van het gehele onderzoek vinden begin 2011 plaats. 
Dit syntheserapport zal samen met de rapporten van de deelonderzoeken gebruikt 
worden voor discussie met de Europese Commissie over het gebruik van mineralen-
concentraten als kunstmestvervanger.  
Meting	ammoniak-	en	lachgasemissie	onder	
gecontroleerde	omstandigheden
Infoblad 02.indd   2 1-3-2010   16:02:48


Kunstmestvervangers onderzocht; een tussenstand

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Wageningen Yield

Name not available