Wageningen UR Livestock Research heeft rekenprogramma’s voor melkvee (Bedrijfs Begrotingsprogramma Rundvee -BBPR), pluimvee (Bedrijfswijzer Pluimvee) en varkens (Bedrijfswijzer Varkens). Deze programma’s simuleren de bedrijfsvoering van een praktijkbedrijf. Wat je daarmee als adviseur en veehouder kunt, beschrijft dit artike

Boer, J.A., de

Bosma, A.J.J.

Evers, A.G.

Vermeij, I.

Dutch

Name not available

Rekenprogramma's voor adviseur en veehouder

Wageningen Yield 

V-focus  februari  201042
V A R K E N S  &  P L U I M V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
V-focus  februari  2010 43
V A R K E N S  &  P L U I M V E E
a
c
h
te
rg
ro
n
d
Voedervoorziening
Saldo en bedrijfsbegroting
Economie
Omzet en gewas
Melkprijs
Rundveestallen
Externe mestopslag
Ruwvoeropslag
Erfverharding
Melkwinningskosten
Werktuigen
Gemeenschappelijk
landbouwbeleid
Milieu
Bemesting
Externe mineralenbalans
Mestbeleid
Nitraatuitspoeling
Broeikasgassen
Warm water 
Energie
Voeding en productie
Melkvee Jongvee
Graslandgebruik
Grasgroei
Basismodule
Algemeen
• zeugen/
 vleesvarkens
• gangbaar/
 biologisch
Technische 
kengetallen
Prijzen
Economische 
kengetallen
Aﬂeverregistratie
Submodules
Huisvesting
Voeding
• TMW
Arbeid
• taaktijden
• AP-onderzoek
Gezondheid
• SPF opstart
• Herbevolken
Output
Technische 
 kengetallen
Economische 
 kengetallen
Bouwkosten/
 jaarkosten
Arbeidsvraag
Economisch 
resultaat
• saldo 
• kostprijs
• terugverdientijd 
 SPF
een goed graslandgebruik op het eindplaatje 
(saldo) duidelijk maken aan de leerlingen.  
•  De rijksoverheid wil weten welke economi-
sche gevolgen aanscherping van mest-
normen heeft op het inkomen van boeren.
•  Een zuivelonderneming wil de kostprijs 
weten van biologische melk zodat ze de 
toeslag hierop kan afstemmen. 
•  Gebiedspartijen willen weten welke gevolgen 
bedrijfsverplaatsing of vernatting heeft op 
het inkomen van de boeren in hun gebied. 
•  Een veevoederfabrikant wil weten welk soort 
voer economisch het beste uitpakt. 
•  Een netwerk wil weten of weiden onder 
moeilijke omstandigheden economisch nog 
steeds voordeliger is dan opstallen. 
Maar ook op milieugebied zijn er verschillende 
berekeningen uitgevoerd. Recent zijn er vragen 
beantwoord over uitstoot van broeikasgassen, de 
aanscherping van fosfaatnormen en reductie van 
energieverbruik. Ook inkomenscompensatie 
voor natuurmaatregelen en beheersovereenkom-
sten zijn berekend met het programma BBPR.
Beperkt of uitgebreid rekenen?
Rekenen met een programma als BBPR vergt 
oefening. Hoe meer en hoe gedetailleerder een 
gebruiker wil ingaan op uitgangspunten of uit-
voer, hoe beter hij of zij het programma moet 
leren kennen. Maar soms is voor een berekening 
minder detail vereist en kan volstaan worden 
met globale berekeningen. De programma’s 
bieden daar ook een uitkomst voor. Ze zijn opge-
bouwd uit verschillende onderdelen (zie kaders), 
waarbij meestal per onderdeel aangegeven kan 
worden of een onderdeel globaal of juist in detail 
moet worden doorgerekend of zelfs uitgeschakeld 
moet worden voor de berekening. Snel rekenen 
houdt wel in dat de invoerparameters beperkt zijn 
en dat een praktijkbedrijf nooit helemaal ‘passend’ 
kan worden gesimuleerd. Deze methode van 
rekenen is daarmee dan ook vooral geschikt 
voor algemene studies die letten op gevolgen van 
maatregelen en minder geschikt voor simulatie 
van een specifiek bedrijf. Bij de detailberekenin-
gen neemt de rekentijd aanzienlijk toe omdat 
meer rekengangen nodig zijn om de invoerpara-
meters op elkaar af te stemmen. Immers koeien 
10.000 kg melk laten produceren en opgeven 
dat dit met 200 kg krachtvoer gebeurt, zal het 
programma niet trekken, hoe lang het ook 
rekent. Er is ook meer specifieke kennis nodig 
om de invoerparameters juist in te vullen en de 
resultaten te interpreteren. 
Zoals met alle programma’s is het van belang 
eenvoudig te beginnen om niet teleurgesteld te 
raken. Door te spelen met de invoermogelijk-
heden ontdekt u oneindig veel mogelijkheden. 
Maar let wel op: als u er onzin in stopt, kunt u 
niet verwachten dat er een goed bedrijfsplaatje 
uitkomt. Het is daarom verstandig om kritisch 
naar invoer en uitvoer te kijken voordat u resul-
taten communiceert. 
Wilt u meer weten over de rekenprogramma’s en wat er 
mogelijk is voor uw bedrijf, neem dan vrijblijvend contact 
op met Johan de Boer (johan.deboer@wur.nl) of kijk 
op de website van Wageningen UR Livestock Research 
(http://www.livestockresearch.wur.nl/NL/onderzoek/
Producten_en_diensten/Software/), hier vindt u ook een 
overzicht van de aanschafprijzen.
Bedri j fsbegrotingsprogramma Rundvee (BBPR)
Aart Evers, Johan de Boer, Bert Bosma en 
Izak Vermeij 
Wageningen UR Livestock Research
Rekenprogramma’s voor   adviseur en veehouder
Wageningen UR Livestock Research heeft rekenprogramma’s voor melkvee (Bedrijfs Begrotingsprogramma 
Rundvee -BBPR), pluimvee (Bedrijfswijzer Pluimvee) en varkens (Bedrijfswijzer Varkens). Deze programma’s 
simuleren de bedrijfsvoering van een praktijkbedrijf. Wat je daarmee als adviseur en veehouder kunt, 
beschrijft dit artikel. 
BBPR berekent technische en economische kengetallen voor een melkveebedrijf. Het programma 
geeft gedetailleerde informatie over omzet en aanwas, voedervoorziening, bemestingsbalans en 
mineralenbalans, mestbeleid, energieverbruik, onroerende goederen. BBPR spoort sterke en 
zwakke punten van een bedrijf op en kan consequenties van maatregelen inschatten.
D e rekenprogramma’s van Wage-ningen UR Livestock Research zijn op verschillende manieren te gebruiken. Het is bijvoorbeeld 
mogelijk een eenmalige bereke-
ning te doen waarbij een bedrijf zo goed mogelijk 
wordt gesimuleerd. Bij deze bedrijfsanalyse wor-
den onder andere de sterke en zwakke punten 
opgespoord. Enkele toepassingen van BBPR zijn: 
het berekenen van de hoogte van de kostprijs, 
de grasopbrengst en de hoeveelheid aan te kopen 
ruw- en krachtvoer, de mestproductie van de vee-
stapel (zowel bedrijfsspecifiek als forfaitair), de 
emissie van broeikasgassen en het gebruik van 
energie.
Sterke en zwakke punten bedrijf
Wanneer bedrijfsanalyse het doel is, is het extra 
belangrijk de invoerparameters goed in te vullen. 
Want als een onjuist aantal koeien of bemes-
tingsniveau wordt opgegeven, zal de hoeveelheid 
aan te kopen voer die het programma berekent 
niet meer kloppen omdat de beweiding en 
grasopbrengst verkeerd worden ingeschat.
Voor kostprijsberekeningen zijn de reken-
programma’s goed geschikt omdat ieder jaar 
de meest recente prijzen uit KWIN zijn mee-
genomen. Rekenen met oudere versies wordt 
afgeraden omdat daar gedateerde prijzen in 
zitten en ook alle beleidswijzigingen nog niet 
in meegenomen zijn. Wel moet rekening gehou-
den worden met het feit dat een programma als 
BBPR rekent met een gemiddeld weerjaar.
Gevolgen verandering in bedrijfsvoering
Na het invoeren van de bedrijfsgegevens is het 
mogelijk de gevolgen van veranderingen in de 
bedrijfsvoering door te rekenen. De ingevoerde 
verandering werkt door in de hele bedrijfsvoe-
ring. Dus het melken van meer koeien leidt niet 
alleen tot hogere melkopbrengsten, maar ook de 
hele voeding, het graslandgebruik, de mestpro-
ductie en de daaraan gekoppelde kosten verande-
ren mee. Door gebruik te maken van de reken-
programma’s voorkom je dat een kostenpost 
over het hoofd wordt gezien omdat verschillende 
deelprogramma’s met elkaar communiceren. 
Zo zal een aanpassing van de voeding invloed 
hebben op de samenstelling van de mest, en een 
andere samenstelling van de mest weer invloed 
hebben op gewasproductie en mestafvoer. Deze 
effecten zijn handmatig nauwelijks na te rekenen, 
maar een programma als BBPR doet dat in één 
rekensessie.
Met het doorrekenen van verschillende varianten 
op een bedrijf, is makkelijk te zien welke variant 
voor een bedrijf het meest gunstig uitpakt, zodat 
een goed onderbouwd advies mogelijk is.
Voor studie en scholing
De rekenprogramma’s zijn niet alleen geschikt 
voor advisering aan individuele bedrijven, maar 
zijn bijvoorbeeld ook goed te gebruiken als les-
materiaal in het onderwijs en voor het uitvoeren 
van studies, verkenningen en schadeberekenin-
gen. Enkele voorbeelden: 
•  Een onderwijsinstelling wil het belang van 
Bedrijfswijzer Varkens (BWV)
BWV berekent kostprijzen, saldo’s, terug-
verdientijden en investeringen van 
verschillende strategieën. Er zijn meer 
modules toegevoegd aan het programma. 
Deze modules vragen veel meer input, 
maar kunnen op nauwkeurige wijze plan-
nen doorrekenen, zoals: stallen, voedings-
strategieën bij vleesvarkens, arbeids-
efficiëntie, re-pop en de-pop.
Bedri j fswijzer  Pluimvee (BWP)
De kern van BWP bestaat uit de basismodule. Aan de hand van vragen worden algemene 
gegevens, technische en economische kengetallen en prijzen ingevoerd in de basismodule. 
Aan deze vragen liggen zogenaamde ‘defaultwaardes’ ten grondslag. Dit zijn vaak gemiddelde 
cijfers gebaseerd op de Nederlandse pluimveehouderij. De gebruiker kan ook eigen, afwijkende 
waardes invullen. Na invoer van gegevens worden met rekenregels in de Basismodule 
verschillende kengetallen berekend. Deze kengetallen worden in rapportvorm gepresenteerd.


Rekenprogramma's voor adviseur en veehouder

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Name not available

Wageningen Yield