De kassaomzet van biologische tafelaardappelen stagneert. Klanten van supermarkten vinden het prijsverschil tussen biologisch en regulier groot, en verwachten daarvoor een hoog kwaliteitsniveau. Het project Biolmpuls probeert met alle ketenpartijen hieraan te werken. De deelnemers gingen samen op pad en bezochten enkele verpakkers van tafelaardappelen

Brinks, H.

Janmaat, L.

Dutch

NARCIS 

Biologische tafelaardappels : eet smakelijk?

Brinks, H

Organic Eprints

Name not available

Wageningen Yield 

12-2010 | EKOLAND 10
Deelnemers BioImpuls werken samen aan productverbetering
Biologische tafelaardappels:  
Eet smakelijk?
De kassaomzet van biologische tafelaardappelen stagneert. Klanten van 
super markten vinden het prijsverschil tussen biologisch en regulier groot, 
en verwachten daarvoor een hoog kwaliteitsniveau. Het project BioImpuls 
probeert met alle keten partijen hieraan te werken. De deelnemers gingen 
samen op pad en bezochten enkele verpakkers van tafelaardappelen.
Aardappelen worden in vele varianten en verpakkingen verkocht. Naast huis-merken voeren de verpakkers zelf concepten in diverse maten en kleuren. In 
alle gevallen verwacht de afnemer jaarrond een kwalitatief goed product. Claris 
ten Napel, directeur van verpakker Leo de Kock, vertelt de bezoekers wat hij onder 
kwaliteit verstaat: “Voor ons betekent dit vooral vrij van ziekten en spruiten, een 
mooie kleur, de juiste maat en gave vorm. Bij de beoordeling vragen we ons altijd af: 
‘zou ik dit zelf kopen voor de consumentenprijs op het label?’” De meest pijnlijke 
klacht – die gelukkig zelden voorkomt - is dat er rot tevoorschijn komt uit de zak. Dit 
wordt veelal veroorzaakt door bacterierot, ontstaan na schimmelinfecties tijdens de 
teelt, maar ook door beschadigingen bij de oogst en in de bewaring en behandeling 
erna. Ten Napel legt uit waarom zij in kleine charges werken en niet meer spoelen 
dan dezelfde dag wordt verpakt. “Door de tijd richting winkelschap kort te houden, 
blijft de kleur en daarmee een goede uitstraling langer aanwezig. Dat geldt ook voor 
bEDrijfsvOEriNg | Leen Janmaat, Louis BoLk instituut en Harm Brinks, DLV PLant
Deelnemers BioImpuls op bezoek bij verpakker Leo de Kock, in het midden: Claris ten Napel.
Bioimpuls veredeling ging in 2008 van start 
met een project dat zich richt op veredeling 
van rassen voor de biologische teelt. in dit project zijn 
een flink aantal boerenkwekers en kweekbedrijven actief. 
Bioimpuls kennisuitwisseling ging in 2010 
van start en richt zich op het verbeteren van 
de teelt en afzet van biologische aardappelen. telers, 
onderzoek, advies en bedrijfsleven werken hierbij nauw 
samen. De projectuitvoerders zijn DLV Plant, Wagenin-
gen ur en het Louis Bolk instituut. een aantal belangrijke 
ketenpartijen heeft inmiddels medewerking toegezegd: 
agrico, mcCain en nedato. Het project loopt van mei 
2010 tot mei 2013
Fo
to
’s
 D
LV
 P
la
nt
EKOLAND | 12-2010 11
bio-aardappelen.” Als dochterbedrijf van Agrico verpakt De Kock biologische aardap-
pelen uit de Agrico pool, “maar we kopen ook zelf aardappelen uit buiten- en bin-
nenland. Vooral de Franse aardappelen winnen het op kleur en uitstraling”, verklapt 
Ten Napel ons. 
Het verhaal van Christine Loogman, directeur bij verpakker Loogman BV, komt in gro-
te lijnen op hetzelfde neer. Zij noemt zilverschurft in het bijzonder als kwaliteitspro-
bleem dat snel kan toeslaan nadat het product verpakt is. Wassen komt de bewaarbaar-
heid van de aardappelen niet ten goede, maar is een harde eis van de supermarkten. 
Opvallend was dat het nabijgelegen bedrijf Vroegop, dat onder meer  aardappelen ver-
koopt aan detaillisten in Amsterdam, wel ongewassen product verkoopt. De verkoop 
van ongewassen aardappelen biedt vooral kansen bij afzet via groentespeciaalzaken 
en natuurvoedingswinkels.
Oogstzekerheid
Na het Phytophthora-jaar 2007 is de roep om rassen die hiertegen beter bestand zijn 
sterk toegenomen. Met enkele nieuwe, minder gevoelige rassen is de oogstzekerheid 
wat toegenomen. Maar volgens Ten Napel is de prijsafstand ten opzichte van regulier 
nog steeds te groot. Telers zullen zeker richting een stabiele opbrengst van 35 ton per 
hectare toe moeten om bij te blijven en grote prijsschommelingen zien te voorkomen. 
Maximale aandacht voor vervroegen van de teelt is en blijft daarbij een belangrijk as-
pect. Binnen het project ‘BioImpuls veredeling’ werken veredelaars, kwekers en telers 
aan oogstzekerheid door ontwikkeling en introductie van nieuwe minder ziektege-
voelige rassen. 
Waarde toevoegen
De helft van de aardappelkopers koopt weleens biologische aardappelen. Uit onder-
zoek in opdracht van de Taskforce blijkt dat het prijsverschil een grote belemmering 
vormt bij het al dan niet aankopen van bio-aardappelen. Hetzelfde onderzoek wees 
uit dat kopers van bio-aardappelen vooral te vinden zijn onder de zogenoemde ‘cu-
linairen’. Dit zijn consumenten die zelf (veel) tijd besteden aan eten en de bereiding 
daarvan en uit zijn op speciale producteigenschappen. De prijs doet er dan minder 
toe. Dit wordt bevestigd door het feit dat de meeste bio-aardappelen tegen het week-
end worden aangekocht. De uitstraling van de verpakking kan de aankoop stimu-
leren. Vooral als de uitstraling gezondheid en smaak weergeeft, omdat dit aansluit 
bij de associatie die de consument bij biologische aardappelen heeft. Ook belang-
rijk zijn de relatief kleine verpakkingen waarbij het product altijd zichtbaar blijft. 
Smaak en beleving 
Uit smaakproeven door PPO-WUR in 2009 binnen het assortiment van rassen blijkt 
dat hier nog veel winst te behalen is. Smaak wordt deels bepaald door het ras zelf. Daar-
voor is het noodzakelijk dat smaak als selectiecriterium in het veredelingsprogramma 
wordt ingepast. Maar smaak ontwikkelt zich ook tijdens de teelt. Het adagium voor 
de biologische aardappelteelt is: hoe vroeger, hoe beter. Dit geeft de grootste kans op 
kwaliteit: een redelijke opbrengst en een voldoende afgerijpt gewas. 
Na de bezoeken aan de verpakkers en gesprekken groeide het huiswerk voor ons al-
lemaal (zie het schema hieronder). Ieder heeft zijn eigen specialisatie, maar tegelijker-
tijd is het belangrijk om in gesprek te blijven. 
Aardappelverpakker Leo de Kock bestaat bijna 
honderd jaar en is van oorsprong een familiebedrijf. 
Vanaf de jaren zestig verpakt het bedrijf aardappels 
voor vele afnemers. nu is het bedrijf een dochteron-
derneming van agrico. De verpakker is zich, naast 
het moderniseren, vooral gaan specialiseren naar 
herkomst, verpakking en marketingondersteuning. 
Biologisch vormt een belangrijke stroom in het be-
drijf, circa 20% van het volume. Zowel ontvangst-
ruimte, spoelinstallatie en opslag zijn volledig ge-
scheiden van de reguliere aardappelstroom. 
Aardappelverpakker Loogman in amsterdam is 
kleinverpakker van aardappelen. Dit familiebedrijf 
is gevestigd in hartje amsterdam op de groothan-
delsmarkt. Het bedrijf verpakt drie verschillende 
rassen biologische aardappelen in diverse verpak-
kingen voor verschillende afnemers. Biologische 
aardappelen worden apart verwerkt. omdat het 
volume relatief klein is, gebeurt dit  elke week alleen 
op maandag, in een geheel schoongemaakte lijn. 
Verbeteractie Kweker Teler Verpakker
oogstzekerheid vergroten nieuwe resistente productieve rassen 
toetsen nieuwe rassen en teeltmaatregelen  
(vervroegen, bemesten, etc.)
Zoeken van het juiste segment met passende 
 verpakking
smaak als waarde toevoegen Vroeg selecteren op smaak incl. kookeigenschappen
teeltwijze richten op kwaliteit en smaak 
(vervroegen en juist bewaren)
aardappel aanbieden als special in verpakking die 
beleving oproept
kwaliteit borgen  selectie op gewenste vorm,  kleur en maat
teeltmaatregelen tegen schimmels, snel drogen 
na oogst en juist sorteren voor aflevering
streng keuren en afwijkingen direct terugkoppelen 
snelle doorstroom en korte tussenopslag periode
Deze machine sorteert de aardappelen volautomatisch


Biologische tafelaardappels : eet smakelijk?

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Organic Eprints

Name not available

Wageningen Yield