Het onderzoeksprogramma Groene Veredeling is van start gegaan. Biologische en gangbare veredelingsbedrijven werken samen met onderzoekers aan de veredeling van rassen die geschikt zijn voor low input teelt en/of teelt onder suboptimale omstandigheden. Een interview met Margreet Hofstede van het ministerie EL&I

Balen, D.J.M., van

Noorduyn, L.

Sukkel, W.

Dutch

Wageningen Yield 

 12 < syscope 28 > 13
Margreet Hofstede van het ministerie EL&I is trots op het nieuwe 
onderzoeksprogramma Groene Veredeling. Als sectormanager 
biologische landbouw was ze nauw betrokken bij de opstelling 
ervan, samen met de sectormanager uitgangsmateriaal en de 
directie Kennis en Innovatie. Het programma is met eigen geld van 
het ministerie opgezet. Dit is een duidelijk signaal dat het ministerie 
het belangrijk vindt dat er rassen beschikbaar komen die geschikt 
zijn voor low input landbouw en voor teelt onder minder optimale 
omstandigheden, zoals droogte of verzilting. Het gaat bijvoorbeeld 
om rassen die toekunnen met minder stikstof en minder gevoelig 
zijn voor ziekten en plagen. Ze zijn dus minder afhankelijk van 
gewasbeschermingsmiddelen of blijven beter produceren als telers 
geen bestrijdingsmiddelen inzetten. De resultaten uit het onderzoek 
moeten toepasbaar zijn voor de ontwikkeling van rassen voor zowel 
de gangbare als biologische landbouw. En ook – niet onbelangrijk – 
moeten het bedrijfsleven en onderzoekers met elkaar tot nieuwe 
kennis komen: co-innovatie. 
>>  Waarom is het zo belangrijk dat de overheid 
hierin investeert?
‘Veredelingsbedrijven zullen uit commercieel oogpunt zich minder 
snel richten op uitdagingen voor de lange termijn. Het duurt 
gewoon te lang voordat ze de investeringen terugverdienen, anders 
hadden ze het al wel gedaan. Wij vinden het belangrijk dat die 
rassen er komen, bijvoorbeeld om de input aan stikstof en gewas-
beschermingsmiddelen nog verder te kunnen verminderen Daarom 
geven wij er een zetje aan. Daarnaast willen we dat de consument 
en de producent keuzevrijheid hebben; zij moeten ook de moge lijk-
heid hebben om te kiezen voor producten die afkomstig zijn van 
gewassen die traditioneel veredeld zijn.’ 
>>  U benadrukt dat het om eigen geld van EL&I 
gaat. Is dat zo bijzonder?
Met het programma TTI Groene Genetica steekt de overheid toch 
ook geld in veredelingsonderzoek? ‘Voor TTI Groene Genetica is 
FES-geld ingezet, geld dat uit de aard gasbaten komt. Voor groene 
veredeling hebben we gekozen voor eigen kennisgeld voor 
innovatieve projecten. Dat is een signaal hoe belangrijk we dit 
vinden en het is een mooie aanvulling op TTI Groene Genetica.’
>>  De insteek is dat gangbaar en biologisch 
samen optrekken. Waarom is dat? 
‘Omdat de uitdagingen op termijn dezelfde zijn: duurzame land-
bouw. Bovendien zie je nog te vaak dat er schotten staan tussen 
biologische en gangbare veredelingsbedrijven en binnen een en 
hetzelfde bedrijf zelfs tussen de biologische afdeling en de rest. 
Dat is jammer, want biologisch en gangbaar kunnen zoveel van 
elkaar leren! Overigens zijn de bedrijven die zich met biologische 
veredeling bezighouden vaak onderdeel van een groter bedrijf. 
Deze afdelingen zijn echter relatief klein, met een bescheiden 
onderzoeksbudget vanwege de relatief beperkte markt.’
>> Hoe stelt u zich de samenwerking voor?
‘Er was al enige samenwerking. Maar wat nog vaak gebeurt, is dat 
biologische rassen afgeleiden zijn van moedermateriaal voor de 
gangbare landbouw. Rassen die geselecteerd zijn voor optimale 
productie onder gunstige omstandigheden, dus als de input aan 
mest en bestrijdingsmiddelen hoog is. Het stadium ervoor, selectie 
van moedermateriaal op basis van andere criteria, gebeurt nog 
nauwelijks. Dat is wel wenselijk, want dan krijg je een bredere 
genetische basis en uiteindelijk rassen die geschikt zijn voor minder 
optimale omstandigheden. Maar dat vraagt ook extra 
investeringen.’
>>  Krijgt het groene veredelingsprogramma zo’n 
verandering in gedrag wel voor elkaar? 
‘Het is nu nog te vroeg om dat te beoordelen, maar communicatie 
is een belangrijk onderdeel van het programma. Resultaten moeten 
verspreid worden naar andere bedrijven, binnen de bedrijven,  
maar ook naar beleidsmakers en andere belanghebbenden, door 
in
te
rv
ie
w
‘ Impuls nodig voor veredeling 
van weinig eisende rassen’
Het onderzoeksprogramma Groene Veredeling is van start gegaan. Wat later dan gepland, maar 
biologische en gangbare veredelingsbedrijven werken nu samen met onderzoekers aan de veredeling 
van rassen die geschikt zijn voor low input teelt en/of teelt onder suboptimale omstandigheden. 
workshops en dergelijke. We hoeven ook niet direct de wereld te 
verbeteren met het programma, als het maar een aanzet is tot een 
veredeling die bijdraagt aan een duurzamere landbouw en gangbaar 
en biologisch met elkaar verbindt.’
>>  Dat soort rassen die het goed doen met 
minder input, is toch vooral belangrijk voor 
de biologische sector? 
‘De biologische sector heeft er op korte termijn iets aan. Biologisch 
heeft nu eenmaal minder mogelijkheden om bij te sturen met kunst-
mest of bestrijdingsmiddelen. Het zaad of plantgoed moet robuus-
ter zijn. Maar op een wat langere termijn zal ook de gang bare 
sector de vruchten plukken van het programma Groene Veredeling.’
>>  Wat hebben gangbare bedrijven dan aan dit 
programma? 
‘Ze hebben er baat bij als er rassen komen die minder bestrijdings-
middelen of mest nodig hebben. Bovendien ligt er voor gangbaar 
ook een uitdaging op mondiaal niveau en op de lange termijn. Met 
zo’n programma willen we de langetermijndoelen dichterbij halen en 
stimuleren dat bedrijven er meer oog krijgen voor krijgen.’
>>  Ziet u aan de aanvragen dat gangbare 
bedrijven interesse hebben en dat ze 
optrekken met biologische? 
‘Ja, er zijn bij de aanvragen verschillende bedrijven betrokken  
die zich tot nu toe vrijwel alleen op de gangbare sector richten.  
Dit bevestigt dat gangbare bedrijven interesse hebben in dit type 
veredeling. Het is alleen relatief moeilijk onderzoek, omdat gekeken 
moet worden naar complexe eigenschappen. Ze hadden dus een 
zetje nodig.’
>>  Hoe kijkt u terug op de start van het 
programma? 
‘Ik ben tevreden dat het programma er ligt, maar de start van de 
projecten heeft langer geduurd dan ik had verwacht. Alle projecten 
hadden eigenlijk voorjaar 2010 al moeten gaan lopen, maar dat 
was met twee projecten niet het geval. Dat heeft administratieve  
en contractuele redenen. Dit soort dingen vragen zorgvuldigheid  
en soms meer tijd dan vooraf is in te schatten. In ieder geval  
staat het programma nu goed.’ 
>> Voldoet het al wel aan de verwachtingen? 
‘Het is nog te vroeg om een oordeel uit te spreken. De projecten 
zijn net gestart. Over vier jaar beoordelen we of het programma 
rassen oplevert die voldoen aan de doelen, namelijk dat ze 
robuuster zijn en beter tegen suboptimale omstandigheden kunnen. 
En we kijken of de ver bindingen tussen biologisch en gangbaar tot 
stand zijn gekomen. Zo ja, dan loopt het programma verder door 
tot 2020.’ (LN)
Meer informatie: Olga Scholten t 0317-480871 e olga.scholten@wur.nl of 
Edith Lammerts van Bueren t 0343-523860 e edith.lammerts@louisbolk.nl


Impuls nodig voor veredeling van weinig eisende rassen'

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield