Engelkes, T.

Morriën, W.E.

Putten, W.H., van der

Dutch

Wageningen Yield 

Pagina 192 Gewasbescherming  jaargang 41, nummer 4, juli 2010
Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
[V
E
R
E
N
I
G
I
N
G
S
N
I
E
U
W
S Klimaatgeïnduceerde 
areaaluitbreidende planten 
ondervinden minder 
ondergrondse en bovengrondse 
effecten van natuurlijke 
vijanden
Elly Morriën, Tim Engelkes en Wim van der Putten
Netherlands Institute of Ecology (NIOO-KNAW), afdeling 
Terrestrische Ecologie; e-mail: e.morrien@nioo.knaw.nl
Door een warmer wordend klimaat breiden 
veel Europese plantensoorten hun areaal uit 
in noordelijke richting. Zulke areaaluitbreiders 
kunnen een deel van hun natuurlijke vijanden 
kwijtraken tijdens het verbreidingsproces. Dit 
kan een voordeel opleveren ten opzichte van in-
heemse planten die wel last hebben van natuur-
lijke vijanden. Dit voordeel heeft tot gevolg dat 
areaaluitbreidende soorten in hun nieuwe areaal 
talrijk worden, soms zich ontwikkelend tot een 
plaag (Morriën et al., 2010). Met een experiment 
hebben we genusparen van nauwverwante exoti-
sche en inheemse plantensoorten vergeleken 
op een grond waar ze al eerder groeiden en een 
grond waar eerder andere planten op stonden. 
In de helft van het experiment werden de plan-
ten ook nog blootgesteld aan twee bovengrondse 
generalistische herbivore insectensoorten. Deze 
opzet maakte het mogelijk om alle plantensoor-
ten bloot te stellen aan de individuele en gecom-
bineerde effecten van bodemorganismen en 
bovengrondse herbivorie. We vonden dat areaal-
uitbreiders slechts beperkt gereduceerd werden 
in groei door de herbivoren, terwijl de inheemse 
plantensoorten sterk negatief werden beïnvloed 
door de generalistische herbivoren (Engelkes et 
al., 2008). Areaaluitbreiders groeiden even goed 
op grond van zichzelf als op grond van andere 
plantensoorten. Echter, inheemse planten groei-
den veel slechter op eigen grond dan op grond 
van anderen. Dit kan mede verklaard worden 
doordat areaaluitbreidende planten minder 
aantrekkelijk bleken voor plantenparasitaire 
nematoden in de grond. Ook bleken inheemse 
plantensoorten grotere verschillen te vertonen 
in schimmel- en bacteriesamenstelling van de 
eigen tegenover vreemde grond dan het geval 
was bij areaaluitbreidende plantensoorten. De 
gevoeligheid van planten voor bovengrondse 
herbivorie was niet gecorreleerd met de pa-
thogeengevoeligheid in de bodem. Wel telden 
boven- en ondergrondse effecten lineair op als 
beide behandelingen gecombineerd werden. 
Dit betekent dat de sterkte van het effect van de 
insecten niet indicatief is voor de sterkte van het 
effect van de bodemorganismen op hun gast-
plant, maar dat de effecten wel optelbaar zijn. 
Onze conclusie is dat areaaluitbreiders zowel 
bovengronds als in de bodem een voordeel heb-
ben ten opzichte van nauwverwante inheemse 
plantensoorten. 
Referenties
Engelkes T, Morriën E, Verhoeven KJF, Bezemer TM, Biere A, Harvey 
JA, McIntyre LM, Tamis WLM & Putten WH van der (2008) Suc-
cessful range-expanding plants experience less above-ground 
and below-ground enemy impact. Nature 456:7224, 946-948
Morriën E, Engelkes T, Macel M, Meisner A & Putten WH van der 
(2010) Climate change and invasion by intracontinental range-
expanding exotic plants: the role of biotic interactions. Annals of 
Botany 105: 843-848


Klimaatgeïnduceerde areaaluitbreidende planten ondervinden minder ondergrondse en bovengrondse effecten van natuurlijke vijanden

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available