Marlen, B., van

Dutch

Wageningen Yield 

11
Sector zoekt duurzame vismethode
Pingers produceren een geluid dat bruinvissen uit de staandwantnetten houdt. Maar 
er is onvoldoende kennis over de omstandigheden die leiden tot bijvangst om pingers 
nu al effectief in te zetten, laat onderzoek van IMARES zien.
pinger elke tweehonderd meter net, kunnen 
die kosten oplopen tot 2,5 duizend euro per 
vijf kilometer net. De batterijen hebben een 
beperkte levensduur en een deel van de pin-
gers slaat stuk tegen de romp van schepen.
Het apparaatje heeft ook neveneffecten, waar-
onder geluidsvervuiling: het signaal draagt in 
de luidruchtige Nederlandse kustzone soms
tot anderhalve kilometer. Het risico bestaat
dat je de bruinvis met een muur van lawaai-
netten zijn leefgebied uitjaagt. Omgekeerd kan 
de bruinvis ook aan de herrie wennen, met als 
gevolg dat de dure pingers op den duur niet 
effectief zijn. Belangrijke kanttekening is dat
de bruinvis niet jaarrond in even grote getale 
aanwezig is. Volgens IMARES-onderzoeker 
Bram Couperus maakt dat de pinger iets
De laatste paar jaar spoelt er een veront-
rustend groot aantal bruinvissen aan op de 
Nederlandse kust. Staandwantvissers krijgen 
hiervan al snel de schuld. Ze zijn daarom blij 
met de pinger, een kogel- of cilindervorming 
apparaatje nauwelijks groter dan een mensen-
hand. Deze pinger wordt door vissers aan de 
netten gehangen en zendt een voor bruin- 
vissen onplezierig onderwatersignaal uit. Dat 
voorkomt dat bruinvissen op de netten afko-
men, er door verstrikking in verdrinken en 
uiteindelijk aanspoelen.
Onderzoekers zijn het onderling eens dat de 
pingers een afschrikkende werking hebben.
De vraag is wel of deze opweegt tegen de 
neveneffecten en kosten van de pinger, zo’n 
honderd euro per stuk. Uitgaande van een 
waar je goed over na moet denken. Hoe en 
wanneer wil je het apparaatje gebruiken?
De antwoorden laten nog even op zich wach-
ten. Er is te weinig bekend over de bruinvis, 
aldus Couperus. Zo zien wetenschappers wel 
dat bruinvissen de laatste jaren meer in de
zuidelijke Noordzee verschijnen – wat de toe-
name aan gestrande bruinvissen mogelijk
deels verklaart – maar weten ze niet precies 
wanneer de bruinvissen op welke plek zijn en 
met hoeveel. ‘Misschien blijkt uiteindelijk wel 
dat de huidige hoeveelheid bijvangst geen 
schadelijk effect heeft op de populatie en zijn 
pingers niet nodig’, besluit Couperus.
zoeken daarom naar alternatieven. Zo is er de 
pulskor, waarbij de vis wordt opgeschrikt door 
kleine stroomstoten in plaats van kettingen. 
Ook wordt gewerkt met ontsnappingspanelen: 
terwijl tong en schol omlaag zwemmen als ze 
gevangen worden, zwemt rondvis, met name 
wijting, in het net omhoog. Door aan de boven-
zijde aangebrachte grotere mazen kan deze 
vervolgens ontsnappen. ‘Vissers doen zelf 
veel aan deze innovaties’, zegt Van Marlen. 
‘De rol van IMARES in dit soort onderzoek is 
het opzetten en begeleiden van het onderzoek, 
Naast verkoopbare vis vangen platvis-
vissers ook onverkoopbare ondermaatse
vis, vis die commercieel niet interessant is
en bodem-dieren als zeesterren en krabben. 
Die bijvangst gaat weer overboord. Al vele
jaren wordt gezocht naar selectievere vangst-
methodes. De laatste jaren gaan innovaties 
sneller door de toenemende druk op de visse- 
rij om bijvangst te beperken, aldus IMARES-
onderzoekers Floor Quirijns en Bob van Marlen. 
Ook de financiële steun vanuit het Visserij 
Innovatie Platform helpt. Quirijns: ‘Er is veel 
maatschappelijk protest tegen bijvangst.
De Europese Commissie wil op termijn alle
bijvangst verbieden. Innovaties die bijvangst 
moeten verminderen worden vaak gecombi-
neerd met brandstofbesparing, wat ook in
het belang van de vissers is.’
Traditioneel wordt platvis gevangen met de 
boomkor. Kettingen onder het net slepen 
over de bodem en schrikken de vis op, en die 
zwemt vervolgens in het net. Maar ook andere 
beesten belanden hierbij in het net. Vissers 
Pingers geen panacee
samen met vissers gegevens verzamelen, 
analyse en rapportage. Zodat de conclusies 
wetenschappelijk onderbouwd zijn.’
  Minder bijvangst met de pulskor.
Vissers en onderzoekers van IMARES
zoeken gezamenlijk naar vismethoden
die de bijvangst beperken. Op termijn wil 
de Europese Commissie het teruggooien 
van bijvangst verbieden, en ook de visserij 
zelf wil minder vissen en bodemdieren 
vangen die ze niet kunnen verkopen.
Informatie:   www.imares.wur.nl
 IMARES-rapport C060-09
Contact:  Bram.Couperus@wur.nl
 0317 - 48 70 74
Domein Agroketens en visserij
Informatie:   www.imares.wur.nl
Contact:  Bob.vanMarlen@wur.nl
 0317 - 48 71 81
 Floor.Quirijns@wur.nl
 0317 - 48 71 90
Cluster Agroketens en visserij


Sector zoekt duurzame vismethode

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

Name not available

NARCIS