Het zelf telen van olifantsgras, dat lijkt op bamboe, kan een zo goed als klimaatneutraal alternatief zijn voor de almaar stijgende gasrekening van bedrijven met vleeskalveren, vleeskuikens en fokzeugen

Kasper, G.J.

Dutch

Wageningen Yield 

11
Olifantsgras voor klimaatneutrale warmte
Tuinder kan CO2 effectiever gebruiken
seizoen loopt die wortel weer uit. De plant
gaat zo twintig jaar mee.’ In de as zitten na 
verbranding van de stengels dus minder mine-
ralen, wat minder milieuvervuiling oplevert.
Kasper adviseerde het vleeskalverbedrijf 
over de teelt. Hij ziet ook mogelijkheden 
voor toepassingen in de vleeskuikenhouderij. 
‘Daarnaast is er interesse in olifantsgras als 
bouwmateriaal. Een groep Zeeuwse boeren 
levert al aan een fabrikant van plaatmateriaal.’ 
In Engeland wordt het gebruikt als brandstof 
Olifantsgras (miscanthus) is een snelgroeiend 
en makkelijk te telen hoog soort gras. De teelt 
vergt weinig arbeid en kunstmest en heeft 
geen last van ziektes. In praktijk is al ervaring 
met de teelt van olifantsgras als energiegewas, 
bijvoorbeeld op een vleeskalverbedrijf in het 
Utrechtse dorp Achterberg waar 1200 kalve-
ren dagelijks warme melk krijgen. Kostte de 
verwarming van het water voor de poedermelk 
het bedrijf voorheen jaarlijks 40 duizend
kuub gas, nu wordt hiervoor het zelfgeteelde 
miscanthus verstookt.
Gerrit Kasper, onderzoeker bij Wageningen UR
Livestock Research, berekende dat telen van 
olifantsgras in een dergelijk geval een reduc- 
tie van 95 procent kan opleveren van de
CO2-uitstoot ten opzichte van stoken op fos-
siele brandstof. ‘Olifantsgras is een grasach-
tig gewas dat groeit uit wortelstokken van 
april tot november en in de winter blijft staan. 
Pas in het voorjaar worden de droge stengels 
geoogst met een maïshakselaar. Voordeel is 
dat de plant in de winter mineralen weer uit de 
stengels terugtrekt in de wortel. Het volgend 
Het zelf telen van olifantsgras, dat lijkt 
op bamboe, kan een zo goed als klimaat-
neutraal alternatief zijn voor de almaar 
stijgende gasrekening van bedrijven met 
vleeskalveren, vleeskuikens en fokzeugen.
Een hoger kooldioxideniveau in de kas levert meer op als de dosering aansluit op 
hoeveel licht er beschikbaar is. Onderzoek van Wageningen UR Glastuinbouw laat 
zien dat met een nieuw teeltsysteem met dezelfde hoeveelheid CO2 tien procent 
meer productie is te behalen.
Planten nemen CO2 op en zetten dit met 
behulp van energie uit licht om in suikers. 
Zit er overdag meer kooldioxide in de lucht, 
dan groeien en produceren de meeste 
planten meer.
Glastuinbouwbedrijven voegen daarom al jaren 
kooldioxide toe aan de kas. Door energie-
besparende maatregelen is er echter steeds 
minder CO2 beschikbaar als restproduct van 
het warm stoken van de kas. Zeker in de 
zomer is de CO2-behoefte van telers groot 
maar het eigen aanbod klein. ‘Daar zit dus 
een spanningsveld’, zegt onderzoeker Anja 
Dieleman. Veel tuinders kopen CO2 bij, maar 
die kosten moeten wel opwegen tegen de 
extra productie. Bovendien moet in de glas-
tuinbouw de CO2-emissie omlaag – op termijn 
kan het tuinders zelfs geld gaan kosten.
De oplossing ligt in teeltsystemen waarin CO2 
efficiënter gebruikt wordt. Dat betekent in 
bestaande kassen CO2 zoveel mogelijk dose-
ren in relatie tot licht en hogere temperaturen 
toestaan. ‘Als er veel licht is, willen telers op 
een gegeven moment de kasramen openzet-
ten omdat het anders binnen te warm wordt. 
Wij hebben laten zien dat de temperatuur aan 
het eind van de dag best wat meer kan oplo-
pen. De CO2 die je zo binnenhoudt komt de 
productie ten goede én verlaagt de uitstoot.’
De CO2-benuttig kan nog beter als je de dose-
ring afstemt op de fotosyntheseactiviteit. Dat 
kan als je automatisch de fotosynthese van 
een gewas kunt meten. Als eerste stap heb-
ben de onderzoekers in een eenvoudig kasje 
van een kubieke meter met tien planten erin 
laten zien dat die fotosyntheseactiviteit goed te 
meten is. Dielemans: ‘We zouden dit systeem 
graag opschalen naar de hele kas.’
Een echte slag maak je met een gesloten 
kas, aldus Dieleman. Daarin kun je met een 
kwart van de gebruikelijke hoeveel CO2 tien tot 
vijftien procent meer productie halen, vooral 
door hogere CO2-concentraties. Bij de huidige 
energieprijzen en zonder prijskaartje aan CO2-
uitstoot kan een gesloten kas economisch 
echter nog niet uit.
  Olifantsgras heeft potentie als energiegewas en als bouwmateriaal.
Contact:  gerrit.kasper@wur.nl
 0320 - 29 35 85
om bij te stoken in energiecentrales. ‘Ook valt 
te denken aan het fractioneren van het gewas 
en als brandstof voor bio-ethanol’, zegt Kasper. 
Toch wordt in Nederland nog maar zo’n dertig 
hectare olifantsgras geteeld. Kasper verwacht 
dat als de energieprijzen in de toekomst stij-
gen, het gewas populairder zal worden.
Contact:  anja.dieleman@wur.nl
 0317 - 48 32 03


Olifantsgras voor klimaatneutrale warmte

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield

NARCIS

Name not available