DIDSON observaties van gedrag van vis rond lozingspluimen

Abstract

Binnen het project 'een pluim voor vismigratie’ zijn twee technieken toegepast om het gedrag van vis rond lozingspunten te onderzoeken: telemetrisch en akoestisch. Bij het telemetrisch onderzoek worden (lokaal) gevangen vissen van kleine zenders voorzien en teruggeplaatst in het water. Elke zender zend met regelmaat een uniek signaal uit dat door strategisch onder water opgestelde ontvangers kan worden opgevangen. Wanneer een signaal door meerdere ontvangers wordt opgevangen kan door middel van een kruispeiling de positie van de vis worden bepaald. Het voordeel van deze methode is dat individuele vissen voor een langere periode over een groot gebied kunnen worden gevolgd. Nadelen zijn: dat de te volgen vis vooraf een (beperkte) operatie moet ondergaan; dat het aantal individuele vissen dat kan worden gevolgd beperkt is; en dat te kleine vis niet met een zender kan worden uitgerust. Bovendien zijn de materiaalkosten (m.n. de zenders) van dit type onderzoek erg hoog en is de uitwerking van de data specialistisch en tijdrovend. Voor de akoestische methode wordt gebruikgemaakt van een akoestische camera, waarmee ook in troebel water en ’s nachts onder water opnames gemaakt kunnen worden. De kwaliteit van de beelden is dusdanig dat soorten doorgaans kunnen worden onderscheiden en ook een schatting van de lengte van de vis mogelijk is. Op deze wijze kan een goede indruk worden verkregen van het gedrag van de lokale visgemeenschap, zonder dat de vis daadwerkelijk ‘gehanteerd’ hoeft te worden. Ook kleine vis(soorten) zijn met deze techniek zichtbaar. Na aanschaf van de camera zijn de kosten van het onderzoek beperkt. Het gezichtsveld van de akoestische camera is echter beperkt waardoor het niet mogelijk is individuele vissen gedurende een langere periode te volgen. Dit rapport presenteert de resultaten van het akoestisch onderzoek van visgedrag bij een aantal lozingspluimen (bij drie rioolzuiveringsinstallaties en een poldergemaal) met een akoestische camera (de DIDSON) opgenomen zijn. Het doel van de DIDSON metingen was te onderzoeken of vissen in of nabij een lozingspluim afwijkend/vermijdend gedrag vertonen. In de bijlagen van dit rapport zijn de waarnemingen in tabelvorm opgenomen. Tevens zijn ter illustratie enkele opvallende beelden weergegeven, zoals deze met de DIDSON zijn gemaakt