Het sorteren van kiemplanten kan nu automatisch met een snelheid van 18 duizend per uur. Wageningen UR Food & Biobased Research ontwikkelde het sorteerprincipe en bouwde dat met een machinebouwer uit tot een apparaat. Najaar 2011 ging de eerste in bedrijf

Zedde, H.J., van de

van de Zedde, H.J.

NARCIS 

Vijf kiemplantjes per seconde

Het sorteren van kiemplanten kan nu automatisch met een snelheid van 18 duizend per uur. Wageningen UR Food &amp; Biobased Research ontwikkelde het sorteerprincipe en bouwde dat met een machinebouwer uit tot een apparaat. Najaar 2011 ging de eerste in bedrijf

Name not available

Wageningen Yield 

10
Vijf kiemplantjes per seconde
   Tomatenkiemplantjes. Een machine sorteert de plantjes nu net zo snel als 27 man personeel.
model met zeventig beslispunten. Dat was de 
machine te veel, hij bleek niet te trainen op 
weinig voorkomend kenmerken als necrose
op bladeren, kroeskoppen of kleurafwijkingen.
‘Er trad onnodig veel afkeur op.’ Door het 
laten vallen van enkele weinig voorkomende 
eigenschappen en de focus te leggen op 
sorteren op het 3D-volume van de plant en 
kenmerken van de steel, zijn de onderzoekers 
uiteindelijk dichter bij de uitkomsten van de 
beoordelingen van kwekers gekomen. De 
machine is nog niet geschikt voor het vinden 
van gekke afwijkingen, waar vooral verede-
laars in geïnteresseerd zijn. 
Achteraf gezien, zegt Van de Zedde, is ook 
wel met de moeilijkste kiemplant begonnen. 
‘Tomaat is heel grillig, door zijn structuur, 
vorm, zijveertjes en haartjes. Veel rassen 
geven nu goede resultaten, maar enkelen 
blijken erg onbetrouwbaar. We doen nu ook 
testen voor paprika, komkommer en andere 
kiemplanten. Een kiemplant van paprika, kom-
kommer en kool is qua structuur veel beter 
in 3D te modelleren. Voor kool hebben we, 
met de ervaringen uit dit project, nu ook een 
beslismodel gemaakt. Dat bleek heel eenvou-
dig en is erg bruikbaar voor zowel kwekers 
als veredelaars.’
Een probleempunt blijft het onderscheiden 
van elkaar rakende bladeren. Twee keer 
bekijken kan soelaas bieden, denkt Van de 
Zedde: eerst in kaart brengen waar het plantje 
globaal zit in de ruimte en dan inzoomen op 
het steeltje en het hartblad. ‘Als ze elkaar 
dan toch raken, kun je de 3D-data verder 
analyseren om die bladeren toch afzonderlijk 
van elkaar te kunnen zien.’ Hij hoopt een 
fundamentele slag te kunnen maken in een 
EU-project dat in januari start, European Plant 
Phenotyping Network. ‘Veredelaars willen per 
se kunnen sorteren op kenmerken die nu
nog niet betrouwbaar genoeg zijn.’ 
De nu ontwikkelde kiemplantsoorteermachine 
is een spin-off van het MARVIN-project dat 
startte in 2008, met een consortium van 
brancheorganisatie Plantum en dertien be- 
drijven, en financiering vanuit het ministerie 
van EL&I, Productschap Tuinbouw. Meedoen 
in het project gaf bedrijven twee jaar voor-
sprong op concurrenten.
De machine is ontworpen voor kiemplanten, 
die in trays worden gezaaid in een kleine 
plug van steenwol. Met een dag of twaalf is 
een plantje zo’n acht centimeter hoog, met 
twee zaadlobben en het eerste en tweede 
hartblad. Een robotarm haalt ze uit de tray en 
zet ze op de loopband. Die neemt ze mee in 
een zwarte doos voor een speedy fotosessie 
met tien camera’s. Op basis van die beelden 
neemt een computer de beslissing over hun 
lot. Een armpje verderop de loopband brengt 
dit ten uitvoer en stuurt ieder plantje naar 
zijn eigen uitgang. In deze machine is dat 
eerste, tweede en derde keus en afgekeurd. 
Dit gaat met een snelheid van vijf plantjes per 
seconde, 18 duizend per uur. ‘De sofware kan 
30 duizend plantjes per uur aan, alleen kan de 
machine dat mechanisch nog niet verwerken’, 
vertelt onderzoeker Rick van de Zedde. 
Bij de Westlandse PlantenKwekerij die de 
machine kocht, vervangt hij 27 man. Van 
de Zedde: ‘De teler wilde het sorteren auto-
matiseren omdat arbeid moeilijk te krijgen 
is en veel personeel de motivatie mist voor 
goed sorteren, waar het resultaat onder lijdt. 
Uiteindelijk bespaart de machine hem geld; 
binnen twee jaar heeft hij de aanschaf terug-
verdiend.’
Expertkennis
Het hart van de machine is een beslismodel 
dat de onderzoekers ontwikkelden op basis 
van verzamelde expertkennis: op welke 
kenmerken let een sorteerder, en hoe beoor-
deelt hij ze dan. ‘Daar zit veel variatie in.’ Die 
sorteerrecepten werden gebundeld in een 
Het sorteren van kiemplanten kan nu automatisch met een snelheid van 18 duizend 
per uur. Wageningen UR Food & Biobased Research ontwikkelde het sorteerprincipe 
en bouwde dat met een machinebouwer uit tot een apparaat. Dit najaar ging de 
eerste in bedrijf.
Video: http://tinyurl.com/wur-marvin 
Contact:  rick.vandezedde@wur.nl
 0317 - 48 01 56


Vijf kiemplantjes per seconde

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

Name not available

Wageningen Yield