Voedsel en diervoeder worden steeds beter te onderzoeken op samenstelling en verontreinigingen. Dankzij computerapplicaties van Alterra en RIKILT, beide onderdeel van Wageningen UR, op basis van beeldmateriaal

Raamsdonk, L.W.D., van

Uiterwijk, M.

Wageningen Yield 

16 16
Applicaties voor veilig voer en voedsel
Het algemene determineer- en beslissysteem 
Determinator van Alterra en RIKILT krijgt 
steeds meer toepassingsmogelijkheden. Het 
basissysteem is een spin-off van een model 
voor het opsporen van dierlijke eiwitten in
diervoeder, dat in 1999 nodig werd door de 
gekkekoeienziekte (BSE).
In de basissoftware draaien modules. Die be-
vatten menselijke kennis over een specifiek 
onderwerp in de vorm van beschrijvingen en 
beeldmateriaal, en zorgen dat je op basis van 
die kennis beslissingen kunt nemen. Inmiddels 
zijn er modules ontwikkeld voor het herkennen 
van zetmeelkorrels en van jacobs-kruiskruid 
dat vooral giftig is voor paarden. Het systeem 
ondersteunt zo opsporing van ongewenste 
situaties, fraude of verontreiniging.
Met andere Wageningse collega’s wordt nu 
gekeken naar de mogelijkheden voor automa-
tische beeldherkenning van zetmeel.
Nieuwe modules zijn nu vrij snel te maken, 
dankzij een developer die met kennisbasisgeld 
is ontwikkeld. Door de developer is een nieuwe 
module ook goed te toetsen op kwaliteit en
te valideren. ‘Je zou nu bijvoorbeeld snel een 
module voor de hooikoortsplant Ambrosia kun-
nen maken, of voor stuifmeelkorrels, of iets 
heel anders’, zegt softwareontwikkelaar
Michel Uiterwijk van Alterra.
In het kader van een wettelijke onderzoekstaak 
werkt Leo van Raamsdonk van RIKILT nu aan 
een module voor de herkenning van fragmen-
ten van visgraten onder een microscoop. 
‘Dierlijke eiwitten mogen soms weer worden 
verwerkt in veevoer. Maar dieren mogen nog 
altijd geen slachtafval van soortgenoten eten, 
en voor herkauwers is ook vis verboden. De 
structuur van graten van verschillende vis-
soorten, waaronder zalm, kan echter lijken op 
de beelden van de botfragmenten van vogels 
en landdieren.’ 
Om te beginnen worden nu van veertien, in 
Nederland veel beschikbare vissoorten als 
schol, rode poon en haring, de microscoop-
beelden en beschrijvingen verwerkt in een 
Determinator-module. Behalve voor wettelijke 
controles is het systeem ook te gebruiken 
voor kwaliteitscontroles van producten met
vis. Graten en spoortjes ervan zijn door het 
systeem namelijk te herleiden naar een speci-
fieke vissoort. De visgraatmodule komt later 
dit jaar beschikbaar.
   Zetmeel van Yam. Met een herkenningssysteem 
voor verschillende soorten zetmeel wordt fraude 
met levensmiddelen opgespoord.
Hightech
Voedsel en diervoeder worden steeds 
beter te onderzoeken op samenstelling 
en verontreinigingen. Dankzij computer-
applicaties van Alterra en RIKILT, beide 
onderdeel van Wageningen UR, op
basis van beeldmateriaal.
Informatie: www.determinator.wur.nl
Contact:  leo.vanraamsdonk@wur.nl
 michel.uiterwijk@wur.nl
 0317 - 48 15 85
Onderzoeksdata beter toegankelijk
Onderzoekers van Wageningen UR
Food & Biobased Research (FBR) werken 
aan software en andere hulpmiddelen 
waarmee bedrijven onderzoeksgegevens 
over voeding en natuurlijke grondstof-
fen beter kunnen benutten, en daardoor 
effectiever en sneller kunnen innoveren.
Het project eFoodLab moet grofweg vier pro-
blemen oplossen. Ten eerste is diepgravend 
literatuuronderzoek doen eigenlijk ondoenlijk 
geworden. ‘Er zijn zo ontzettend veel publica-
ties en andere informatiebronnen’, zegt Jan 
Top van FBR. ‘Je kunt niet meer alle referenties 
nalezen. En heb je interessante documenten 
achterhaald, dan is daarbinnen vaak maar
een onderdeeltje relevant voor je vraag.’ Ten 
tweede ontbreekt bij veel publicaties informatie 
over hoe experimenten precies zijn uitgevoerd 
en de data die dat opleverde, terwijl dat wel 
nuttig kan zijn voor een bedrijf. Ten derde is 
internet van een verzameling tekstpagina’s
één grote database aan het worden. Top: ‘Dat 
vraagt nieuwe zoekmachines die bijvoorbeeld 
weten dat appels op een bepaalde manier te 
vergelijken zijn met peren, en dat beide een 
relatie met gezondheid hebben.’ Tot slot is 
geautomatiseerd en individueel afgestemd lite-
ratuuronderzoek nog niet mogelijk. Het project 
is onderdeel van COMMIT, waarin in totaal tien 
universiteiten, vijf technologie-instituten en ruim 
zestig kleine en grote bedrijven samen werken 
aan vijftien projecten rond vraaggestuurd fun-
damenteel ICT-onderzoek voor de toekomst.
FBR werkt in eFoodLab samen met TI Food 
and Nutrition (TIFN). Om te beginnen ontwikke-
len de onderzoekers standaarden, vocabulaires 
waarmee onderzoeksinformatie is te interpre-
teren en integreren. Ook ontwerpen ze een 
selectiesysteem dat teksten en andere data 
scanbaar maakt op wat relevant is voor de
vrager. Tot slot wordt slimme software ontwik-
keld die gegevens uit verschillende bronnen
en formats kan combineren en er nieuwe infor-
matie uit kan afleiden.
Stel, schetst Top, iemand heeft onderzoek 
gedaan naar de viscositeit van yoghurt, en
een andere partij onderzocht de smaak van 
yoghurt. De data van die twee onderzoeken 
belanden in verschillende bestanden, met
ieder een eigen opzet. ‘Onze technologie
gaat die informatie over viscositeit en smaak 
koppelbaar maken.’ En dat levert nieuwe infor-
matie op, zonder een nieuw onderzoek.
De wetenschap moet hier de weg bereiden 
voor reguliere softwarebedrijven, aldus Top.
‘Er zit een heel nieuwe technologieontwikkeling 
aan vast. Omdat wij bekend zijn met de onder-
zoekspraktijk, kunnen we de behoeften van 
bedrijven vertalen naar systemen die het 
bedrijfsleven verder kan ontwikkelen.’ 
Samen met TIFN heeft FBR al de webapplicatie 
Tiffany ontwikkeld, die de onderzoekers van 
TIFN ondersteunt bij het delen en vinden van 
onderzoeksdata. ‘Tiffany beantwoordt de vraag 
waar de resultaten in een bepaald artikel
precies op zijn gebaseerd.’ Voor platform
Het Planeet, dat werkt aan alternatieven voor 
vlees, is met succes een methode ontworpen 
voor het vinden van publicaties en andere
informatie over alternatieve eiwitbronnen.
Informatie: www.commit-nl.nl/projects/e-foodlab
Contact:  jan.top@wur.nl
 0317 - 48 02 12
100 μm
16


Applicaties voor veilig voer en voedsel

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Wageningen Yield