In tulpen veroorzaakt het potyvirus tulpenmoza¿ekvirus (TBV) van alle virussen de meeste directe schade (visuele virussymptomen en opbrengstverlies) en indirecte schade (keuringsmaatregelen, beheersingsmaatregelen, etc.). Dit virus wordt door bladluizen verspreid. Om een virusvrije teelt optimaal mogelijk te maken is kennis over het beperken van virusverspreiding binnen een partij / veld van eerste belang (dit blijkt uit onderzoek van laatste decennia). Dit onderzoeksproject geeft aandacht aan een ontbrekend puzzelstukje, kennis over de potentiële gevaren die vanuit de omliggende groene ruimte / natuur de teelt van tulp schade aan kunnen brengen. In dit project is onderzoek gedaan naar aanwezigheid van TBV in bladluisvluchten en onkruiden welke verzameld zijn in teeltregio’s van tulp waar in het verleden aanwijzingen/suggesties waren voor onverklaarbare toename van TBV in partijen tulp. In dit project zijn in 2012 op twee locaties gedetailleerde bladluisvangsten uitgevoerd en op 9 locaties zijn onkruidmonsters verzameld. Daarnaast is een collectie bladluizen gevangen in 2011 in de omgeving van Lelystad voor dit onderzoek gebruikt. De gevangen bladluizen en de onkruidmonsters zijn onderzocht op aanwezigheid van TBV. Dit project heeft tot de volgende conclusies geleid: • Pas bij de echte temperatuurstijging in de tweede helft van mei 2012 kwam een grote bladluizenvlucht op gang. Per dag werden er met één fuik tientallen tot zelfs een paar honderd bladluizen gevangen. • Er is aangetoond dat er grote verschillen in omvang van bladluizenvluchten kunnen zijn. Stel dat op beide locaties een vergelijkbare partij met 1% TBV werd geteeld, dan was het risico op virusverspreiding door bladluizen vanwege verschil in aantallen bladluizen op locatie B 2,5x zo groot als op locatie A. • Tientallen bladluizen gevangen in de omgeving van Lelystad, 290 bladluizen gevangen in Dirkshorn en ruim 700 bladluizen gevangen in Aartswoud, zijn met PCR-diagnostiek onderzocht op aanwezigheid van TBV. Met behulp van de toegepaste onderzoeksmethoden zijn er geen aanwijzingen gevonden dat gevangen bladluizen TBV bij zich hadden. • Analyse op aanwezigheid van TBV in onkruiden op percelen die in het verleden in verband zijn gebracht met onverwachte toename aan TBV heeft niet geresulteerd in de identificatie van TBV-geïnfecteerde onkruiden. Het feit dat er geen TBV in de gevangen bladluizen is aangetoond, en dat er geen TBV in onkruidmonsters is aangetoond, doet vermoeden dat er vooralsnog geen infectiebron is voor TBV anders dan tulp. Voor de tulpensector is dit een hoopgevend resultaat
