Morfologia ziarn pyłku wybranych europejskich gatunków z rodzaju Allium L. (Alliaceae)

Abstract

The pollen morphology of eight species from three subgenera and five sections of the genus Allium L. was studied by LM and SEM (i.e.: A. angulosum, A. carinatum, A. senescens subsp. montanum, A. oleraceum, A. scorodoprasum, A. ursinum, A. victorialis and A. vineale). The material came from natural sites of these species located in Poland, Czech Republic, Austria and Italy. For measurements a sample consisted of 30 pollen grains. In total, 240 pollen grains were analysed. They were analysed in respect to six quantitative features (i.e.: length of long axis – LA, length of short axis – SA, thickness of exine along long axis – Ex, SA/LA and Ex/LA ratios and length of sulcus) and the following qualitative ones: pollen outline and shape, exine ornamentation. Taxonomic value of these pollen features is considerable, especially on the sections level. On the basis of these features, it is impossible to distinguish individual Allium species but only their groups. The examined features were characterized by moderate (LA, SA and SA/LA) or high variability (Ex, Ex/LA). Among studied species the lowest variability was found in A. victorialis and the highest in A. vineale and A. oleraceum.W pracy przedstawiono wyniki badań nad morfologią ziarn pyłku ośmiu gatunków z rodzaju Allium L. (A. angulosum, A. carinatum, A. senescens subsp. montanum, A. oleraceum, A. scorodoprasum, A. ursinum, A. victorialis i A. vineale) reprezentujących trzy podrodzaje i pięć sekcji, oparte na obserwacjach przy użyciu mikroskopu świetlnego (LM) i skaningowego (SEM). Materiał badawczy pochodził ze stanowisk naturalnych wymienionych gatunków zlokalizowanych w Polsce, Czechach, Austrii i we Włoszech. Pojedyncza próba pomiarowa składała się z 30 ziarn pyłku, a ogółem poddano analizie 240 ziarn. Ziarna pyłku przebadano pod względem sześciu cech ilościowych (długość osi długiej – LA, długość osi krótkiej – SA, grubość egzyny wzdłuż osi długiej – Ex, stosunek SA/LA i Ex/LA oraz długość „sulcus” – wydłużonego otworu ułożonego dystalnie) oraz cech jakościowych takich jak zarys i kształt ziarn pyłku oraz urzeźbienie powierzchni egzyny. Wykazano, że wartość taksonomiczna tych cech jest znacząca, szczególnie na poziomie sekcji, oraz że cechy te nie umożliwiają rozróżnienia pojedynczych gatunków Allium, a tylko ich grup. Analizowane cechy ziarn pyłku charakteryzował średni (LA, SA i SA/LA) lub wysoki (Ex, Ex/LA) poziom zmienności. Wśród badanych gatunków najniższy poziom zmienności reprezentowały ziarna pyłku A. victorialis, a najwyższy – A. vineale i A. oleraceum