RYNEK VERSUS PAŃSTWO W ŚWIETLE DYSKUSJI O PATH DEPENDENCE

Abstract

In the 1980s Brian Arthur and Paul David proposed methods which made possible to grasp the phenomenon of path dependency on the ground of economic theory. Their proposal opened still ongoing discussion on that phenomenon as well as on the concepts presented by mentioned scholars. One of the most interesting and frequently commented questions is the problem of the consequences of path dependency for the market. Arthur and David led the attention of economists on the marginalized or even unrealized possibility of dissemination of worse, less effective solutions (technologies) in free market economy. The classical example of such a situation is common use of the  QWERTY keyboard. The existence of such cases was seen as a failure of the market, so that concept made a challenge for the economists and the politicians being supporters of market economy. An initial aim of the article is to specify when path dependency leads to undermining the efficiency of the market. An analysis and assessment of the arguments used by the participants of the discussion about Arthur’s and David’s idea seems to be the natural point of departure. The possibility of lowering the effectiveness of the market allocation mechanism leads towards consideration of reduction of negative consequences of path dependency by government. In such cases the role of the state seems limited, firstly because of the nature of the phenomenon (difficulties with prediction of far-reaching effects of certain solution), and secondly because of the high costs of the system created for monitoring of technological development.Zaproponowanie w latach 80. minionego stulecia przez B. Arthura i P. Davida aparatu pojęciowego pozwalającego na uchwycenie na gruncie teorii ekonomicznej zjawiska path dependency („zależność od ścieżki rozwoju”, „trajektorie rozwojowe”) otworzyło trwającą po dziś dzień dyskusję na temat zarówno samego zjawiska, jak i przedstawionej przez wskazanych badaczy koncepcji. Jedną z najbardziej poruszających i najczęściej komentowanych kwestii okazał się problem konsekwencji path dependency dla funkcjonowania rynku. Arthur i David skierowali bowiem uwagę ekonomistów na marginalizowaną, a częstokroć po prostu niedostrzeganą wcześniej możliwość rozpowszechnienia się w gospodarce wolnorynkowej gorszych, mniej efektywnych rozwiązań (technologii), czego klasyczny już dziś przykład stanowi zdominowanie rynku maszyn do pisania przez egzemplarze wyposażone w klawiatury typu QWERTY. Brak eliminowania tego rodzaju przypadków uznano za ułomność rynku, a sama koncepcja stworzyła tym samym wyzwanie dla ekonomistów i polityków gospodarczych będących zwolennikami oparcia życia gospodarczego na zasadch wolnorynkowych. Wstępnym celem opracowania jest sprecyzowanie warunków, w jakich zjawisko path dependency prowadzi do podważenia skuteczności rynku. Naturalny punkt wyjścia stanowi tu analiza i ocena argumentów przywoływanych przez uczestników dyskusji na temat idei Arthura i Davida. Ewentualność obniżenia efektywności rynkowego mechanizmu alokacyjnego skłania zaś do rozważenia możliwości zminimalizowania negatywnych konsekwencji path dependency przez państwo. Wydaje się jednak, że rola państwa pozostaje w przypadku tego rodzaju sytuacji ograniczona, co z jednej strony wynika z charakteru samego zjawiska (trudność przewidzenia dalekosiężnych skutków wyboru określonych rozwiązań), a z drugiej – wiąże się ze znacznymi kosztami stworzenia systemu monitorowania rozwoju i wdrażania technologii

    Similar works