Allereerst werd een overzicht gegeven van de bestaande literatuur betreffende de relatie tussen vitanine C en de bijnierschors. Het doel van ons onderzoek was, na te gaan, of vitamine C van belang is bij de reactie van het lichaam op een schadelijke prikkel en, meer in het bijzonder, in hoeverre hierbij de bijnier betrokken is. Als schadelijke prikkel werd koude toegepast, gezien het feit, dat bij deze vorm van ,'stress" een gunstige invloed van vitamine C reeds bekend was (Dugal en Thdrien (1949). ... Zie: Samenvattin

Wied, David de

Dutch

ARTS repository - University of Groningen

   University of GroningenVitamine C, bijnier en adaptatieWied, David deIMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite fromit. Please check the document version below.Document VersionPublisher's PDF, also known as Version of recordPublication date:1952Link to publication in University of Groningen/UMCG research databaseCitation for published version (APA):Wied, D. D. (1952). Vitamine C, bijnier en adaptatie: enige onderzoekingwn over de invloed van vitamine Cop het leverglycogeengehalte van een koude blootgestelde normale en bijnierloze nier. s.n.CopyrightOther than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of theauthor(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license.More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne-amendment.Take-down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons thenumber of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.Download date: 01-02-2024S A M E N V A T T I N GAllereerst werd een overzicht gegeven van de bestaande litera-tuur betreffende de relatie tussen vitanine C en de bijnierschors.l let doel van ons onderzoek was, na te gaan, of vitamine C van be-lang is bij de reactie yan het l ichaam op een schadeli jke prikkelen, meer in het bijzonder, in hoeverre hierbij de bijnier betrok-ken is .  AIs schadel i jke pr ikkel  werd koude toegepast ,  gezien hetfe l t ,  dat  b i j  deze vorm van , 's t ress"  een gunst ige inv loed vanvitamine C reeds bekend was (Dugal en Thdrien (1949)). Als crite-rium voor de invloed van vitamine C werd het glycogeengehalte vande lever  gebruik t .  Di t  werd gedaan,  omdat  Giroud c.s .  (1941) heb-ben aangetoond, dat vitamine C bij caviae, die spierarbeid moes-ten verr ichten,  dus aan , rs t ress"  werden b lootgeste ld,  het  lever-glycogeengeha,l te verhoogt.f ja t  onze e igen f r roeven betref t ,  in  de eerste p laats werd deinv loed van v i tamine C op het  leverg lycogeengehal te van nornalev rouwe l i j ke  ra t t en ,  d ie  aan  een  tempera tuu r  van  -6o  C  werdenblootgesteld, nagegaan. Daarna werden dezelfde proeven uitgevoerdmet mannel i jke rat ten b i j  een temperatuur  van + 10o C.  Tenslot tewerden een aanta l  exper imenten met  b i jn ier loze mannel i jke rat tenverr icht ,  d ie eveneens aan een temperatuur  van + 10o C werdenblootgeste ld.De tl ieren werden drie maal per dag intraperitoneaal ingespotenmot 50 mg vltamine C, in de vorm van een 5% Na-ascorbaatoplossingDe  con t ro led ie ren  werden  op  deze l f de  w i j ze  me t  1  cc  0 .9% NaC l -oplossing behandeld;  v ier  en twint ig  uur  vddr  dat  de d ieren aande koude werden b lootgeste ld,  werd met  de behandel ing begonnen.I len u i tzonder ing h ierop vormen de proeven,welke b i j  -6o C p laatsvonden; hierbij werd een meer ingewikkeld behandelingsschema toe-gepast .  De b i jn ier loze rat ten werden na de b j . jn ierexst i rpat le  e l -ke dag met  0 jcc cor t ine en 0,1 mg d.o.c.a.  subcutaan ingespoten.Deze dieren kregen twee dagen de gelegenheid zich van de operatiete herste l len.  Daarna werden ze aan de koude b lootgeste ld.  Hetdrinkwater van deze dieren bestond uit een 1% NaCl-oplossing. Hetglyr ogeengehalte werd bepaald volgens de door ons enigsziDs gefia-difieerrie methocle van Van der Kleij.Voorafgaande aan de experimenten in i le koude werden een aantalproeven verricht bij kamertemperatuur, waarbij r le invloed van vi-tamine C en de in ject ie  a ls  zodanig op het  g lycogeengehal te vande lever  en op het  l ichaamsgewicht  werd nagegaan.  l l r  werd geenve rsch i l  i n  g l ycogeengeha l te  t ussen  de  me t  v i t am ine  C- ,  de  ne tphysio logische zoutsolut ie-  en geheel  n iet  behancle lde rat ten gcvon-den. f,. 'venmin werd van tlc behandeling als zodanig enige invloed opJathet l ichaamsgewicht Ihet l j .chaamsgewichtde gewichtsafname nasterker dan bij de mringespoten ratten.Het  leverg lycogeebepaalde veranderinEvonden, bleek, dat htde eerste 24 uur  s terveer 12 tot 24 uur op dhalte wederom bijna edrie-phasisch. Aan degeleken met een ,Bdapven. De daling van hr24 uur in de koude plade daarop volgende sthalte hoog bli j ft rnetdaling met de ,,uitputWat betref t  het  Lz i jn  in  de l i teratuurVolgens Selye is hetin de shockphase, hetb l i jk t ,  dat  d i t  inderDe  s t i j g i ng  van  hwas bij -6o C slechtsvan de hevige koude,proeyenr welke bij ee,werd gedurende de eerrze werd echter  gevol t-6o C,  zodat  het  geheveer bereikt had. Bijdus veel  duidel i jker .  Izelfde niveau te zijntemperatrrur gevondende uitputtingsphase,dieren vri j gemakkeln iet  snel  in  een u i tpDe curves van hetdie bij een temperatupr inc ipe hetzel fde bBij de inet physiologivan een resistentiephDe invloed van vitu i t  z ich s lechts op Igeengehalte van de legeste lde rat ten b l in de bestaande litera-J en de b i jn ierschors.of vitamine C van be-en schadel i jke pr ikkelbj. j de bijnier betrok-toegepast, gezien hetgunst ige inv loed vanen  (1949 ) ) .  A l s  c r i t e -t glycogeengehalte van, i r oud  c . s .  ( 1941 )  heb -die spierarbeid moes-ootgeste ld,  het  lever-eerste p laats werd de:engehalte van normalebuu r  van  -6o  C  werden.fde proeven uitgevoerdvan + 10o C.  Tenslot teloze mannel i jke rat tenur  van + 10o C werden.peritoneaal ingespoten, Na-ascorbaatoploss inge met  1 cc 0.97o NaCl-'ddr dat t le dieren aanbehandel ing begonnen,,velke b i j  -6"  C p laatsehandelingsschema toe-b i jn ierexst i rDat ie e l -subcutaan ingespoten.d z ich van de operat ieude b lootgeste ld,  Het15 NaCI-oplossing.  Hetor ons enigszins gemo-oude werden een aantalb i j  r te  inv loed van v i -glycogeengehalte vanrgegaan.  Er  werd geenb v i tamine C-,  de methandelde ratten gevon-lanig enige inv loed ophet l ichaamsgewicht waargenomen. Een uitzondering hierop betrefthet l j ,chaamsgewicht van bijnierloze ratLen 3ij deze dj.eren wasde gewichtsafname na de operatie bij de onbehandelde dieren veelsterker  dan b i j  de met  v i tamine C of  physio logische zoutsolut ieingespoten ratten.Het  leverg lycogeengehal te ondergaat  tengevolge van de koudebepaalde verander ingen.  Ui t  de proeven,  welke b i j  -6"  C p laatsvonden, bleek, dat het gehalte tengevolge van de koude gedurendede eerste 24 uur sterk daalt, daar:ra enigszins sti jgt 'endan onge-veer12tot24uur op d i+"  n iveau b l i j f t .  Na 72 uur  koude is  het  ge-halte wederom bijna even laag als na24uur. De curve verloopt dusdrie-phasisch. Aan de hand van de l iteratuur werd deze curve ver-geleken met een ,pdaptatiecurve", zoals die door Selye is beschre-ven. De daling van het glycogeengehalte, die gedurende de eerste24 uur in de koude plaats vindt, komt overeen met de ,phockphase",de daarop volgende sti jging en de periode waarin het glycogeenge-halte hoog bli j ft met de ,gesistentiephaset, de dan weer volgendedal ing met  de,Jr i tput t ingsphase' .Wat betref t  het  leverg lycogeengehal te in  de u i tput t ingsphasezijn in de l iteratuur geen proefondervindeli jke gegevens vermeld.Volgens Selye is  het  waarschi jn l i , jk ,  dat  in  deze phase,  evenalsin de shockphase, het glycogeengehalte laag is. Uit onze proevenbli jkt, dat dit inderdaad het geval is.De st i jg ing van het  g}ycogeengehal te j .n  de res is tent iephasewas bij -6" C slechts gering. lYlj meenden, dat dit een gevolg wasvan de hevige koude, waaraan de dieren waren blootgesteld. In deproevenr welke bij een temperatuur van + 10o C werden uitgevoerd,werd gedurende de eerste 24 uur eveneens een daling gevonden. De-ze werd echter  gevolgd door een veel  s terkere st i jg ine dan b i j-6o C,  zodat  het  gehal te na 48 uur  de aanvangswaarde w€€r ong€-veer bere ik t  had.  Bi j  minder s terke koude is  de res is tent iephasedus veel duideli jker. l. iogmaals 24 uur later bleek het gehalte op hetzelfd,e niveau te zijn gebleven, In de curves, die uit de bij dezetemperattiur gevonden waarden geconstrueerd werden, ontbreekt dusde uitputtingsphase. De temperatuur was well icht dusdanig, dat dedieren vr i j  genakkel i jk  aan deze toestand konden wennen en dusniet srel in een uitputting geraakten.De curves van het leverglycogeengehalte van bijnierloze ratten,die bij een temperatuur van + 10o C werden geplaatst, vertonen inpr inc ipe hetzel fde beeld a ls  b i j  normale d ieren werd gevonden.Bij de met physlologische zoutsolutie behandelde ratten is echtervan een resistentiephase nauwelijks sprake.De invloed van vitarnine C op het glycogeengehalte van de leveruit zich slechts op bepaalde ti jdstippen in de koude. Het glyco-geengehalte van de lever van aan een temperatuur van -6oC btoot-ges te lde  ra t t en  b l i j k t a l l een  nada t  de  d ie ren  36  uu r  b i i  dezeternperatuur hebben doorgebracht, bij de met vitamine C behandeldedieren s igni f icant  hoger te l iggen dan b i j  de contro les-  Het  le-verg lycogeenverhogend ef fect  van v i tamine C werd b i j  de aan eentemperatuur  van + 10t  C b lootgeste lde rat ten na 24 uur  en na 48uu r  koude  gecons ta tee rd .  f i i t  deze  gegeuens  hebben  we  geconc lu -deerd,  dat  het  ef fect  uan u i tamine C op het  g lycogeengehal te uande leuer  aan het  begin uan de res is tent iephase tot  u i t ing hont .He tze l f de  ge ld t  ook  voo r  de  b i j n i e r l oze  ra t t en ,  waa rb i j  he tg lycogeengehal te van de met .v i tarn ine C ingespoten d ieren,  nadatdeze 48 uur bij een temperatuur van + 10o C waren geplaatst, ho-ger was dan dat van de met physiologische zoutsolutie behandelderat ten.  LI i t  deze proeven t rokken wi j  de conclus ie,  r la t  de inuloeduan u i tanine C op het  g lycogeengehal te uan t le  leuer  i ie t  a fhanke-l iTA is  uan de adnuezigheid uan de b i jn ier .In  Ce proeven,  welke b i j  een ternperatuur  van + 10o C werdenuitgevoerd met nonuale manneli jke ratten, werd, behalve het glyco-geengehi ] l te  van de lever ,  tevens het  gewicht  van de b i jn ier  be-paald.He t  b i j n i e rgew ich t  we rd  u i t ged ruk t  i n  p rocen ten  van  he t  I i -chaamsgewicht  der  d ieren,  aan het  e inde van de proef .  De b i jn ierval  de v i tamine C-dieren,  evenals d ie van de met  physio logischezoutsolut ie  behandelde rat ten,  bf i jk t  s igni f icant  groter  te  z i jndan de bijnier van dieren, die niet in de koude werden gepl-aatst.De hypert rophie van de b i jn ier  van de met  v i tamine C behandeldedieren i-s, behalve na 72 uur koude, minder dan die van de contro-1es .  H ie ru i t  vo lg t  dus ,  da t  de  hype r t roph ie  van  de  b i j n i e r  me tgrote t loses v i tamine C weI  gedeel te l i jk  kan worden tegengegaan,maar niet, zoals in de l iteratuur wordt vermeld, geheel is te be-I  et ten.Het l ichaamsgewicht werd vddr en na de proef bepaatd. Het ge-wichtsverlies werd uitgedrukt in procenten van het aanvangsgewichtvan de rat. In alle experimenten werden de curves van de gewichts-afname vergeleken met  de leverg lycogeencurves.  Deze gel i jken inhun ver loop zeer  s terk op.e lkaar .  lVat  de inv loed van v i - tamine Cop het  l lchaamsgewicht  betref t ,  gezien de ger inge versctr i l len ingewichtsver l ies tussen de met  v i tamine C behandelde rat ten en decoi r t ro les,  werd h ieraan geen grote betekenis gehecht .Ui t  de proeven met b i jn ier loze d ieren is  komen vast  te  - taan,dat deze invloed van vitamine C niet afhankeli jk is van de aanwe-zigheid van de bijnier. De verhoging van het glycogeengehalte doorv i tamine C kan dus n iet  v ;orden toegeschreven ian een grotere se-cret ie  van d ie b i jn ierschorshormonen,  d ie van belang z i jn  voor  devonn ing  van  l eve rg l ycogeen .  Een  ande re  mose l i j khe id  i s ,  da i  dew e r k i n g  v a n  v i t a m i n e  C  d i r e c t  o p  h e t  l e v e r g l y c o g e e n  a a n g r i j p t ,b . v .  doc l  de  opbouw van  me lkzuu r  t o t  g l ycogeen  te  bevo rde ren .6 CHiervoor  waren u i - t  deAangezien echter in onrfect  van v i tamine C s.aangetoond, waren wijr i ng  voo r  he t  we rk ing lgezocht .  Ui t  a l  onze pC aan het begin van depassingsproces manifes'den  w i j  de  hypo lhese  tanrlere wi1 ze tle adaptadeze hypot l :ese mag hetmine C misschien wordedende adaptatie,Ondanks het feit, drlen bij de adaptatie vden ,  z i j n  we  van  men i tschorshorrnoon.  Evenmvan bjj nierschorshorrorin alle phasen van de rten z ien.  Zoekend naadat de gunstige invloel i j ke  i nv loeden  a l s  k rschreven. Deze schadelaanle id ing geven tot  Ischi jn l i jk  d ient  deze 'de ,,stresst. 3ij de medaling van de stofwissrtot de hypothese, datl i j ke  p r i kke l s ,  waa rbeen van de belangrUkstmoet worden gezien.vitamine C behandeldede contro les-  Het  le-I  werd b i j  de aan een?n na 24 uur en na 4g;  hebben  ue  geconc lu -g lycogeengehal te uantse  to t  u t t i ng  komt .)  r a t t en ,  waa rb i j  he tespoten d ieren,  nadat; waren geplaatst, ho-routsolutie behandel declus ie,  r la t  de inuloed,Je leuer i iet afhanbe-ur  van + 10o C werdenerd, behalve het glyco-h t  van  de  b i j n i e r  be -procenten van het  l i -l  de proef ,  De b i jn ierde met  physio logischeLficant groter te zijnoude werden gepl'aatst.v i tamine C behandeldelan die van de contro-i e  van  de  b i j n i e r  me tn worden tegengegaan,neld, geheel is te be-'roef bepaald. Het ge-'an het aanvangsgewichtlrves van de gewichts-res .  Deze  ge l i j ken  i nrv loed van v i tamine Cer inge verschi l len inhandelde ratten en des gehechl.komen vast te ,taan,Ii jk is van de aanwe-glycogeengehalte door1 ian een grotere se-n belang z i jn  voor  dee l i j k h e i d  i s ,  d a t  d eglycogeen aangr l jp t ,) geen  te  bevo rde ren ,Hiervoor  waren u j . t  de I i teratuur  wel  enige argumenten te put ten.Aangezien echter in onze proeven het leverglycogeenverhogend ef-f ec t  van  v i t am ine  C  s lech ts  op  bepaa lde  t i j ds t i ppen  kon  wordenaangetoond, waren wij van mening, dat er naar een andere verkla-r ing voor  het  werk ingsmechanisne van het  v i tamine moest  wordengezocht .  Ui t  a l  onze proeven b l i jk t ,  dat  het  ef fect  van v i tamineC aan het begin van de resistentiephase, dus dan wanneer het aan-passingsproces nani fest  begint  te  worden,  ontstaat .  I l ieru i t  meen-den wi j  de hypothese te mogen ste l len,  dat  u i tanine C op een ofaru lere wi1 ze de adaptat ie  aan kouLle beuorc l ,er t .  In  het  l icht  vandeze hypothese mag het leverglycogeenverhogend effect van vita-mine C misschien worden gezien a ls  een gevolg van snel ler  optre-dende adaptat ie .Ondanks het feit, dat bijnierschorshormonen een grote rol spe-len b i j  de adaptat ie  van hei  organlsme tegen schadel i jke inv loe-den ,  z i j n  we  van  men ing ,  da t  v i t an ine  C  n ie t  we rk t  a l s  b i j n i e r -scho rsho rmoon .  Evenmin  i s  waa rsch i j n l i j k  da t  he t  de  we rk ingvan bijnierschorshormonen potentieert, want in dat geval zou menin alle phasen van de alannreactie een effect van vitamine C moe-ten z ien.  Zoekend naar een andere verk lar ing,  v j .e1 het  ons op,dat  de gunst ige inv loed van v i tamine C voornamel i jk  b i j  schade-l i jke inv loeden a1s koude,  spier inspanning en in fect ies is  be-schreven.  Deze schadel i jke pr ikkels  hebben gemeen,  dat  ze a l lenaanle id ing ge ' ren tot  een verhoging van de stofwissel ing.  Waar-schijnli jk dient deze voor de verdediging van het organisme tegende ,"stresst. 3ij de meeste, andere soorten ,Ftress" heeft rnen eendaling van de stofwisseLing geconstateercl. bit heett ons gebrachttot de tlypothese, dat vitamine C van belang is voor die schade-l l j ke  p r i kke l s ,  waa rb i j  een  ve rhog ing  van  de  s to fw i sse l j . ng  a l seen van de belangrUkste verdedigingsmechanismen tegen ,Ie ,5tress'rnoet worden gezlen.{ 1

Vitamine C, bijnier en adaptatie:enige onderzoekingwn over de invloed van vitamine C op het leverglycogeengehalte van een koude blootgestelde normale en bijnierloze nier

https://pure.rug.nl/ws/files/3472210/Wied.PDF

Vitamine C, bijnier en adaptatie:enige onderzoekingwn over de invloed van vitamine C op het leverglycogeengehalte van een koude blootgestelde normale en bijnierloze nier

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

ARTS repository - University of Groningen