Beli luk je prehrambena namirnica koja je od davnina korišćena u prevenciji i lečenju različitih bolesti
bakterijskog, gljivičnog i virusnog porekla i bez štetnih efekata. U starom Egiptu su beli luk davali
radnicima koji su gradili piramide povećavajući na taj način njihovu izdržljivost a u staroj Grčkoj je
bio hrana atletičara na Olimpijskim igrama. U Kineskoj medicini je prepisivan kao sredstvo koje
pomaže u disanju i varenju, posebno za dijareju i protiv crevnih parazita. U Indiji se pre 2.000 godina
koristio za lečenje srčanih bolesti i artritisa a u Engleskoj u srednjem veku je korišćen za lečenje
različitih bolesti poput opstipacije, zubobolje, edema, ujeda životinja i kuge. Njegova popularnost, u
tom smislu, nije ni do danas opala, štaviše brojna istraživanja dokazuju mnoge korisne osobine ove
namirnice koja služi kao hrana ali i kao lek.
Proizvodnja belog luka u našoj zemlji se obavlja setvom odn. sađenjem češnjeva (ručno ili mašinski) u
jesen ili u proleće na površini oko 9 000 ha. Proizvođači treba da koriste sertifikovan sadni materijal jer
u protivnom može da se desi da češnjevi budu zaraženi endoparazitnom nematodom Ditylenchus
dipsaci (Kühn) Filipjev, koja je jedna od najštetnijih nematoda jer dovodi do totalnog propadanja
glavica i kompletnog gubitka prinosa. Ova nematoda je izraziti polifag, javlja se i na semenu lucerke,
pasulja, deteline itd. ali i na 450 drugih domaćina gajenih biljaka i korova. U proleće, na mladom luku
infekcija može da bude asimptomatska, ali kako životni ciklus traje samo 20 dana a svaka ženka može
da položi i do 500 jaja, intenzivnim razmnožavanjem ubrzano raste brojnost nematoda. Simptomi se
uočavaju na lukovicama odn. češnjevima u vidu braon pega koje se spajaju i zahvataju celo tkivo uz
degradaciju srednje lamele ćelijskog zida i dovode do totalnog propadanja lukovica pri čemu se
pojavljuje intenzivan i neprijatan miris. Nematoda može da opstane godinama u suvom materijalu a
opstaje i na velikom broju korova, pa se teško može iskoreniti. Poseban problem je u organskoj
proizvodnji jer nema efikasnih bio-pesticida tako da su profilaktičke mere od esencijalnog značaja.
Pojava D. dipsaci je do sada utvrđena kod dva proizvođača iz okoline Beograda.
Da bi se utvrdilo genetičko srodstvo odn. moguće poreklo ovih izuzetno štetnih nematoda koriste se
molekularne metode koje uz pomoć PCR (Lančane Reakcije Polimeraze), sekvenci i odgovarajućih
kompjuterskih programa porede genetičku sličnost naših i stranih populacija. Molekularnim metodama
je utvrđeno da je najbliži srodnik naših populacija ove nematode populacija iz Kine, što ukazuje da je
mogao biti korišćen sadni materijal belog luka uvezen iz Kine. Novija istraživanja u Evropi su
potvrdila prisustvo još opasnije nematode D. gigas koja je za sada otkrivena samo u Poljskoj na
semenu boba
