İstanbul, Şehzade ve Edirne, Selimiye Külliyelerinde İşlevsel Sistemler ve Kalite Analizi

Abstract

<p>Tarihi yapılarda işlevsel sistemler olarak adlandırılan ısıtma, soğutma, havalandırma, aydınlatma, akustik, temiz ve atık su sistemleri ile çatı akaçlama sistemleri, yapıların uzun süre ayakta kalmasında en önemli etkenler arasında olmuştur. Yapıların su ihtiyacını karşılamak, atık ya da yağmur/kar sularının tahliye edilmesini sağlamak, mekânların ve kullanıcılarının ısıl konfor, doğal havalandırma, serinleme ve aydınlatma koşullarına yardımcı olmak üzere tasarlanan bu sistemler, yapıyla birlikte çoğunlukla bir vakıf eseri olarak inşa edilmişlerdir. Bu araştırma kapsamında Mimar Sinan’ın çıraklık eseri olarak atfedilen İstanbul, Şehzade Külliyesi ile ustalık eseri olarak anılan Edirne, Selimiye Külliyesi sahip oldukları işlevsel sistemleri açısından incelenmiş, bu sistemler, türleri, mimari özellikleri, konumları bakımından ilk kez tanıtılarak işlevsel kalite analizi bağlamında değerlendirilmiştir. Böylece Mimar Sinan’ın mesleğinin ilk dönemi ve son döneminde inşa ettiği iki külliye yapısında uyguladığı işlevsel sistemlerde karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Mimar Sinan’ın inşa ettiği külliye yapıları plan, mimari ve süsleme özellikleri bakımından oldukça fazla çalışılan bir konu olmasına rağmen, bu yapıların pasif yaşam koşullarının bir parçası olan işlevsel sistemleri açısından çok kısıtlı düzeyde incelenmiş olması, konunun özgünlük değerini artırmaktadır.</p&gt