The author examines the concept of “citizenship” and shows how the definition of the concept and its scope have changed. “Citizenship” entered the social science lexicon as a code word for the capacity of post-WWII capitalism to reform itself by providing formal, and even a modicum of substantive equality for those who were initially at its losing end: workers or the “proletariat.” Citizenship connoted rights and equality as counterforce to a simultaneously wealth- and inequality-producing capitalism. It was then generalized beyond its original meaning as counter-concept to class, to other types of equality-seeking movements. Citizenship thus became a metaphor and platform for intra-societal claims-making by excluded groups. The author traces the development of citizenship in the altogether different context of international migration, from being a “right” to something that needs to be “earned.”Autor artykułu analizuje pojęcie „obywatelstwa” oraz ukazuje, jak zmieniała się sama jego definicja oraz zakres przedmiotowy. Termin „obywatelstwo” wszedł do leksykonu nauk społecznych jako słowo kluczowe określające zdolność powojennego kapitalizmu do zreformowania się poprzez zapewnienie choćby w minimalnym stopniu formalnej równości materialnej tym, których początkowo postrzegano jako osoby przegrane: robotnikom lub „proletariatowi”. Obywatelstwo kojarzyło się z prawami i równością i jednocześnie stało w opozycji do kapitalizmu, który wytwarza bogactwo i nierówności. Termin ten został następnie uogólniony, wychodząc poza swoje pierwotne znaczenie jako kontrkoncepcja wobec społeczeństwa klasowego, i przeniesiony na inne rodzaje ruchów dążących do równości. W ten sposób obywatelstwo stało się metaforą i platformą do wewnątrzspołecznego wysuwania roszczeń przez wykluczone grupy. Autor śledzi rozwój koncepcji obywatelstwa w całkowicie nowym kontekście migracji międzynarodowych, reflektując nad nim jako nad „prawem” do czegoś, na co trzeba „zapracować”
