İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
İzmir, sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihi varlıklar ile önemli bir turizm şehridir. 19. Yüzyıldan bu yana modern turizm hareketlerine sahne olan İzmir, bünyesinde pek çok turizm türüne uygun, farklı turistik çekim unsurlarını barındırmaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarından 1950’li yıllara kadar olan süreçte dünya ve Türkiye, sosyal ve ekonomik anlamda çalkantılı bir süreçten geçmiştir. Bu dönemde Türkiye’nin finansal olarak kısıtlı imkân ve kaynağa sahip olması sebebiyle planlı dönem öncesi süreçte Türk ve İzmir turizmin gelişimine uygun bir ortamın varlığından söz etmek pek mümkün olmamıştır. Bu durum 1960’lı ve 1970’li yıllarda da devam etmiş, bu dönemlerde ulaşım ve konaklama alanındaki eksiklikler İzmir turizminde etkisini yoğun şekilde hissettirmiştir. 1982 tarihinde çıkarılan Turizmi Teşvik Kanunu ile beraber Türkiye’de konaklama yatırımı yapılmasının kolaylaştırılması adına bazı teşvikler getirilmiş ve bu dönemde izlenilen politikalar sonucunda İzmir turizminin bugünkü konumunun temelleri atılmıştır. 1990’lı yıllardan itibaren Türk turizm politikalarında alternatif turizm çeşitlerine daha çok yer verilmeye başlanmış, bu durum 2000’li yıllarda artarak devam etmiştir. Türk turizm politikalarındaki bu değişim İzmir’e de yansımış ve bilhassa 2000’li yıllar ile beraber kongre, termal ve sağlık turizmi gibi alternatif turizm çeşitleri İzmir turizmine dair tartışma ve çözüm önerilerinde kendine geniş yer bulmuştur. iv Son 20 yılda alanyazın ve sektör temsilcileri tarafından İzmir’in sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihi zenginlikler nedeniyle turizm alanında önemli bir potansiyele sahip olduğu ancak bu potansiyelin iyi değerlendirilemediği görüşü sıklıkla dile getirilmektedir. Bu sebeple bu araştırmada cumhuriyet dönemi İzmir turizminin tarihsel süreci ortaya koyulmuş ve mevcut durumun geçmiş ile bağı sorgulanmıştır. Ayrıca İzmir turizmine dair güncel tartışmalara da değinilerek görüş ve önerilerde bulunulmuştur