van Voorden, Frits W.

Dutch

Bulletin KNOB

REDACTIEDe architectuur van het maaiveldF. W. van VoordenBij de bewaring van cultuur uit heden en verle-den is de aandacht in Nederland vooral gerichtop onderwerpen en thema's betreffende de ge-bouwde omgeving, in het bijzonder het stedelijkgebied. Architectonische en stedebouwkundigeprestaties uit het verleden worden ontdekt, be-schreven en beschermd, en krijgen zodoendeeen plaats in de hedendaagse cultuur. Oud ennieuw vormen samen onze gebouwde omgeving.Het maaiveld is in het stedelijk gebied geredu-ceerd tot ordenend schema voor de situeringvan gebouwen en (open)bare ruimten. Het is te-gelijkertijd een scheidingslaag tussen de cultuur-elementen boven en onder de grond, tussen hetbodemarchief en het gebouwd archief. Het maai-veld wordt nauwelijks meer ervaren als deel vanhet oorspronkelijke landschap, zelfs niet in degroengebieden van de stad die door inrichtingen beheer zijn losgemaakt van de geschiedenisPlattegrond van de Clusiustuin, vervaardigddoor I. C. Woudanus in 1610 (fotoKunsthistorisch Instituut der RijksuniversiteitUtrecht, neg. blad, 1691-10).ter plaatse. Het zijn gecultiveerde kavels waarinde natuur volgens een vastomlijnd ontwerp aan-wezig mag zijn.In het buitengebied, het cultuurlandschap, is debetekenis van het maaiveld voor de cultuurge-schiedenis vaak niet anders dan in het stedelijkgebied. Het is een ondergrond en een kadervoor bouwkundige objecten: voor boerderijen,buitenplaatsen, vestingwerken en civieltechni-sche werken. En het is. noodzakelijkerwijs, dedrager en voedingsbodem voor de nog reste-rende natuur.De realiteit van verstedelijking is onontkoom-baar. En dus is het begrijpelijk dat het bouwkun-dige element veel aandacht krijgt. Het is echterniet juist dat daarbij de natuurlijke context, teweten het landschap, het water, de bodem ende lucht/het licht, op de achtergrond raakt. Dezenatuurlijke elementen zijn onmisbaar om de es-sentie van de cultuur, ook die van stedebouw enarchitectuur, te ervaren.Het internationale symposium 'The AuthenticGarden' dat onlangs in Leiden is gehouden naaraanleiding van het vierhonderd-jarig bestaan vande Leidse Hortus Botanicus confronteert onsmet de eenzijdigheid van het tegenwoordige cul-tuurbeheer, waarin de materiële cultuur zo domi-nant is geworden, en waarbij het landschapwordt gezien als een verzameling fragmenten,zonder oog voor de oorspronkelijke samenhangdie de natuur biedt.De bijdragen in dit nummer van het Bulletin ma-ken iets duidelijk van de bijzondere architectuurvan het maaiveld: ontmoetingsvlak van verschil-lende disciplines (Hacquebord), vindplaats vancultuurgeschiedenis en tuinarchitectuur (Sieger)en bodemarchief ('Verborgen steden'). Het maai-veld verbergt het 'verleden' (Franssen) en draagtde 'geschiedenis' (Kossmann). Het is als hetware een geografische boekhouding van het-geen we hebben geleend van de natuur.HORTI PUBLICI ACADEMIA LUGDUNO-BATAVAL CUM AREOLIS ET PULVILLIS VERA DELINEATIO.BULLETIN KNOB 1990-3

De architectuur van het maaiveld

https://bulletin.knob.nl/index.php/knob/article/download/vanVoorden1/307

De architectuur van het maaiveld

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Bulletin KNOB