Het argument dat de vernieuwde Transgenderwet seksueel geweld tegen vrouwen in de hand werkt, berust op empirisch aantoonbare misvattingen. Vier gerenommeerde wetenschappers leggen het uit

Bicanic, I.

Lagro-Janssen, T.

Naezer, M.

Römkens, R.

Dutch

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)UvA-DARE (Digital Academic Repository)Angst voor vernieuwde Transgenderwet is ongegrondNaezer, M.; Römkens, R.; Lagro-Janssen, T.; Bicanic, I.Publication date2023Document VersionFinal published versionLink to publicationCitation for published version (APA):Naezer, M. (null), Römkens, R. (null), Lagro-Janssen, T. (null), & Bicanic, I. (null). (2023).Angst voor vernieuwde Transgenderwet is ongegrond., Sociale Vraagstukken.https://www.socialevraagstukken.nl/angst-voor-vernieuwde-transgenderwet-is-ongegrond/General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an opencontent license (like Creative Commons).Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, pleaselet the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the materialinaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letterto: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. Youwill be contacted as soon as possible.Download date:24 Jan 2024Het argument dat de vernieuwde Transgenderwet seksueel geweldtegen vrouwen in de hand werkt, berust op empirisch aantoonbaremisvattingen. Vier gerenommeerde wetenschappers leggen het uit.Door Marijke Naezer, Renée Römkens, Toine Lagro-Janssen, Iva Bicanic30 mei 2023Binnenkort wordt de vernieuwde Transgenderwet behandeld in de Tweede Kamer.Deze wet maakt het voor mensen makkelijker om hun juridische geslacht te wijzigenin hun geboorteakte, en daarmee in hun paspoort.De wet zou een stap vooruit zijn in de waarborging van de mensenrechten van trans-gender personen, en leek in eerste instantie op brede steun te kunnen rekenen in deTweede Kamer.Cijfers laten zien dat plegers meestal bekenden vanhet slachtoffer zijnInmiddels is dit onzeker, omdat één argument tegen de wet in zowel het politieke alshet publieke debat de boventoon is gaan voeren, namelijk dat de nieuwe wet de wegvrij zou maken voor mensen (cisgender mannen, transgender vrouwen) om vrouwenaan te randen en te verkrachten in (semi-)publieke, gescheiden ruimten zoalsvrouwentoiletten of -kleedkamers, of residentiële omgevingen zoals gevangenissen enblijf-van-mijn-lijfhuizen.Voor dit argument bestaat echter geen onderbouwing vanuit de wetenschap of deprofessionele praktijk. Het veronderstelde risico op een toename van seksueel geweldberust op empirisch aantoonbare misvattingen. We noemen er drie.Bekende versus onbekende plegersTen eerste is de genoemde redenering gebaseerd op de stranger-danger mythe, dieveronderstelt dat seksueel geweld veelal door onbekenden gepleegd wordt. Cijferslaten echter zien dat plegers juist meestal bekenden van het slachto�er zijn, zoals(ex-)partners, dates en familieleden.LHBT Sociologisch onderzoekAngst voor vernieuwdeTransgenderwet is ongegrondWetenschappers & professionals over maatschappelijke kwestiesUit het representatieve bevolkingsonderzoek Seksuele gezondheid in Nederland vanRutgers (2017) bleek dat bij vrouwen die op of na hun zestiende voor het eerstseksueel geweld meemaakten, dit in 44 procent van de gevallen door hun (ex)partnergepleegd werd. In 22 procent van de gevallen was de pleger een onbekende. Bijvrouwen die voor hun zestiende voor het eerst te maken kregen met seksueel geweld,was de pleger in 39 procent van de gevallen een familielid en slechts in 14 procent vande gevallen een onbekende.Er wordt nooit verwezen naar het risico dat mannenlopen in mannenruimtenDit sluit aan bij ander onderzoek, dat liet zien dat seksueel geweld in 80 tot 85 procentvan de gevallen door een bekende gepleegd wordt (Nationaal RapporteurMensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, 2014; Bicanic et al., 2014; Mulderet al., 2021). Seksueel geweld vindt dan ook in verreweg de meeste gevallen op andereplekken plaats dan in (semi-)openbare ruimten, namelijk achter de voordeur.Geen paspoort nodigVoor geweld dat wel in een (semi-)publieke ruimte gepleegd wordt, geldt dat mensengeen paspoort hoeven te laten zien om binnen te komen, zoals diverse auteurs(bijvoorbeeld journalist Valentijn de Hingh en onderzoekers van de UniversiteitUtrecht) eerder al betoogden. Een cisgender man met kwade bedoelingen hoeft zijnpaspoort dus niet aan te laten passen om een vrouwentoilet of -kleedruimte binnen tedringen.Een derde misvatting is het idee dat transgendervrouwen een gevaar vormenOok is het zeer onwaarschijnlijk dat cisgender mannen hun juridische geslacht latenwijzigen om toegang te krijgen tot een vrouwengevangenis of een blijf-van-mijn-lijfhuis voor vrouwen. Zelfs als iemand zich deze moeite zou getroosten, is de kanszeer klein dat hij toegang krijgt tot vrouwelijke gevangenen of vrouwen in een blijf-van-mijn-lijfhuis. In landen waar mensen hun geslacht al mogen laten registreren opbasis van zelfbeschikking, blijkt dit inderdaad niet te gebeuren.Niet alleen vrouwen worden slachtofferEen tweede misvatting is de veronderstelling dat alleen vrouwen slachto�er wordenvan seksueel geweld. Ook mannen en jongens worden slachto�er, hoewel in veelmindere mate. Uit het eerdergenoemde onderzoek van Rutgers blijkt dat de plegers ineen deel van de gevallen vrouwen zijn (11 procent bij mannen onder de zestien; 33procent bij mannen boven de zestien), maar meestal mannen (79 procent bij mannenonder de zestien; 62 procent bij mannen boven de zestien). Het is opmerkelijk dat ernooit verwezen wordt naar het risico dat mannen lopen in mannenruimten.Plegers zijn bijna altijd mannenEen derde misvatting is het idee dat transgender vrouwen een gevaar vormen voorcisgender vrouwen. Hier is geen empirisch bewijs voor. Het onderzoek van Rutgersmaakte duidelijk dat minder dan 1 procent van de plegers van seksueel geweld tegenvrouwen van zestien jaar en ouder een vrouw was. In 6 procent van de gevallenbetrof het een groep (gender niet gespeci�ceerd) en in 94 procent van de gevallen wasde pleger een man. De enkele, maar vaak geciteerde buitenlandse casus van eentransgender vrouw die seksueel geweld pleegde in de vrouwengevangenis, is eenuitzondering.Diverse analyses hebben laten zien dat seksueel geweld gepleegd door cisgendermannen samenhangt met ongelijkheid tussen mannen of mannelijkheid en vrouwenof vrouwelijkheid en met schadelijke gendernormen.Seksueel geweld kan een manier zijn omtransgender mensen te ‘straffen’Zo vond 15 procent van de jongens en jonge mannen die deelnamen aan een surveyvan Rutgers en Atria een aanranding of verkrachting de eigen schuld van een vrouw,als zij sexy kleding droeg. Ook vond 12 procent van deze jongens dat een man rechtheeft op seks als hij tijdens een date het eten betaald heeft, en 13 procent dat hij ditrecht heeft als hij eenmaal opgewonden is.Dit soort normen verhoogt het risico op plegerschap. Het veranderen van dergelijkeopvattingen wordt gezien als een belangrijke stap in de preventie van seksueelgeweld.Transgender mensen vaker slachtofferTot slot zijn transgender mensen, vooral transgender vrouwen, juist disproportioneelvaak slachto�er van seksueel geweld. Onderzoek van Transgender NetwerkNederland wees uit dat seksueel geweld onder Nederlandse transgender personentwee tot zeven keer vaker voorkomt dan onder de algemene bevolking; een bevindingdie wordt bevestigd in nationaal en internationaal onderzoek.Uit de ervaringen van transgender slachto�ers blijkt dat de gemarginaliseerde positievan transgender mensen hen kwetsbaar maakt voor seksueel geweld. Allerleivooroordelen en stereotypen over transgender mensen werken dergelijk geweld in dehand, zoals nieuwsgierigheid naar de geslachtsdelen van transgender mensen,seksualisering van transgender mensen en transhaat.Seksueel geweld kan bovendien een manier zijn om transgender mensen te ‘stra�en’voor het zich niet conformeren aan traditionele gendernormen, of een manier voorplegers om te laten zien dat zij zelf wél aan die normen voldoen.Seksueel geweld is ongeldig tegenargumentKortom, het argument dat de vernieuwde Transgenderwet het risico op seksueelgeweld jegens cisgender vrouwen verhoogt, is ongefundeerd en kan geen argumentzijn om tegen de wet te stemmen.De Transgenderwet beoogt emancipatie van transgender mensen. Die emancipatieversterkt de maatschappelijke positie en de weerbaarheid van deze groep, en kanaldus een positieve bijdrage leveren aan de bescherming van transgender mensentegen seksueel geweld.Marijke Naezer is cultureel antropoloog en genderstudies-wetenschapper. Zewerkt als onafhankelijk onderzoeker en spreker. Renée Römkens is criminoloogen emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld aan de Universiteit vanAmsterdam. Daarnaast was ze van 2012 tot 2019 directeur van Atria,Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis. Toine Lagro-Janssenis emeritus hoogleraar Vrouwenstudies Medische Wetenschappen aan hetRadboud UMC Nijmegen. Daarnaast werkte ze als huisarts en is ze oprichter vanhet Centrum Seksueel Geweld Gelderland-Zuid en -Midden. Iva Bicanic is klinischpsycholoog, onderzoeker, hoofd van het Landelijk Psychotraumacentrum van hetUMC Utrecht en directeur-bestuurder van het Landelijk Centrum SeksueelGeweld. Foto: Mart Productions via Pexels.com

Angst voor vernieuwde Transgenderwet is ongegrond

https://pure.uva.nl/ws/files/146788124/Angst_voor_vernieuwde_Transgenderwet_is_ongegrond_Sociale_Vraagstukken.pdf

Angst voor vernieuwde Transgenderwet is ongegrond

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

International Migration, Integration and Social Cohesion online publications