'Ege Universitesi Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi'
Abstract
Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.6. ÖZET Hepatit A enfeksiyonu toplumda yaygın görülen, önemli morbitide ve ileri yaşlarda geçirildiğinde mortalite nedeni olabilen bir hastalıktır. Hastalık sosyo ekonomik koşullarla yalandan ilgili olduğu için, belli bir bölgede alınacak önlemlerin ve son yıllarda geliştirilen aşı uygulama politikasının saptanmasında epidemiyolojik çalışmaların yapılması önemlidir. Bu çalışmada İzmir ilinde hepatit A enfeksiyonunun farklı yaş gruplarında seroprevalansının ve buna etki eden sosyo-ekonomik faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmaya İzmir ilinde yaşayan sosyo-ekonomik düzeyleri farklı 1-65 yaş arasında 1 124 kişi alınmıştır. Çalışma grubunun büyük çoğunluğu (928) kişi 1-18 yaş arası çocuklar ve gençlerdir. Bir- 18 yaş arasındaki grubu oluşturmak için İzmir ilinde genellikle sosyo-ekonomik düzeyi orta ve iyi olan semtlerden dört okul, sosyo-ekonomik düzeyi genellikle orta ve kötü olan semtlerden dört okul olmak üzere sekiz okulun öğrencileri alınmıştır. Erişkin yaş grubu bu okulların öğretmenleri ve hastaneye gelen gönüllülerden oluşturulmuştur. Çalışma grubuna alınan 1-18 yaş grubundakilerin anne ve babalarına daha büyük yaştakilerin kendilerine, sosyo-ekonomik koşullar ile ve enfeksiyonun bazı özellikleri ile ilgili sorulan içeren bir anket uygulanmıştır. Anket formları ile birlikte kan alınmak üzere onay verildiğini gösteren bir formu dolduranların çocuklarından, erişkin grupta da bu formu imzalayanlardan alınan kan örneklerinde total anti-HAV bakılmıştır. Çalışma grubuna alman 1124 kişi 1-2, 3-6, 7-10, 11-14, 15,18, 19-25 ve 25 yaş üstü olmak üzere 7 gruba ayrılmıştır. Bu gruplardaki total anti-HAV pozitiflik oranlan saptanmış ve bu oranlara çeşitli faktörlerin etkileri araştırılmıştır. Tüm grupta prevalans % 38.9 bulunmuştur. Onsekiz yaşına kadar olan 928 çocuk ve gençte prevalans % 29.1 dir. Yaş gruplarına özgün prevalanslar, 1-2 yaş arasında % 5.9, 3-6 yaş arasında % 12.9, 7-10 yaş arasında % 33, 11-14 yaşta % 32.8, 15-18 yaşta % 43.2, 19-24 yaşta % 71.4, 25 yaş üstünde % 91.7 olarak bulunmuştur. Tüm gruplarda cinsler arasında fark yoktur. 59Köylerde oturanlarda kent içinde oturanlara göre, gecekonduda oturanlarda apartman ve villa tipi evlerde oturanlara göre prevalans anlamlı olarak yüksektir. Annenin ve babanın eğitim düzeyi yükseldikçe prevalans düşmektedir. Anne-baba meslekleri dikkate alındığında sağlık personelinin çocuklarında seropozitifik en düşüktür. Bunu memur ve işçi çocukları izlemektedir. Babaları işsiz olan çocuklarda seropozitiflik en yüksektir. Evde kalabalık yaşam, ekonomik durumun kötü olması, evde suyun bulunmaması evde tuvaletin dışarıda olması seropozitiflik oranını anlamlı olarak arttırmaktadır. Hepatit A geçirenlerin beklendiği gibi bir kısmında sarılık öyküsü yoktur. Sonuç olarak hepatit A enfeksiyonu prevalansı İzmir ilinde orta endemisite olarak tanımlanan düzeylerdedir, ilimizde diğer bölgelerimize göre daha düşük olarak saptanan prevalans, sosyo-ekonomik koşulların daha iyi olmasına bağlanmıştır. Hastalığı geçirme yaşı ileri yaşlara kaymaktadır. Ancak hala endemiktir. Korunmada öncelikle sosyo-ekonomik koşulların dolayısıyla hijyenik koşulların iyileştirilmesi, gelişmiş ülkeler düzeyine çıkarılması ve aşılamanın uygun olduğu düşünülmektedir. Aşılamanın prevalansın okul çağında üç katına çıktığı göz önünde bulundurularak okula başlamadan önce yapılmasının daha yararlı olacağı sonucuna varılmıştır. 6
