"The largest operation to save children during the Second World War" : Diana Budisavljević as an object of memory practices in the Former Yugoslavia and Serbia
Przedmiotem zainteresowania artykułu są przemiany, jakim po drugiej wojnie światowej podlegała narracja o Dianie Budisavljević (1891-1978). Budisavljević była pomysłodawczynią i koordynatorką akcji ratowania serbskich dzieci z ustaszowskich obozów w czasie drugiej wojny światowej. Interesuje nas, jak kształtowała się pamięć o jej działalności, zarówno w okresie istnienia socjalistycznej Jugosławii, jak i po jej rozpadzie – w Serbii. Obecnie mamy do czynienia ze wzmożonym zainteresowaniem Budisavljević w serbskiej i chorwackiej kulturze narodowej. Przeprowadzona analiza publikacji książkowej (Boška Lomovicia, Knjiga o Dijani Budisavljević [‘Książka o Dianie Budisavljević’], 2013) oraz narracji muzealnej (wystawa Najveća akcija spašavanja dece u Drugom svetskom ratu - Dijanina deca [’Największa akcja ratowania dzieci w czasie drugiej wojny światowej – dzieci Diany’], Belgrad, 2018) prowadzi do wniosku, że we współczesnej serbskiej kulturze pamięci postać ta jest wykorzystywana instrumentalnie i używana do doraźnych celów politycznych.The article considers how the narrative about Diana Budisavljević (1891–1978) was changed after the Second World War. Budisavljević was the originator and coordinator of the rescue of Serbian children from Ustashe camps during the war. The authors scrutinize how the memory of her actions was shaped first in socialist Yugoslavia and, after its collapse, in Serbia. Today, Budisavljević is the subject of increased interest in both Serbian and Croatian national culture. Our analysis of the book by Boško Lomović Knjiga o Dijani Budisavljević (Book about Diana Budisavljević, 2013) and a museum narrative devoted to Budisavljević in the exhibition Najveća akcija spašavanja dece u Drugom svetskom ratu – Dijanina deca (The Largest Operation to Save Children During the Second World War: Diana’s Children, Belgrade, 2018) lead the authors to conclude that, as a figure, Budisavljević is used instrumentally and for short-term political purposes in the modern Serbian culture of remembrance
