Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları’nın ikinci sayısını yayımlamaktan onur duyuyoruz. İlk
sayımızda dergimizin amaç ve ilkeleri ile yayın ve danışma kurulu üyelerimizi sizlere duyurmuştuk.
Aynı ilkeler çerçevesinde bu sayımızı yayımlarken önceki sayının deneyim ve uygulama yöntemlerinin
ortaya koyduğu gerçekler karşısında bazı yenilikler yapmayı uygun gördük. İkinci sayımızdan
itibaren sayfalarımızı İngilizce yazılara da açmaya karar verdik. Artık çift dilli yayın yapan
bir dergiyiz. Bu konu ile ilgili dergimizin web sitesini düzenleme çalışmalarımız sürüyor. Ayrıca,
editörler kurulumuzda bazı değişikliklere gittik ve danışma kurulumuza yeni üyeler ekledik.
Bunlarla ilgili bilgilere sayımızın künyesinde ve web sitemizde ulaşabilirsiniz

Ayaydın Cebe, Günil Özlem

Tezcan, Nuran

Turkish

Kapadokya University Institutional Repository

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.     • Cilt 1 / Sayı 2 / Kış 2021 Sunuş • Nuran Tezcan Kapadokya Üniversitesi ORCID: 0000-0002-8371-6586 nuran.tezcan@kapadokya.edu.tr   Günil Özlem Ayaydın Cebe  Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ORCID: 0000-0002-1697-4104 gunilozlem@gmail.com    Tezcan, Nuran ve Günil Özlem Ayaydın Cebe. “Sunuş”. Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 1.2 (Kış 2021): 1-4. DOI: https://doi.org/10.54281/kundergisi.10        Kün 1.2 (Kış 2021)   2      Sunuş  Nuran Tezcan ve Günil Özlem Ayaydın Cebe  Değerli Okurlar,  Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları’nın ikinci sayısını yayımlamaktan onur duyuyoruz. İlk sayımızda dergimizin amaç ve ilkeleri ile yayın ve danışma kurulu üyelerimizi sizlere duyurmuş-tuk. Aynı ilkeler çerçevesinde bu sayımızı yayımlarken önceki sayının deneyim ve uygulama yön-temlerinin ortaya koyduğu gerçekler karşısında bazı yenilikler yapmayı uygun gördük. İkinci sa-yımızdan itibaren sayfalarımızı İngilizce yazılara da açmaya karar verdik. Artık çift dilli yayın ya-pan bir dergiyiz. Bu konu ile ilgili dergimizin web sitesini düzenleme çalışmalarımız sürüyor. Ay-rıca, editörler kurulumuzda bazı değişikliklere gittik ve danışma kurulumuza yeni üyeler ekledik. Bunlarla ilgili bilgilere sayımızın künyesinde ve web sitemizde ulaşabilirsiniz.  Önceki sayımızda duyurduğumuz üzere dergimizin bu sayısını “edebiyat tarihi yazımı” konusuna ayırmıştık. Duyurumuzda, Türk edebiyatı çalışmalarının her dönemi için günümüzde yeni bir Türk edebiyat tarihi yazma gereksiniminin bu alanın uzmanlarının ortak bir kaygısı oldu-ğunun altını çizmiştik. Gerek edebiyata yenilikçi yaklaşımların geliştirilmesi ihtiyacı, gerekse me-tin incelemelerinin yükselen bir hızla artması, edebiyat tarihi yazımını yenilikçi perspektiflerden tartışmayı kaçınılmaz kılmaktadır. Alan uzmanlarının bu konuya büyük ilgi göstermesine ve yazı gönderme konusunda söz vermesine rağmen, böylesine kapsamlı ve çok yönlü bir konu üzerine tek bir sayı yayını sürecinde istenilen kapasitede bir yazı niceliğinin gerçekleşmesinin haklı olarak sonuç verici olmadığını gördük. Dolayısıyla, özel sayı etiketinden vazgeçtik. Bu konudaki projele-rimizi daha geniş bir zamana bırakarak bir sempozyuma dönüştürmenin daha doğru olacağını düşündük. Böyle olmakla birlikte, bu girişimimiz, Türk edebiyatı tarihi alanında çok önemli ve verimli çalışmaların ortaya çıkmasını da sağladı. Bu konuda edebiyat tarihine yeniden bakışa pen-cere açan, özgün görüşler içeren yazılara ulaştık ve bunları dergimizin bu sayısı için duyurduğu-muz temaya sadık kalarak yayımlamaktan övünç duyuyoruz. Bu yazıların ilki, Viyana Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü öğretim üyesi Edith Gülçin Amb-ros’a ait. Klasik ve modern Türk edebiyatı alanında her zaman yenilikçi bakış açısıyla dikkat çeken ve bu alanda zengin bir yayın külliyatına sahip olan Ambros, “On Dokuzuncu Yüzyıl Öncesi Os-manlı Edebiyatı: Ana Akımlar ve Eğilimler” başlıklı yazısında, Osmanlı-Türk edebiyatının tarihsel dönemlendirmeye dayanan “klasik” sınıflandırma anlayışının ötesinde bir edebiyat tarihi öneri-siyle yeni bir bakış geliştiriyor. On dokuzuncu yüzyıla kadar ortaya çıkmış ana akımlar ve eğilim-Sunuş   Kün 1.2 (Kış 2021)  3 ler üzerinden yeni bir değerlendirmeye yöneliyor. Bu yolla genelden özele bir sınıflandırma yapa-rak saray patronajına dayanan yüksek edebiyatın türleri ile halk edebiyatı arasındaki algı ve estetik söylem açısından ilişkiye dikkat çekiyor. Bu ilişki bağlamında edebiyat türleri ile toplum katman-larının dünya algıları, estetik anlayışları arasındaki paralellikleri konu edinerek edebiyatın klasik olarak adlandırılan saray ya da yüksek sınıf edebiyatı ile halk edebiyatı olarak adlandırılan kat-manı arasındaki alışverişlere yepyeni bir pencere açıyor. Tür ve söylemdeki paralelliklere dayana-rak edebiyatın dört katman üzerinden yorumlanabileceğine dair bir yol gösteriyor.  Uzun yıllar Strazburg Üniversitesi Türk Çalışmaları Bölümünde öğretim üyesi olarak yap-tığı çok dilli ve karşılaştırmalı araştırmalarla modern Osmanlı-Türk edebiyatı konusunda ufku-muzu açan Johann Strauss’un “East and West: Émigré Literature in the Ottoman Empire (18th–20th Century)” başlıklı makalesi, yayımlamaktan dolayı övünç duyduğumuz bir diğer yazı. Tarih-sel açıdan hem Ambros’un hem de çeviri bölümünde yer alan Hanna Sohrweide’nin araştırmala-rını kronolojik açıdan tamamlayan çalışmasında Strauss, on sekiz ve on dokuzuncu yüzyıllarda, Osmanlı İmparatorluğu’na öncelikli olarak siyasi amaçlarla göç eden Batılı ve Doğulu yazarları konu alıyor ve bu alanda Türkiye’de pek bilinmeyen kişiliklere ışık tutuyor. Orta ve Doğu Avrupa (İsveç, İtalya, Macaristan, Polonya, Romanya) ile Afganistan, İran, Mısır ve Kafkasya’dan Os-manlı’ya gelen yazarların yapıtlarını “göçmen edebiyatı” kavramı çerçevesinde değerlendiren Strauss, söz konusu edebiyatın nitelikleri hakkında yenilikçi saptamalarda bulunuyor. Avrupa ül-kelerinden gelen göçmenlerin yapıtlarında kendi edebî gelenekleri ile sıkı bir bağ bulunduğunu gözlemlerken İran ve Afganistan’dan göçenlerin Batılılaşan Osmanlı edebiyatından etkilendiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, bu yazarların kendi ulusal edebiyatları içindeki konumunu sorgulayan Strauss, bunlardan bazılarının kendi kültür bağlamlarındaki öncü niteliklerine dikkat çekiyor. Böylece, Osmanlı edebiyatını bir imparatorluk edebiyatı olarak anlamlandırmayı sağlayan kap-samı genişletiyor ve yenilikçi gözlemleriyle Osmanlı’nın kendi sınırları dışındaki edebî kültürlerle kurduğu ilişkiyi de göz önüne alarak yazılacak edebiyat tarihlerinin kapısını aralıyor.  Edebiyat tarihi konusunda diğer bir önemli yazı ise Rabia Bakırdaş ve Ayşe Yiğit’in hazır-ladığı “Edebiyat Tarihi Yazımı Bibliyografyası”dır. Bu çalışmada, yazarların da belirttiği üzere “edebiyat tarihi yazımı üzerine kuramsal tartışma yürüten veya eleştirel yaklaşımlar geliştiren kaynakları” öne çıkaran bir bütünce oluşturulmuştur. Doç. Dr. Günil Özlem Ayaydın Cebe göze-timinde ve nispeten kısa bir sürede gerçekleştirilen bu çalışma, alışılmış bir bibliyografyanın öte-sinde olup bibliyografya anlayışına yeni bakış açıları getirmeyi de hedeflemiştir. Yazarlar, kaynak-ları içeriklerine göre “Edebiyat Tarihi Yazımı Üzerine Tartışma İçeren Kaynaklar”, “Araştırma- İnceleme”, “Edebiyat Tarihleri”, “Yazar ve Yapıt İncelemeleri”, “Tanıtım Yazıları” olmak üzere beş başlık altında toplamışlardır. Bu gruplandırma ile daha önceki edebiyat tarihi bibliyografyaların-dan farklı, profesyonel bir çalışma ortaya koymuşlardır. Böylece daha baştan kitap ya da yazı listesi oluşturmaktan öte bir anlayışla hazırladıkları bibliyografyanın yeni bir edebiyat tarihi yazımına ışık tutacak işlevine dikkat çekmişlerdir. Ayrıca, kaynakların istatistiksel ve kronolojik değerlen-dirmelerini sunarak Türkçede edebiyat tarihi yazımının başlangıcından günümüze sergilediği gö-rünümü yorumlamışlardır.  Dergimizin çeviri bölümünde ise ünlü Alman Doğubilimci Hanna Sohrweide’nin 1970’te yayımladığı “Dichter und Gelehrte aus dem Osten im Osmanischen Reich (1453-1600): Ein Beitrag zur türkisch-persischen Kulturgeschichte” adlı yazısının Aysu Akcan ve Ercan Akyol tarafından Türkçeye çevirisi yer almaktadır. Sohrweide, Türkiye’de adı az sayıda bilim insanı tarafından bili-nen bir Alman Doğubilimcidir. Türk edebiyatı literatüründe son yıllarda “Ferruh u Hümâ” hikâye-Nuran Tezcan ve Günil Özlem Ayaydın Cebe  Kün 1.2 (Kış 2021)  4 sinin yayımı ile gündeme gelmiştir. Oysa Sohrweide 1970’li yıllarda Berlin Devlet Kütüphanesin-deki zengin Osmanlı yazmalarının kataloğunun hazırlanması projesinde çalışmış olan çok değerli bir ”Osmanist”tir. Osmanlıcaya ve yazma eserlere olan hâkimiyetiyle Berlin Devlet Kütüphane-sinde Osmanlı yazmalarının tanınmasında çok önemli katkıları olmuştur. Semih Tezcan, 2016 yı-lında onun “Neues zum ‘ʿIšq-Nāme’” (1979) adlı makalesini “ʿIšq-Nāme Diye Adlandırılan Eser Üzerine Yeni Bilgiler” (Türük 7: 15-23) başlığıyla Türkçeye çevirmişti. Onun Osmanlı literatürü ko-nusunda iki önemli makalesinden biri de yukarıda adı geçen “Osmanlı İmparatorluğunda Doğulu Şairler ve Âlimler (1453-1600): Türk-Acem Kültür Tarihine Bir Katkı” adlı makalesidir. Çok geç de olsa edebiyat tarihi açısından büyük önem taşıyan bu makalenin Türkçe çevirisinin dergimizde yayımlanmasının Türkiye’deki Osmanlı edebiyatı ve tarihi araştırmalarına getireceği katkıdan do-layı büyük bir kıvanç duyuyoruz. Akcan ve Akyol’un büyük bir emekle Türkçeye kazandırdıkları oldukça kapsamlı olan bu yazı, Osmanlı Devleti’nin Fatih dönemine, klasik edebiyatın oluşum sü-recine yeni bir bakış getirerek edebiyat tarihi yazımının klişelerini bilimsel gerçekliklerle yeniden yorumlamaya olanak sağlayacaktır. Kitap tanıtımı bölümünde, ilk olarak Turhan Koç’un “İradenin Evrensel Mahkûmiyeti: Kim Egemen Olabilir Yazgısına” başlığıyla Alphan Akgül’ün 2021 yılında çıkan Kim Egemen Olabilir Yaz-gısına: Türk Romanında Trajedi ve Özgür İrade adlı incelemesi üzerine kaleme aldığı yazı yer almak-tadır. On dokuzuncu yüzyıl erken dönem Türk romanına yazarının “netameli” kavramıyla sıfat-landırdığı “trajedi” açısından yeni bir perspektif getiren bu çalışma da edebiyat tarihi yazımında ezber bozacak bir değer taşımaktadır. Koç, “çok çalışılmış” erken dönem Türk romanının Akgül tarafından “trajedi” açısından ele alınışının önemine ve özgünlüğüne dikkat çekerek bu inceleme-nin Türk edebiyatı için yeni bir pencere açtığını profesyonel bir yorumla ortaya koyuyor ve bu çalışmayı 2021 yılının en dikkat çeken edebiyat araştırmalarından biri olarak yorumluyor.  İkinci kitap tanıtımı ise Servet Gündoğdu’nun 2021 yılında yayımlanmış olan Mimesis, İfade ve Gösterge: Şiirin Özgünlüğü Bağlamında Poetika Sorunu adlı çalışması üzerine Fatma Nur Topel’in “Yorumbilimsel Açıdan Şiirin Özgünlüğü: Mimesis, İfade ve Gösterge” başlığıyla hazırladığı yazıdır. Şiirin poetika ile olan ilişkisinin çeşitli kuramcıların görüşleri çerçevesinde çözümlendiği bu çalış-mayı Topel, “bazıları henüz Türkçeye kazandırılmamış olan şiir üzerine derinlikli tartışmaları konu edinmesi ve titiz bir incelemeden geçirmesiyle, Türkçe şiir eleştirisinin ufkunu açacak bir çalışma olarak” nitelemektedir.  Dergimiz, 2022 yılında Yaz (Haziran) ve Kış (Aralık) aylarında olmak üzere iki sayı yayım-layacaktır. Ayrıca planladığımız özel sayımızla ilgili duyuru, ileriki tarihlerde yapılacaktır. Dergi-mizin Yaz sayısına 31 Mart 2022, Kış sayısına 30 Eylül 2022 tarihlerine kadar edebiyat ve kültür çalışmaları üzerine özgün nitelikli Türkçe veya İngilizce makalelerinizi, çeviri ve kitap tanıtımı yazılarınızı bekliyoruz. Dergimiz, ilkelerimiz, sayılarımız ve yazı gönderimi ile daha fazla bilgiye web sitemizden ulaşabilirsiniz.   Aydınlık günlerde yeniden buluşmak dileğiyle,   Nuran Tezcan Günil Özlem Ayaydın Cebe 

Sunuş

http://acikerisim.kapadokya.edu.tr/xmlui/bitstream/20.500.12695/2383/1/2-sunu.pdf

Sunuş

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

Kapadokya University Institutional Repository