Badania nad produkcją filmów w okresie PRL, proponujące monograficzne ujęcia
działania zespołów filmowych, ograniczają się przede wszystkich do instytucji, których filmy
przeszły do kanonu polskiej kinematografii. Publikacje na temat Zespołu Filmowego „X” czy
Zespołu Filmowego „Kadr”, a więc grup twórczych, w ramach których powstały najwybitniejsze
pozycje polskiej szkoły filmowej („Kadr”) oraz kina moralnego niepokoju („X”) są
potwierdzeniem tej tezy.
W mojej dysertacji chciałbym zbadać działalność zespołów filmowych, których kierownicy
artystyczni stali „po drugiej stronie barykady” – byli zasłużonymi i wpływowymi
działaczami Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, cieszyli się zaufaniem kierownictwa
partii, sami zaś również realizowali filmy, które wypełniały wytyczne polityki kulturalnej
PZPR. Monografia Zespołu Filmowego „Iluzjon”, Zespołu Filmowego „Profil” oraz Zespołu
Filmowego „Kraków” Ryszarda Filipskiego ma wypełnić lukę w badaniach nad kulturą produkcji
filmowej w okresie PRL.
Praca ma przynieść odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jaka była polityka
programowa i tematyczna tych zespołów? Czy powstawały w nich wyłącznie filmy zgodne z
ówczesną polityką kulturalną i historyczną? Czy filmy „Iluzjonu”, „Profilu” i „Krakowa”
miały problemy z cenzurą, jeśli tak, to z jakimi zarzutami spotykali się twórcy tych filmów?
W jaki sposób sytuacja polityczna (zwłaszcza okres Karnawału „Solidarności”) wpływała na
funkcjonowanie tych zespołów? Kto na przestrzeni analizowanego okresu współpracował z
tymi zespołami i jakie filmy w nich realizował? Jaką opinię miały w środowisku filmowym
„partyjne zespoły”? W jaki sposób filmy „partyjnych zespołów” oceniali recenzenci filmowi?
Odpowiedzi na te pytania – udzielone dzięki analizom filmów, kwerendzie archiwalnej oraz
wywiadom z twórcami – pozwolą przybliżyć się do pełniejszej i bardziej zniuansowanej wiedzy
o polskim filmie końca PRL
