Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Abstract
The achenes of milk thistle contain a variety of lipids, proteins and biologically active substance, which is why they are used in pharmaceutical and cosmetic products, as well as an ingredient of functional food and animal feed. The yield of milk thistle is determined by both agrotechnological factors (sowing date, cultivation regime, fertilization) and the health status of plants. The study was conducted over the years 2009–2011 in experimental plots located in Tomaszkowo (NE Poland). The experiment involved the following treatments: 1. N₀PK, 2. N₀PKMg, 3. N₀PKMg+microelement B, 4. N₁PK, 5. N₁PKMg, 6. N₁PKMg+B, 7. N₂PK, 8. N₂PKMg, 9. ₂N₂PKMg+B, 10. N₃PK, 11. N₃PKMg, 12. N₃PKMg+B (where: N0 – without nitrogen fertilization, N1 – 40 kg · ha⁻¹ /ammonium nitrate/, N2 – 80 kg · ha⁻¹, N3 – 120 kg · ha⁻¹, P – 40 kg · ha⁻¹ /triple superphosphate/, K – 117 kg · ha⁻¹ /60% potash salt/, Mg – 20 kg · ha⁻¹ /kieserite/ before sowing, B – foliar application/Bormax/). The structure of fungal communities colonizing the stems of milk thistle was analyzed at the laboratory. Achene yield was determined after harvest. The composition of fungal communities colonizing the stems of milk thistle was affected by weather conditions, and macronutrient and B fertilization. Potential pathogens had a 50–80% share of the fungal community. The predominant species was Alternaria alternata, fungi of the genus Fusarium were identified less frequently (six species), while Rhizoctonia solani, Botrytis cinerea and Phoma spp. were encountered only sporadically. The abundance of A. alternata was lower in treatments without N fertilization and with N fertilization at 40 kg P · ha⁻¹. In contrast to A. alternata, fungi of the genus Fusarium were less abundant in treatments with Mg and Mg+B fertilization. The yield of milk thistle achenes increased in response to increasing rates of nitrogen fertilization.Niełupki ostropestu plamistego ze względu na zawartość cennych związków tłuszczowych, białkowych oraz substancji biologicznie czynnych znalazły się w kręgu zainteresowań producentów farmaceutyków, kosmetyków, żywności funkcjonalnej, a także specjalistów od pasz i żywienia zwierząt. O plonie niełupek tej rośliny obok czynników agrotechnicznych (terminu siewu, rodzaju uprawy, nawożenia) decyduje też stan fitosanitarny roślin. Badania przeprowadzono w latach 2009–2011 na poletkach doświadczalnych zlokalizowanych w Tomaszkowie (północno-wschodnia Polska). Ostropest plamisty uprawiano na następujących obiektach nawozowych: 1. N₀PK, 2. N₀PKMg, 3. N₀PKMg + mikroelement B, 4. N₁PK, 5. N₁PKMg, 6. N₁PKMg + B, 7. N₂PK, 8. N₂PKMg, 9. N₂PKMg + B, 10. N₃PK, 11. N₃PKMg, 12. N₃PKMg + B (gdzie: N0 – bez nawożenia azotem, N1 – 40 kg · ha⁻¹ /azotan amonowy/ N2 – 80 kg · ha⁻¹, N3 – 120 kg · ha⁻¹, P – 40 kg · ha⁻¹ /superfosfat potrójny/, K – 117 kg · ha⁻¹ /60% sól potasowa/, Mg – 20 kg · ha⁻¹ /kizeryt/ przedsiewnie, B – dolistnie /Bormax/). W laboratorium analizowano strukturę zbiorowiska grzybów zasiedlających łodygi ostropestu. Po zbiorze określono plon niełupek. Warunki pogodowe oraz nawożenie makroelementami i borem wpływały na strukturę zbiorowiska grzybów zasiedlających łodygi ostropestu. Potencjalne patogeny miały 50–80% udział w zbiorowisku grzybów. Wśród nich dominował gatunek Alternaria alternata, rzadziej identyfikowano grzyby rodzaju Fusarium (6 gatunków) i Rhizoctonia, a sporadycznie Botrytis cinerea i Phoma spp. Mniejszą liczebność A. alternata otrzymano z łodyg roślin z obiektów bez nawożenia N i z nawożeniem N w dawce 40 kg P · ha⁻¹. Grzyby rodzaju Fusarium, odmiennie niż A. alternata, mniej liczebnie występowały w zbiorowisku grzybów izolowanych z łodyg z obiektów z nawożeniem magnezem oraz Mg i borem łącznie. Wraz ze zwiększającymi się dawkami N notowano wzrost plonu niełupek ostropestu
