Ehren, Melanie Catharina Margaretha

Dutch

NARCIS 

Beroepsonderwijs tussen Publiek en Privaat: Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs

University of Twente Research Information

323PEDAGOGISCHESTUDIËNachten we dit proefschrift relevant voor on-derzoekers op het gebied van multimedia-leren en voor makers van lesmateriaal. ZoalsWouters zelf ook aangeeft, geeft het aanlei-ding tot vervolgonderzoek naar het effect vaneen verschil tussen verwachte en waargeno-men sturing. Ook zijn we het met hem eensdat de bevindingen met betrekking tot het ge-bruik van reflectieprompts in animaties metgeschreven tekst en met betrekking tot stu-ring van belang zijn voor makers van les-materiaal.LiteratuurFoos, P. W., & Goolkasian, P. (2005). Presentationformat effects in working memory: The role ofattention. Memory & Cognition, 33, 499-513. Low, R. ,& Sweller, J. (2005). The modality prin-ciple in multimedia learning. In R. Mayer (Ed.),The Cambridge handbook of multimedia lear-ning (pp. 147-158). New York: Cambridge Uni-versity Press. Paas, F., Renkl, A., & Sweller, J. (2003). Cognitiveload theory and instructional design: recentdevelopments. Educational Psychologist, 38,1-4. Ingrid SpanjersCentre for Learning Sciences and Technologies Open Universiteit HeerlenJimmie LeppinkVakgroep Methodologie & Statistiek Universiteit MaastrichtTamara van GogCentre for Learning Sciences and TechnologiesOpen Universiteit HeerlenBeroepsonderwijs tussen Publiek enPrivaat. Een studie naar opvattingenen gedrag van docenten en midden-managers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijsAcademisch proefschriftEnschede: ICO, 2008, 221 pagina’sISBN 978 90 9022876 1Marlies HonighIn dit proefschrift beschrijft Marlies Honighde resultaten van haar onderzoek naar de variatie in organisatiegedrag van midden-managers en docenten in bekostigde en nietbekostigde mbo-instellingen. Vanuit een be-stuurlijk en sociologisch perspectief be-schrijft zij hoe de kenmerken van een organi-satie, in relatie tot de omgeving, van invloedkunnen zijn op de verschillen in organisatie-gedrag van docenten en middenmanagers. Deaanname die zij onderzoekt is dat deze ken-merken verschillen in bekostigde en niet-bekostigde mbo-instellingen en dat ze van invloed zijn op organisatiegedrag, uitgewerktin enerzijds percepties van docenten en mid-denmanagers over onderwijs en schoolkli-maat en anderzijds relaties van midden-managers met stakeholders en (ondernemend)gedrag. De onderzoeksvraag is van belang geziende specifieke context van het middelbaar be-roepsonderwijs waarin publieke en privateinstellingen zij aan zij gelijkwaardige takenuitvoeren in een verschillende bekostigings-context, en waar instellingen en hun stake-holders van oudsher vragen stellen over demate waarin overheidsgeld daadwerkelijkaan publieke taken wordt besteed. Inzicht inde opvattingen en identificaties van docentenen middenmanagers geeft een beeld van deintenties waarmee overheidsgeld wordt be-steed en rechtvaardigt het vertrouwen in dehybride structuur van het middelbaar be-roepsonderwijs. In haar onderzoek bespreektMarlies Honigh dergelijke vraagstukken opeen zorgvuldige wijze door de relatie tussenhet specifieke karakter van het beroepsonder-wijs en de betekenis hiervan voor de rollen enwaarden van docenten en middenmanagerscentraal te stellen. Ze beperkt zich daarbij toteen institutioneel organisatieperspectief door324PEDAGOGISCHESTUDIËNvooral de verschillen in organisatiegedrag (ofbeter gezegd: percepties) in de twee institu-tionele contexten van bekostigde en niet-bekostigde instellingen aan de orde te stellen.Vooral de relaties tussen de bekostiging enspecifieke beroepscontext van de instellingen percepties en (in mindere mate) gedragvan leden van deze organisaties worden on-derzocht. De resultaten van het onderzoek laten ziendat er weliswaar een verschil is in organisa-tiegedrag van docenten en middenmanagers,maar dat de bekostiging van een instellinghierop nauwelijks van invloed is. Andere fac-toren, zoals de branche waarin zij werkzaamzijn en het type arbeidsovereenkomst waarinzij werken blijken meer bepalend te zijn voorhun percepties en gedrag. Honigh constateertterecht dat onderwijzen een eigen dynamiekheeft die los staat van de (bekostigings)con-text waarbinnen dat gebeurt.De keuze om organisatiegedrag in beko-stigde en niet-bekostigde instellingen op in-stitutioneel niveau te bespreken wekken vra-gen op naar meer en ander type onderzoek.Vooral een benadering waarbij onderzoeks-vragen op een microniveau worden gestelden beantwoord bieden aanvullende perspec-tieven die in het onderzoek van Honigh bui-ten beschouwing blijven. Het gaat dan bij-voorbeeld om onderzoek naar de relatiestussen specifieke vormen van bekostiging ende organisatiestructuur, het schoolklimaat enrelaties tussen docenten en middenmanagersen hun stakeholders. Daarbij zou ook reke-ning moeten worden gehouden met weder-kerige relaties waarbij de leden van een orga-nisatie de configuratie van een organisatiebeïnvloeden. Door in te zoomen op de speci-fieke bekostigingsstructuur van instellingenen de wijze waarop binnen deze structuur hetonderwijs tot stand komt, kunnen de bevin-dingen van Honigh meer betekenis krijgen enkan ook beter een causale relatie wordenvastgesteld. Een dergelijke insteek maakt hetook mogelijk om verder te onderzoeken hoespecifieke beroepscontexten, die Honigh te-recht introduceert in haar onderzoek (zoalsde ict, de zorg en de horeca), van invloed zijnop percepties over onderwijs en gedrag vandocenten en middenmanagers.De literatuur over ethiekmanagement(Jeurissen, 2006; Trevino, Brown & Harman,2003) kan daarbij interessante perspectievenbieden waar het gaat om de invulling van rol-len en waarden in het vormgeven en structu-reren van onderwijs. Deze literatuur onder-scheidt bijvoorbeeld twee benaderingen inhet aansturen van gedrag in organisaties enbeschrijft de effectiviteit van deze benaderin-gen. De eerste benadering van rule-basedmanagement probeert gedrag van mede-werkers af te dwingen door het instellen vanregels en voorschriften (bijvoorbeeld ten aan-zien van de besteding van overheidsgelden),het afbakenen van taken en activiteiten vanmedewerkers, en het controleren van na-leving van deze regels en voorschriften. Eentweede value-based-benadering probeertdaarentegen gewenst gedrag te stimulerendoor het creëren van gemeenschappelijkenormen en waarden die medewerkers alsrichtlijn hanteren bij hun handelen. De geko-zen managementbenadering (rule-based ver-sus value-based) kan een goed beeld gevenvan de specifieke opvattingen en gedrag vandocenten en middenmanagers in mbo-instel-lingen, de wijze waarop deze tot standkomen, en de invloed van opvattingen op deinvulling en inrichting van het (beroeps)on-derwijs. Een tweede relevante aanvulling op hetonderzoek van Honigh betreft de relatie tus-sen bekostiging en de kwaliteit van het on-derwijs in bekostigde en niet-bekostigde in-stellingen. Deze relatie is cruciaal aangezieneen hybride structuur veronderstelt dat de be-kostigingsstructuur niet van invloed is op dekwaliteit van onderwijs zoals wettelijk vast-gelegd. Het leggen van een relatie met kwali-teit van onderwijs maakt het bovendien mo-gelijk om het concept organisatiegedragverder te operationaliseren op een manier datniet alleen percepties en algemeen organisa-tiegedrag wordt geoperationaliseerd, maarvooral ook gedrag dat relevant is voor dekwaliteit van het beroepsonderwijs. De litera-tuur over schooleffectiviteit kan hierbij nut-tige perspectieven bieden. De invloed vanspecifieke kenmerken van de populatie vandeelnemers zou hierbij betrokken moetenworden. Traditioneel wordt in schooleffecti-viteitsonderzoek altijd de sociaaleconomi-sche achtergrond van leerlingen als relevante325PEDAGOGISCHESTUDIËNfactor in het meten van kwaliteit van onder-wijs meegenomen. Het is bekend dat docen-ten hun percepties en gedrag aanpassen opdeze kenmerken van leerlingen. In de contextvan een vergelijking tussen bekostigde enniet-bekostigde instellingen zijn wellicht ookandere relevante verschillen tussen deelne-mers denkbaar: de doelgroep deelnemers aanbekostigd onderwijs is misschien ouder enmeer gemotiveerd dan de groep deelnemersin het niet-bekostigde onderwijs. Deze ver-schillen zullen ongetwijfeld ook van invloedzijn op het organisatiegedrag van docenten enmiddenmanagers en de percepties die zij heb-ben over onderwijs. Een meer onderwijskun-dige invalshoek bij het onderzoeken van derelatie tussen bekostigingsstructuren en ge-drag van docenten en middenmanagers zoudan ook een goede aanvulling op het onder-zoek van Honigh zijn.Het onderzoek van Honigh vormt eendoorwrochte introductie op een breed vraag-stuk van hybriditeit en bekostigingsstructu-ren en de relatie van deze concepten met ge-drag van docenten en middenmanagers in hetmiddelbaar beroepsonderwijs. De resultatenvan haar onderzoek zijn interessant en gevennieuwe perspectieven op dit thema. Tegelij-kertijd roepen ze veel aanvullende vragen op die wellicht met een andere invalshoek(combinatie van een microbenadering enoperationaliseren van gedrag vanuit een onderwijskundig perspectief) konden wordenbeantwoord. Wellicht vormen deze perspec-tieven een goede ingang voor nieuw onder-zoek. Dr. Melanie C.M. EhrenFaculteit GedragswetenschappenUniversiteit Twente

Beroepsonderwijs tussen Publiek en Privaat:Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs

Beroepsonderwijs tussen Publiek en Privaat:Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs

Abstract

Similar works

Full text

Available Versions

NARCIS

University of Twente Research Information