Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως πρωταρχικό σκοπό την παρουσίαση του ευρωπαϊκού πλαισίου προστασίας των επενδυτών υπό το πρίσμα του ευρωπαϊκού δικαίου προστασίας των καταναλωτών. Συγκερκιμένα επιδιώκεται μια συγκριτική ανάλυση προκειμένου να αναδειχθούν τα σημεία τομής και διαφοροποίησης των δύο καθεστώτων.
Ο «Επενδυτής» και ο «Καταναλωτής» αποτελούν δυο έννοιες που αντικατοπτρίζουν τους δύο πόλους της χρηματοπιστωτικής αγοράς, την κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η προστασία τους αναδεικνύεται σε κινητήριο μοχλό για την ομαλή λειτουργία και την εξέλιξη όχι μόνο του οικονομικού πεδίου αλλά και του κοινωνικού/πολιτικού πλαισίου. Ως εκ τούτου, γύρω από αυτές τις δύο έννοιες έχει αναπτυχθεί ένα διαρκώς αυξανόμενο ρυθμιστικό σύστημα που προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες ή/και τις απαιτήσεις των δύο αυτών πρωταγωνιστών.
Το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο που αρθρώνεται γύρω από τις προαναφερόμενες δυο έννοιες αποτελείται από μια μεγάλη ποικιλία νομοθετικών κειμένων που αποσκοπούν στην προστασία των επενδυτών και των καταναλωτών. Ενώ ορισμένα από αυτά τα νομοθετήματα είναι ειδικά προσανατολισμένα είτε στην πρώτη είτε στη δεύτερη κατηγορία υποκειμένων, υπάρχουν άλλα που φαίνεται να παρέχουν ένα πιο γενικό πεδίο εφαρμογής. Με άλλα λόγια, αν και ακόμη από τον χαρακτηρισμό ενός προσώπου ως επενδυτή ή καταναλωτή είναι κατανοητό ότι πρόκειται για δύο διακριτούς όρους, εντούτοις δημιουργούνται ψήγματα υπόνοιας ότι ο δεύτερος δύναται να επικαλύπτει ενίοτε τον πρώτο. Και εδώ είναι που τίθεται το μείζον ερώτημα: Μπορεί ένας επενδυτής, παρά τις υπάρχουσες αποκλίσεις, να θεωρηθεί καταναλωτής; Υπάρχουν σημεία σύγκλισης;
Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση καθώς και οι πτωτικές τάσεις και πιέσεις στην κεφαλαιαγορά αποκάλυψαν ορισμένες βασικές αδυναμίες του παγκόσμιου ρυθμιστικού συστήματος, οι οποίες δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για σημαντικές απώλειες από την πλευρά των επενδυτών. Αυτή η παρατεταμένη κρίση στον τομέα της κεφαλαιαγοράς μεταξύ της ολοένα αυξανόμενης εμπλοκής φυσικών/νομικών προσώπων σε χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες και η αντίστοιχη ανάπτυξη των επενδυτικών υπηρεσιών οδήγησαν τους επενδυτές σε αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων προκειμένου να αποζημιωθούν σε περίπτωση πιθανών ζημιών. Από την άποψη αυτή, το ερώτημα αν οι επενδυτές μπορούν ή όχι να χαρακτηριστούν ως καταναλωτές δεν είναι ασήμαντο. Αντιθέτως, είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς, υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να επεκτείνει τις δυνατότητες προστασίας των επενδυτών πέραν των ορίων των ειδικών διατάξεων του δικαίου της κεφαλαιαγοράς, εμπίπτοντας ταυτόχρονα και στο προστατευτικό πεδίο του δικαίου των καταναλωτών.The present dissertation has as its primary scope to set out the European Investor Protective framework under the light of the European Consumer Protection law. A comparative analysis will be sought in order for the convergences and divergences of the two regimes to be highlighted.
Investor and Consumer constitute the two poles of the financial market, the mainspring of the European Economy. Their protection emerges as a leitmotiv for the smooth operation and the evolution not only of the economic field but the social/political frame as well. Therefore, a constantly growing regulatory system has been developed around those two notions trying to cover their needs and/ or demands.
The European regulatory framework consists of a wide variety of legislation aiming to the protection of investors and consumers. While some of those pieces of legislation are specific-oriented to either the former or the latter, there are others that seem to provide a more generic scope of application. In other words, albeit that even from the characterization of a person as an investor or consumer it is understandable that they are two distinctive terms, there is a glimmer of possibility the second overlapping sometimes the first one. And here is where the major query arises: Can an investor, despite the existing divergences, be considered as a consumer? Are there any points of convergence?
The recent financial crisis as well as the downward trends and pressures on the capital market exposed a number of key weaknesses in the global regulatory system, which has set the stage for significant losses for investors. This prolonged crisis in the capital market sector among the ever growing involvement of individuals/ legal entities in financial activities and the respective development of investment services have led the investors in a search of alternative ways in order for them to be reimbursed in case of potential losses. In this respect, the question of whether or not investors should be classified as consumers is not insignificant. Adversely, it is of primary importance as, under certain circumstances, it may extend the possibilities for investors’ protection beyond the limits of the specific provisions of capital market law by falling under the protective scope of consumer law as well
