Η εικόνα της γυναίκας στα Εγχειρίδια του Γυμνασίου και του Λυκείου

Abstract

Στη σύγχρονη κοινωνία η θέση της γυναίκας δεν έχει την αναβάθμιση και την εξέλιξη που θα περιμέναμε να έχει. Η γυναίκα παλεύει καθημερινά να αποδείξει την αξία της και να ανταμειφθεί επάξια στον επαγγελματικό στιβο και στην κοινωνική της ζωή. Σε μια σύγχρονη κοινωνία είναι αναγκαίο λοιπόν οι πολίτες της να εκπαιδεύονται με τις αξίες της ισότητας και της ισοτιμίας, έτσι ώστε να εξαφανιστούν τα στερεότυπα που αφορούν την ισότητα των δύο φύλων. Στο πλαίσιο της σύγχρονης παιδαγωγικής εξατάζεται το θέμα της προσέγγισης της ισότητας των δύο φύλων και των καθορισμένων ρόλων τους στο σχολικό περιβάλλον. Τα σχολικά εγχειρίσια όπως θα αναδειχθεί και από την παρούσα εργασία, είναι φορείς μετάδοσης γνώσεων, αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφοράς. Μέσα από τα κείμενα τους και τις εικονογραφίσεις περνάνε μηνύματα στους/ στις μαθητές/ μαθήτριες για το ρόλο και το πρότυπο της γυναίκας, όπου επηρεάζουν την αντίληψή τους γύρω από αυτό. Η παρούσα εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Στο θεωρητικό γίνεται μια προσπάθεια παρουσίασης του γυναικείου ρόλου όπως παρουσιάζεται στα σχολικά εγχειρίδια του γυμνασίου και του λυκείου. Αρχικά, αναλύονται τα διάφορα φεμινιστικά κινήματα, τα οποία έδωσαν την έναρξη για την ανάδειξη του ρόλου της γυναίκας στην κοινωνία και αποτέλεσαν την εναρκτήριο δύναμη να ξεκινήσουν οι έρευνες και οι μελέτες που αφορούσα την ύπαρξη στερεοτύπων στα σχολικά εγχειρίδια όλων των βαθμίδων και στις διαστάσεις που αυτό περιελάμβανε. Στη συνέχεια αναλύεται ο ρόλος των βιβλίων και των σχολικών εγχειριδίων κυρίως ως φορέας κοινωνικοπόιησης και διαμόρφωσης προσωπικοτήτων. Το σχολικό εγχειρίδιο με τα ποικίλα μηνύματα που μεταδίδει, δημιουργεί θέσεις υποκειμένων εκφράζοντας αποδεκτές κοινωνικές παραδοχές. Οι απόψεις που προωθεί για τα δύο φύλα, επηρεάζουν τους/ τις μαθητές, μαθήτριες και καθορίζει τις πεποιθήσεις των παιδιών για την συνείδηση και την έμφυλη ταυτότητά τους. Στην παρούσα εργασία εξετάζεται ο ρόλος όχι μόνο των ελληνικών σχολικών εγχειριδίων αλλά και των ξένων με σκοπό να αναδειχθεί η δύναμή του βιβλίου ως βασικό εργαλείο της εκπαίδευσης. Στο θεωρητικό μέρος επίσης, παρουσιάζονται και αναλύονται έρευνες σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας όπως παρουσιάζεται σε διάφορα σχολικά εγχειρίδια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μέσα από τη μελέτη αυτή με αναφορά αρκετών παραδειγμάτων θα αναδειχθεί η διαιώνιση των στερεοτύπων που αφορούν το γυναικείο φύλο και πως αυτά τελικά επιδρούν στους/ στις μαθητές/ τριες διαμορφώνοντας την αντίληψή τους γύρω από τους ρόλους των δύο φύλων. Στο δεύτερο μέρος, το ερευνητικό, θα μελετηθεί η περίπτωση των βιβλίων της Πληροφορικής που διδάσκεται στη δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ο λόγος που επιλέχθηκαν τα βιβλία αυτού του επιστημονικού πεδίου είναι για να αναδειχθεί καλύτερα το πόσο αποκομμένη, ακόμα και στη σύγχρονη κοινωνία, είναι η γυναίκα από την τεχνολογία. Η μελέτη περιλαμβάνει τον γλωσσικό σεξισμό, την υποβάθμιση της γυναίκας μέσω της εικονογράφισης και την ανάδειξη των στερεοτυπικών χαρακτηριστικών και των ρόλων των δύο φύλων.In modern society, the position of women does not have the upgrade and development that we expected. The woman struggles every day to prove her worth and to be deservedly rewarded in the professional arena and in her social life. In a modern society it is therefore necessary for its citizens to be educated with the values of equality and equity, so that the stereotypes concerning the equality of the two sexes disappear. In the context of modern pedagogy, the issue of approaching the equality of both sexes and their defined roles in the school environment is examined. The school manuals, as this work will show, are carriers of knowledge, perceptions, attitudes and behavior. Through their texts and illustrations, they send messages to the students about the role and role model of women, where they influence their perception of it. This work is divided into two parts, the theoretical and the research. In theory, an attempt is made to present the female role as it is presented in high school textbooks. Initially, the different feminist movements are analyzed, which gave the start to the promotion of the role of women in society and were the starting force to start the researches and studies concerning the existence of stereotypes in school textbooks of all grades and the dimensions that this included. Then the role of books and school textbooks is analyzed mainly as an agent of socialization and shaping of personalities. The school textbook, with the various messages it conveys, creates subject positions by expressing accepted social assumptions. The views it promotes about the two sexes affect the male and female students and determines the children's beliefs about their consciousness and gender identity. In this paper, is examined not only the role of Greek school textbooks but also foreign textbooks in order to highlight the power of the book as a basic tool of education. In the theoretical part as well, research is presented and analyzed regarding the role of women as presented in various secondary school textbooks. Through this study, citing several examples, the perpetuation of stereotypes concerning the female gender will be highlighted and how these ultimately affect the students, shaping their perception of the roles of the two sexes. In the second part, the research part, the case of Informatics books taught in secondary education will be studied. The reason that the books of this scientific field were chosen is to better highlight how cut off, even in modern society, women are from technology. The study includes linguistic sexism, the degradation of women through iconography and the highlighting of stereotypical characteristics and gender roles

    Similar works