Σκοπός της διπλωματικής αυτής εργασίας είναι η μελέτη και ανάλυση της αναγνώρισης των κινδύνων, του σχεδιασμού σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και η διερεύνηση των στρατηγικών διαχείρισης για την αντιμετώπιση των σεισμών στα πολυώροφα κτίρια. Επίσης, στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας εξετάζεται ο σχεδιασμός εκτάκτων αναγκών στο κτίριο του ξενοδοχείου “Makedonia Palace” στη Θεσσαλονίκη.
Αρχικά, παρουσιάζεται η έννοια του κινδύνου και οι υποκατηγορίες του, η έννοια των φυσικών καταστροφών, των κρίσεων, καθώς και ο ρόλος της ηγεσίας. Ως κίνδυνος εκλαμβάνεται, η κατάσταση η οποία θέτει ένα ποσοστό απειλής για τη ζωή, την υγεία, την ιδιοκτησία ή το περιβάλλον. Ο κίνδυνος μπορεί να διακριθεί στον εξωγενή, τον συστηματικό και τον καταστροφικό κίνδυνο. Ο όρος φυσική καταστροφή χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύνολο των αρνητικών επιπτώσεων μεγάλης κλίμακας, ως αποτέλεσμα της εκδήλωσης ενός φυσικού φαινομένου σε συνήθως εστιασμένα χρονικά και χωρικά γεγονότα. Η κρίση, από την άλλη, ως έννοια έχει πολυδιάστατο χαρακτήρα και επιδέχεται πληθώρας ερμηνειών. Όλες όμως οι ερμηνείες παρουσιάζουν κάποια κοινά στοιχεία, τα οποία είναι το μικρό χρονικό διάστημα για τη λήψη απόφασης, η απειλή για τους πόρους και τον άνθρωπο και το στοιχείο του αιφνιδιασμού με αποτέλεσμα την απώλεια του ελέγχου. Τα απαραίτητα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ένας ηγέτης για τη διαχείριση των κρίσεων είναι η ευφυία, η αυτοπεποίθηση, η εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, η πρωτοβουλία και η γρήγορη αντίληψη της ανάγκης για δράση, και τέλος η δυνατότητα να βλέπει τις καταστάσεις σφαιρικά.
Στη συνέχεια της διπλωματικής παρουσιάζεται μία στατιστική καταγραφή των σεισμών και ο σχολιασμός τους. Στην Ευρώπη, ο πιο καταστροφικός σεισμός συνέβη το 1755 στην Πορτογαλία, με μέγεθος 9,1 βαθμούς Ρίχτερ και εκτεταμένες ζημιές στην πόλη της Λισαβόνας. Περίπου 100.000 άνθρωποι συνολικά έχασαν την ζωή τους. Στην Ελλάδα, η μεγαλύτερη σεισμική δόνηση για τα τελευταία εκατό χρόνια πραγματοποιήθηκε στην Κεφαλονιά και είχε μέγεθος 7,2 Ρίχτερ. Ο απολογισμός ήταν 476 νεκροί και τεράστιες υλικές καταστροφές. Η Ελλάδα αποτελεί μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή. Συγκεκριμένα, περίπου 30-50 σεισμικές δονήσεις καταγράφονται στους σεισμολογικούς σταθμούς της χώρας καθημερινά οι οποίοι εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές. Οι σεισμοί αυτοί είναι μικρής έντασης τις περισσότερες φορές, και συνεπώς δεν τους αντιλαμβανόμαστε.
Η προετοιμασία και οι ενέργειες για την αντιμετώπιση των σεισμών παρουσιάζονται στη συνέχεια της διπλωματικής. Προκειμένου να προετοιμαστούν οι πολίτες για την περίπτωση του σεισμού είναι επιθυμητό να έχουν έτοιμο ένα κυτίο έκτακτης ανάγκης και να έχουν σταθερά στερεωμένα τα έπιπλα και αντικείμενα του σπιτιού και τοποθετημένα σε σωστές θέσεις στον χώρο. Κατά τη διάρκεια του σεισμού είναι προτιμότερο να ελαχιστοποιηθούν οι κινήσεις των πολιτών σε λίγα βήματα προς το κοντινότερο ασφαλές μέρος. Οι τρεις βασικές κινήσεις που προτείνονται σε περίπτωση σεισμού είναι η «πτώση, κάλυψη και κρατιέμαι γερά». Μετά το πέρας του σεισμού και αφού βεβαιωθούν οι πολίτες ότι είναι ασφαλείς, συστήνεται να βοηθήσουν με ψυχραιμία τους τραυματίες, και να καταφύγουν σε έναν ασφαλή χώρο καταφυγής.
Οι πολιτικές που ακολουθούνται για τη διαχείριση των κινδύνων και των καταστροφών που προκαλούνται από σεισμούς ανά τον κόσμο αλλά και συγκεκριμένα στην Ελλάδα παρουσιάζονται έπειτα. Οι πιο προηγμένες πολιτικές διαχείρισης φυσικών καταστροφών ανά τον κόσμο έχουν αναπτυχθεί κυρίως από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Στην Ελλάδα υπάρχουν ποικίλοι φορείς αντισεισμικής προστασίας, όπως είναι το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο (ΓΙ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), η Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Πρόγνωσης των Σεισμών (ΕΚΠΠΣ).
Ακολούθως στη διπλωματική παρουσιάζεται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με τον σχεδιασμό εκτάκτων αναγκών στα πολυώροφα κτίρια. Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει τέσσερα βασικά βήματα: τη σύνταξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης για το κτίριο, την ενημέρωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων για τον σχεδιασμό, τη διοργάνωση ασκήσεων ετοιμότητας και την αποτίμηση των ασκήσεων και επικαιροποίηση του σχεδιασμού. Για τις ανάγκες του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης ενός κτιρίου ορίζεται μια ομάδα διαχείρισης έκτακτης ανάγκης όπου κάθε μέλος έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες.
Έπειτα, στα πλαίσια της διπλωματικής γίνεται ένας σχεδιασμός εκτάκτων αναγκών για το κτίριο του ξενοδοχείου “Makedonia Palace” στη Θεσσαλονίκη. Η αναγνώριση του σεισμικού κινδύνου του κτιρίου πραγματοποιείται σύμφωνα με το δελτίο αυτοψίας του ΟΑΣΠ, ενώ καθορίζεται και ένα σχέδιο εκκένωσης του κτιρίου το οποίο αποσκοπεί στην προστασία του προσωπικού, των ενοίκων και των επισκεπτών του ξενοδοχείου, σε περίπτωση κατάστασης ανάγκης. Η εφαρμογή του σχεδίου αποφασίζεται από τον Γενικό Διευθυντή του ξενοδοχείου.
Τέλος, η διπλωματική ολοκληρώνεται με τον επίλογο και την παρουσίαση των συμπερασμάτων.The purpose of this thesis is to study and analyze the risks, the emergency planning and the management strategies for anticipation of earthquakes in multi-storey buildings. Additionally, in the context of the thesis, the emergency planning is designed for the building of “Makedonia Palace” hotel in Thessaloniki.
Initially, the concept of risk and its subcategories, the concept of natural disasters, crises, as well as the role of the leadership are presented. Risk is perceived as the situation posing a threat to life, health, property or the environment. The risk can be distinguished as exogenous, systematic and destructive risk. The term natural disaster is used to describe the total amount of negative effects in large scale, as a result of a natural phenomenon usually focused in time and space events. The crisis, on the other hand, as a concept has a multidimensional character and allows for a variety of interpretations. However, all interpretations show some common elements, which are the short decision-making time, the threat to resources and people and the element of surprise, resulting in the loss of control. The necessary features a crisis management leader must have is intelligence, self-confidence, confidence in its forces, initiative and quick perception of the need for action, and finally the ability to face situations globally.
Then the thesis presents a statistical summary of earthquakes and their commentary. In Europe, the most devastating earthquake occurred in 1755 in Portugal, with a magnitude of 9.1 degrees Richter and extensive damage to the city of Lisbon. Approximately 100,000 people in total were killed. In Greece, the biggest earthquake for the last one hundred years took place in Kefalonia and had a magnitude of 7.2 Richter. The report was 476 dead and huge material disasters. Greece is a highly earthquake sensitive area. Specifically, approximately 30-50 earthquakes are recorded in the country's daily earthquake stations located in different regions. These earthquakes are of low intensity most of the time, and therefore we do not understand them.
Preparation and actions to address earthquakes are then presented in the thesis. In order to prepare citizens for the case of the earthquake it is desirable to have prepared an emergency kit and have firmly fixed furniture and household objects and placed in the right places in the area. During the earthquake it is preferable to minimize the movements of citizens in a few steps to the nearest safe place. The three main movements proposed in the event of an earthquake are "fall, cover and hold fast". After the earthquake, and when the citizens are sure they are safe, they are advised to help the wounded, and to resort to a safe place.
The policies adopted to manage the risks and disasters caused by earthquakes throughout the world, and specifically in Greece, are then presented. The most advanced natural disaster management policies around the world have been developed mainly by the US and Japan. In Greece there are a variety of anti-seismic protection bodies, such as the Geodynamic Institute of the National Observatory of Athens, the Earthquake Planning and Protection Organization (OASP), the Seismic Risk Assessment Committee and the European Center for the Prevention and Prediction of Earthquakes.
Then the thesis presents a literature review on the design of emergencies in multi-storey buildings. This design includes four basic steps: building a contingency plan for the building, informing and training all stakeholders to plan, organization of readiness exercises and the assessment of exercises, and update of the design. For the needs of a building's emergency planning, an emergency management team is defined where each member has specific responsibilities.
Then, in the context of the thesis, a contingency planning is designed for the building of the “Makedonia Palace” hotel in Thessaloniki. The seismic risk of the building is recognized according to the OASP's autopsy certificate and a building evacuation plan is designed to protect the staff, the occupants and the visitors of the hotel in case of emergency. The plan implementation is decided by the General Manager of the hotel.
Finally, the thesis ends with the the presentation of conclusions
